Bài giảng Bệnh Chuyên Khoa Bệnh Chuyên Khoa Ch-Ơng 24: Bệnh Hại Cà Phê

®¹i häc cÇn th¬ - khoa n«ng nghiƯp 
gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y trùc tuyÕn 
§−êng 3/2, Tp. CÇn Th¬. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814 
Website:  email: dminh@ctu.edu.vn, vtanh@ctu.edu.vn 
BƯNH CHUYªN KHOA 
CH−¬NG 24: 
BƯNH H¹I Cµ PHª 
 CHƯƠNG XXIV: BỆNH HẠI CÂY CÀ PHÊ 
 - - - *** - - - 
 BỆNH RỈ 
 Đây là bệnh rất phổ biến ở các vùng trồng cà phê. Bệnh cung 
 rất quan trọng đối với ngành trồng cà phê. Trong ba loại cà phê 
 [ cà phê chè (!ICoffea arabica!i), cà phê vối (!ICoffea robusta!i), cà 
 phê mít (!ICoffea excelsa!i)], th loại cà phê chè (arabica) rất 
 nhiểm bệnh nầy. 
 I. TRIỆU CHỨNG BỆNH. 
 Bệnh thường xảy ra trên lá, đôi khi xảy ra trên trái, ngọn, 
 cành. Đốm bệnh tròn, nhỏ, xuất hiện ở mặt dưới lá, có đường kính: 
 1-2mm (có thể lên đến 1cm), có màu vàng nhạt rồi màu vàng cam, 
 nhô cao khỏi bề mặt của lá, phần nhô lên chính là các hạ-bào-tử 
 của nấm bệnh. 
 Bệnh phát triển, ở mặt dưới lá, đốm bệnh có tâm vàng xám, 
 chỉ còn lại viền màu vàng cam; còn ở mặt trên, mô bệnh có màu 
 vàng rồi nâu nhạt. Bệnh nặng, các đốm bệnh kết hợp lại cháy cả 
 lá, lá rụng sớm, cây còi cọc, chỉ còn lại ít lá đọt ở moi cành, 
 năng suất giảm đáng kể. 
 II. TÁC NHÂN GÂY BỆNH. 
 Bệnh do hai loài nấm: !IHemileia vastatrix!i và !IHemileia 
 coffeicola!i. Nấmm bệnh ở dạng hạ-bà-tử, lây lan nhờ gió và lưu 
 tồn nơi lá bệnh, có thể xâm nhập trực tiếp hoặc qua khí khổng. 
 III. CÁCH PHÒNG TR BỆNH. 
 - Trồng giống kháng bệnh: giống cà phê mít và cà phê vối tương 
 đối chống chu được bệnh nầy. 
 -Tránh trồng quá dày, làm sạch cỏ, giư cho vườn được thoáng. 
 - Cần phát hiện bệnh sớm và phun thuốc tr bệnh, như: Brestan 
 0,02%, Bordeaux 1% hoặc Copper Zinc 0,3-0,4%. Phun ở mặt dưới lá 
 đnh kỳ 15 ngày/lần. 
 Khi bệnh nặng, nên cắt bỏ bớt 1/3-1/2 số lá bệnh, đem thiêu 
 hủy rồi mới phun thuốc. 
 !BBỆNH ĐÉN (Anthracnose)!b 
 I. TRIỆU CHỨNG BỆNH. 
 Đây là một trong nhưng bệnh quan trọng trên cây cà phê và 
 làm giảm năng suất một cách đáng kể, nếu không được phòng tr 
 bệnh kp thời. Bệnh xảy ra trên lá, cành và trái: 
 - Trên lá: vết bệnh hơi tròn hoặc bất dạng; lúc đầu, vết bệnh có 
 màu nâu, sau đó, có màu xám với viền nâu, to khoảng 2,5 cm. Vào 
 giai đoạn sau của bệnh, trên vết bệnh có các chấm nhỏ màu đen, đó 
 là các đĩa đài của nấm bệnh. 
 - Trên cành: vết bệnh có màu nâu, ở giưa các chùm trái. Vết bệnh 
 lan dần khắp cành, làm lá rụng và cành b khô. Bệnh nặng, các 
 cành bên dưới b khô chết hay chỉ còn mang một chùm lá non ở ngọn 
 cành. Bệnh làm cây chết dần mòn trong nhiều năm. 
 _ Trên trái: vết bệnh nhỏ, màu nâu. Trái phát triển không đều làm 
 trái b méo mó và nhỏ lại. 
 II. TÁC NHÂN GÂY BỆNH. 
 Bệnh do nấm !IColletotrichum coffeanum!i var. !Ivirulans!i, giai 
 đoạn sinh sản hưu tính là !IGlomerella cingulata!i. 
 III. CÁCH PHÒNG TR BỆNH. 
 - Giư cho vườn được thoáng, sạch cỏ, xén tỉa thường xuyên, loại 
 bỏ bớt cành b nhiểm bệnh. 
 - Khi mới b bệnh, phun thuốc ngăn chận lây lan bằng Brestan 
 0,05% hoặc Copper Zinc 0,4%, đnh kỳ 7-10 ngày/lần cho đến khi 
 sạch bệnh. 
 !BBỆNH HÉO CÂY CON!b 
 I. TRIỆU CHỨNG BỆNH và TÁC NHÂN GÂY BỆNH. 
 Bệnh thường xảy ra ở các vườn ương cà phê. Cây con b héo và 
 chết nhanh từng đám. Các triệu chứng chi tiết thay đổi theo từng 
 loại tác nhân: 
 - Bệnh do nấm !IBotryobasidium rolfsii!i: ở gốc cây con, vết bệnh 
 dài 2mm-2cm, có màu nâu, hơi mất nước và nhăn nhúm lại. Vết bệnh 
 xuất hiện ngay sát mặt đất. Nấm sống trong đất và sinh ra nhiều 
 hạch nấm nhỏ, dạng hnh cầu khoảng 1mm, cứng, màu nâu, nằm trên 
 mặt đất. 
 - Bệnh do nấm !IThanatephorus cucumeris!i, giai đoạn sinh sản vô tính 
 là !IRhizoctonia solani!i: ở gốc cây con, vết bệnh xuất hiện cao hơn 
 mặt đất, có màu nâu sậm. Cây héo, ngọn cong xuống, lá mầm có thể 
 có vết nâu và b chết khô. các lá bệnh khô nhưng van còn treo 
 trên cây, đôi khi có mang các hạch nấm trên vết bệnh. 
 II. CÁCH PHÒNG TR BỆNH. 
 - Dùng phân chuồng thật hoai, được ủ thật kỷ. Đất của vườn ương 
 được trộn với tro trấu và phân chuồng theo tỉ lệ 1:1:1. 
 - Tưới thuốc ngừa và tr bệnh ở vườn ương: dùng Rovral 0,1%, 
 Copper Zinc 0,2% hoặc Copper B 0,25-0,3%. 
 !BBỆNH ĐỐM NÂU!b 
 I. TRIỆU CHỨNG và TÁC NHÂN GÂY BỆNH. 
 Bệnh gây hại lá,hoa và trái. Trên lá, vết bệnh tròn, kích 
 thước khoảng 4-7 mm, xuất hiện riêng lẻ, có màu nâu. Sau đó, giưa 
 vết bệnh có tâm màu trắng xám, vết có viền nâu và viền vàng ở 
 ngoài cùng. Trên trái, vết bệnh cung tròn, kích thước: 2-4 mm, có 
 màu nâu, hơi lom vào. 
 Bệnh do nấm !IMycosphaerella coffeicola!i, giai đoạn sinh sản vô 
 tính là !ICercospora coffeicola!i. 
 II. CÁCH PHÒNG TR BỆNH. 
 Làm sạch cỏ, cắt xén cho thoáng vườn cà phê. Phun ngừa bệnh 
 lan lên trái, bằng thuốc Copper Zinc. Phun tr bệnh bằng thuốc 
 Brestan. 
 !BBỆNH BỒ HÓNG!b 
 I. TRIỆU CHỨNG và TÁC NHÂN GÂY BỆNH. 
 Trên bề mặt lá, thân, cành và trái b phủ bởi lớp nấm màu 
 đen như bồ hóng. Bệnh làm giảm khả năng quang hợp của cây, cây 
 dần dần b suy yếu. Bệnh lây lan nhanh, nhất là ở nhưng vườn cà 
 phê xen canh với các loại cây ăn trái như cam quít, xoài, chuối 
 ... và dừa. 
 Bệnh do nấm !ICapnodium brasiliense!i, giai đoạn sinh sản vô 
 tính là !ITorula!i sp.. Đây là loại Nấm Nang, được lây lan nhờ 
 gió và Kiến vàng mang đi, phát triển được nhờ chất ngọt tiết ra 
 từ con rệp dính. Trong khi di chuyển trên cây, Kiến vàng có thể 
 mang theo ấu trùng của rệp dính và do đó, nấm bệnh se phát triển 
 tiếp theo sau đó. 
 II. CÁCH PHÒNG TR BỆNH. 
 Phòng tr rệp dính bằng thuốc sát trùng. Bệnh nặng, phun 
 nước với lực mạnh lên hai mặt lá và cả cây để rửa trôi bớt nấm 
 bệnh, sau đó, phun thuốc tr bệnh, như Copper Zinc 0,2%. 

ºw

ºÿÿ

 
VNI-
Times