Bài giảng Bài 7: Quan Điểm Và Chính Sách Cơ Bản Của Đảng, Nhà Nước Việt Nam Về Quyền Con Người

Bµi 7.Quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ quyÒn con ng­êiTS. T­êng Duy KiªnHỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HCM1Môc tiªu bµi gi¶ng	Sau khi häc xong bµi nµy, c¸c häc viªn cã thÓ:N¾m ®­îc c¸c quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi;2 I. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi	1. Quyền con người là giá trị chung của nhân loại	Chỉ thị số 12/CT/TW ngày 12 tháng 7 năm 1992 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về vấn đề quyền con người và quan điểm, chủ trương của Đảng ta: “Quyền con người là thành quả của cuộc đấu tranh lâu dài qua các thời đại của nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên thế giới, và cũng là thành quả của cuộc đấu tranh của loài người làm chủ thiên nhiên; qua đó, quyền con người trở thành giá trị chung của nhân loại” 32. Trong xã hội có phân chia giai cấp đối kháng, khái niệm quyền con người có tính giai cấp sâu sắc ChØ thÞ sè 12/CT-TW chØ râ: “Trong x· héi cã ph©n chia giai cÊp ®èi kh¸ng, kh¸i niÖm quyÒn con ng­êi mang tÝnh giai cÊp s©u s¾c”.TÝnh giai cÊp kh«ng triÖt tiªu gi¸ trÞ x· héi, gi¸ trÞ nh©n lo¹i cña quyÒn con ng­êi.43. QuyÒn con ng­êi vµ quyÒn d©n téc c¬ b¶n lµ thèng nhÊtN­íc mÊt ®éc lËp th× kh«ng thÓ cã c¸ nh©n tù do vµ nh÷ng “vong quèc n«” th× kh«ng thÓ cã quyÒn con ng­êi. V× thÕ ®Ó giµnh quyÒn con ng­êi cho mçi c¸ nh©n th× ph¶i gi¶i phãng d©n téc.QuyÒn con ng­êi g¾n víi quyÒn d©n téc c¬ b¶n vµ thuéc ph¹m vi chñ quyÒn quèc gia. V× vËy, kh«ng thÓ coi “nh©n quyÒn cao h¬n chñ quyÒn” mµ chØ cã sù thèng nhÊt gi÷a nh©n quyÒn vµ chñ quyÒn quèc gia.54. QuyÒn con ng­êi phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vµ truyÒn thèng d©n téc.QuyÒn con ng­êi ph¶n ¸nh nhu cÇu, kh¸t väng cña con ng­êi, nh­ng nhu cÇu vµ kh¸t väng lµ v« h¹n. Ph¸p luËt ®­îc x©y dùng dùa trªn nÒn t¶ng kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸ ë giai ®o¹n cô thÓ cña ®Êt n­íc, nªn ph¸p luËt bao giê còng lµ giíi h¹n.C. M¸c: “quyÒn kh«ng bao giê cã thÓ ë møc cao h¬n chÕ ®é kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ cña x· héi do chÕ ®é kinh tÕ quyÕt ®Þnh”.ChØ thÞ 12/CT-TW cña Ban BÝ th­: “QuyÒn con ng­êi lu«n lu«n g¾n víi lÞch sö, truyÒn thèng vµ phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ cña ®Êt n­íc. Do vËy, kh«ng thÓ ¸p ®Æt hoÆc sao chÐp m¸y mãc c¸c tiªu chuÈn, m« thøc cña n­íc nµy cho n­íc kh¸c”.65. QuyÒn con ng­êi, quyÒn c«ng d©n ph¶i ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ.Kh«ng cã ph¸p luËt th× kh«ng cã quyÒn vµ còng kh«ng cã quyÒn nµo l¹i kh«ng ph¶i lµ quyÒn do ph¸p luËt quy ®Þnh.ë n­íc ta quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ®­îc ghi nhËn vµ b¶o ®¶m b»ng HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt.C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é kh¼ng ®Þnh: “Nhµ n­íc ®Þnh ra c¸c ®¹o luËt nh»m x¸c ®Þnh c¸c quyÒn c«ng d©n vµ quyÒn con ng­êi, quyÒn ®i ®«i víi nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm”.76. Thực hiện quyền của cá nhân không tách rời nghĩa vụ, trách nhiệm của công dân Chỉ thị số 12/CT/TW ngày 12 tháng 7 năm 1992 của Ban Bí thư Trung ương Đảng cũng chỉ rõ: “Quyền dân chủ, tự do của mỗi cá nhân không tách rời nghĩa vụ và trách nhiệm công dân Các văn kiện nhân quyền quốc tế, trong khi xác lập các quyền của cá nhân cũng đồng thời xác lập những nghĩa vụ và trách nhiệm đặc biệt kèm theo khi thực hiện một số quyền tự do cá nhân. Tuyên ngôn về quyền và trách nhiệm của các cá nhân, các nhóm và các tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy và bảo vệ các quyền và tự do cơ bản đã được thế giới công nhận năm 1998. 87. Bảo vệ, thúc đẩy và phát triển quyền con người trước hết là trách nhiệm của mỗi quốc gia Bảo vệ và thực hiện quyền con người ở mỗi nước, trước hết thuộc trách nhiệm và quyền hạn của mỗi quốc gia mà cụ thể là trách nhiệm của Nhà nước. Điều đó có nghĩa rằng, không có nước nào, tổ chức quốc tế nào có thể được phép thay mặt quốc gia có chủ quyền để bảo hộ hoặc trực tiếp thực hiện quyền con người, quyền công dân ở quốc gia đó 9II. Nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êia) Chính sách đối nội	1. Phát huy dân chủSù ph¸t triÓn cña quyÒn con ng­êi vµ quyÒn c«ng d©n g¾n chÆt chÏ víi d©n chñ. Mäi tiÕn bé ®¹t ®­îc vÒ d©n chñ ®Òu lµ mét nÊc thang míi ®Ó thóc ®Èy quyÒn con ng­êi. V× vËy, viÖc thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn quyÒn con ng­êi phô thuéc vµo qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸ ®êi sèng nhµ n­íc vµ x· héi. Đẩy mạnh và phát huy dân chủ, nhất là dân chủ ở cơ sở10II. Nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi	2. Đẩy mạnh phát triển kinh tế bảo đảm tốt hơn quyền con người	Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vËt chÊt cã ¶nh h­íng lín ®èi víi b¶o ®¶m hiÖn thùc ho¸ quyÒn con ng­êi.	Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, n©ng cao møc sèng cña ng­êi d©n lµ yªu cÇu c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc con ng­êi, b¶o ®¶m quyÒn con ng­êi.11II. Nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi	3. Chăm lo gia đình thuộc diện chính sách xã hội.Trong thêi kú ®Èy m¹nh CNH,H§H §¶ng, Nhµ n­íc chñ tr­¬ng “ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi”.­u tiªn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m tØ lÖ thÊt nghiÖp; ch¨m sãc, gióp ®ì gia ®×nh th­¬ng binh, liÖt sÜ, ng­êi vµ gia ®×nh cã c«ng ®èi víi c¸ch m¹ng; b¶o vÖ, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n; ®Èy lïi c¸c tÖ n¹n x· héi, giảm khoảng cách phân hoá giàu nghèo, phân tầng xã hội...12II. Nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi	4. Xây dựng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn - công cụ bảo vệ quyÒn con người, quyền c«ng d©n.TiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn Nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN ViÖt Nam cña d©n, do d©n vµ v× d©n lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng trong viÖc b¶o ®¶m quyÒn con ng­êi.Trong ho¹t ®éng nhµ n­íc ph¶i ®Ò cao nguyªn t¾c ph¸p quyÒn. T«n träng quyÒn con ng­êi lµ nÒn t¶ng vµ lµ mét trong nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña Nhµ n­íc ph¸p quyÒn.13II. Nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña §¶ng, Nhµ n­íc ta vÒ quyÒn con ng­êi	5. Nâng cao tr×nh ®é d©n trÝ, gi¸o dôc, th«ng tin vÒ quyÒn con ng­êiN©ng cao nh©n trÝ, ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ®Èy m¹nh viÖc hiÖn thùc ho¸ quyÒn con ng­êi.§Èy m¹nh tuyªn truyÒn gi¸o dôc vÒ quyÒn con ng­êi, quyÒn c«ng d©n cho c¸c nhãm ®èi t­îng kh¸c nhau trong x· héi. Ng­êi d©n cÇn ph¶i ®­îc biÕt hä cã quyÒn g× vµ tr¸ch nhiÖm cña nhµ n­íc trong viÖc b¶o vÖ quyÒn vµ tù do cña ng­êi d©n ®Õn ®©u.14b) Chính sách đối ngoạiThứ nhất, chủ động tham gia các cuộc đấu tranh chung vì quyền con người và sẵn sàng đối thoại với các nước, các tổ chức quốc tế và khu vực có liên quan về vấn đề quyền con ngườiThứ hai, giải quyết các vấn đề quyền con người thông qua đối thoại hòa bình phải trên nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không áp đặt và đặt điều kiện, không can thiệp công việc nội bộ của nhau.15Thứ ba, tăng cường công tác thông tin, truyên truyền đối ngoại, vận động ngoại giao nhằm đề cao các thành tựu nhân quyền ở Việt Nam; chủ động đăng cai các hội nghị, hội thảo quốc tế về quyền con ngườiThứ tư, kiên quyết làm thất bại mọi âm mưu, hành động xuyên tạc và lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo can thiệp công việc nội bộ của Việt Nam16