Bài giảng Địa lý 12 bài 49: Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội ở Duyên Hải Nam Trung Bộ

BÀI 49: Vấn đề phát triển kinh tế - xã hội ở Duyên Hải Nam Trung BộKhai mạc cuộc thi bắn pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2008 Hãy xác định trên bản đồ Hành chính Việt Nam vị trí địa lý và phạm vi lãnh thổ của vùng Duyên Hải nam Trung Bộ?KHÁI QUÁT CHUNG a. Vị trí địa lí và lãnh thổ Khai mạc cuộc thi bắn pháo hoa quốc tế Đà Nẵng 2008 Dựa vào hình 49 hoặc át lát địa lí VN em hãy xác định 8 tỉnh thành của vùng DHNTrung Bộ ?Ranh giới của vùng ? Diện tích ? Dân số ? Vị trí tiếp giáp ? Ý nghĩa của vị trí ?Cầu sông Hàn rực rỡ trong đêm pháo hoa -Duyên hải Nam Trung Bộ bao gồm thành phố Đà Nẵng, các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận và Bình Thuận.- Diện tích tự nhiên gần 44,4 nghìn km2, số dân gần 8,9 triệu người, chiếm 13,4% diện tích và 10,5% số dân của cả nước (năm 2006).Duyên hải Nam Trung Bộ còn có Hoàng Sa (huyện đảo thuộc thành phố Đà Nẵng) và Trường Sa (huyện đảo thuộc tỉnh Khánh Hòa).Phía bắc giáp Bắc Trung Bộ, phía tây giáp Tây Nguyên, phía nam giáp Đông nam Bộ, phía đông giáp Biển Đông.Là cửa ngõ ra biển của Tây nguyên, cầu nối giữa Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và phía Nam. Phát triển các ngành kinh tế biển, thuận tiện giao lưu trao đổi hàng hóa với các nước.HS – HS : Phân tích những điều kiện thuận lợi và khó khăn về ĐKTN- TNTN của vùng DHNTB? Gợi ý :(thuận lợi) Thiên nhiên , tài nguyên, khoáng sản , rừng a. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên : - Thuận lợi:- Thiên nhiên phân hóa đặc sắc giữa phần Đông và phần Tây lãnh thổ(d/c)-Tài nguyên biển đa dạng: thủy sản (d/c)Khoáng sản : chủ yếu là vật liệu xây dựng , dầu khí Rừng có nhiều loại gỗ , chim ,thú quí Đồng bằng nhỏ hẹp màu mỡ nổi tiếng là Đ B Tuy Hòa Các vùng gò đồi thuận lợi cho nuôi bò , cừu , dê..Khí hậu có đặc điểm của Đông Trường Sơn, mùa hạ có gió phơn Tây Nam. Hiện tượng mưa địa hình và tác động của dải hội tụ nhiệt đới đem lại mưa lớn ở Đà Nẵng và Quảng Nam (nhất là ở thượng nguồn sông Thu Bồn). CÙ Lao Chàm – Hội An * KHÓ KHĂN : +Các dòng sông có lũ lên nhanh, nhưng về mùa khô lại rất cạn; vì vậy việc làm các hồ chứa nước là biện pháp thủy lợi rất quan trọng.+ Phía nam thường ít mưa , khô hạn kéo dài ở NT –BT Lễ hội cầu ngư ở Bình Định HS – HS : Phân tích thận lợi và khó khăn về ĐKKT-XH của vùng DHNTB? Một gốc phố Hội AnĐây là vùng có nhiều dân tộc ít người (các nhóm dân tộc ở Trường Sơn – Tây Nguyên, người Chăm). Trong vùng đã có một chuỗi các đô thị tương đối lớn như Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Phan Thiết. Đây cũng là vùng đang thu hút được các dự án đầu tư của nước ngoài.Duyên hải Nam Trung Bộ còn có các di sản văn hóa thế giới là Phố cổ Hội An và Di tích Mỹ Sơn (Quảng Nam). Những di sản này góp phần làm phong phú thêm thế mạnh về du lịch của vùng.b. Điều kiện kinh tế xã hội:*Thuận lợi Mức sống của dân cư còn thấp. hậu quả chiến tranh vẫn còn để lại, nhất là ở vùng rừng núi. Cơ sở hạ tầng của vùng phát triển chưa đồng bộ Khó khăn :Dựa vào hình 49 em hãy cho biết cơ cấu kinh tế chủ yếu của vùng ? Kinh tế biển của vùng bao gồm những ngành nghề nào ? 2.Phát triển tổng hợp kinh tế biển :Thảo luận theo tổ ( thời gian 3 phút )Tổ 1: Dựa vào kênh chữ SGK và hình 49 hãy trình bày thế mạnh và tình hình phát triển nghề cá của vùng ? Tổ 2: Dựa vào kênh chữ SGK và hình 49 hãy trình bày thế mạnh và tình hình phát triển ngành du lịch của vùng ? Tổ 1: Dựa vào kênh chữ SGK và hình 49 hãy trình bày thế mạnh và tình hình phát triển ngàng dịch vụ hàng hải của vùng ? Tổ 1: Dựa vào kênh chữ SGK và hình 49 hãy trình bày thế mạnh và tình hình phát triển ngành khai thác khoáng sản biển của vùng ? Hội An Nghề cá:- Thuận lợi + Tất cả các tỉnh đều giáp biển (d/c)+ Có nhiều vũng , vịnh , đầm phá, ngư trường trọng điểm ( d/c) – Ngư dân có kinh nghiệm đánh bắc và chế biến - Tình hình phát triển +Sản lượng thủy sản không ngừng tăng (2005 là 624 nghìn tấn)+ Hoạt động chế biến THS ngày càng đa dạng phong phú ( d/c)b. Du lịch biển :- Thuận lợi+Nhiều bãi biển và đảo đẹp ( d/c)+Hệ thống khách sạn nhà nghỉ ngày càng phát triển Tình hình phát tiển +Thu hút được nhiều khách quốc tế và nội địa Cầu Nhật Bản – Hội An c. Dịch vụ hàng hải :- Thuận lợi+Nhiều vũng , vịnh sâu thuận lợi xây dựng các cảng biển ( d/c)Tình hình phát tiển +Có nhiều cảng tổng hợp lớn : cụm cảng Đà Nẵng , Quy Nhơn , Nha Trang d. Khai thác khoáng sản ở thềm lục địa và sản xuất muối :- Thuận lợi+Dầu khí thềm lục địa + Vật liệu xây dựng : Cát Tình hình phát tiển +Tiến hành khai thác các mỏ dầu khí ở phía đông+ Việc sản xuất muối cũng rất thuận lợi, Nổi tiếng Cà Ná , Sa Huỳnh Việc phát triển tổng hợp kinh tế biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ so với Bắc Trung Bộ thuận lợi hơn như thế nào ?	-Duyên hải Nam Trung Bộ có ngư trường lớn : Ninh Thuận – Bình Thuận – Bà Rịa –Vũng Tàu.	-Nhiệt độ trung bình năm cao, thuận tiện phát triển nghề muối.	-Có nhiều địa điểm thuận lợi để xây dựng cảng nước sâu.	-Vùng thềm lục địa ở Duyên hải Nam Trung Bộ đã được khẳng định là có dầu khí. Việc phát triển tổng hợp kinh tế biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ so với Bắc Trung Bộ thuận lợi hơn như thế nào ?-Duyên hải Nam Trung Bộ có ngư trường lớn : Ninh Thuận – Bình Thuận – Bà Rịa –Vũng Tàu. -Nhiệt độ trung bình năm cao, thuận tiện phát triển nghề muối.-Có nhiều địa điểm thuận lợi để xây dựng cảng nước sâu.-Vùng thềm lục địa ở Duyên hải Nam Trung Bộ đã được khẳng định là có dầu khí. Xem phim về kinh tế Đà Nẵng 3.Vấn đề phát triển công nghiệp và cơ sở hạ tầng 	 Dựa vào hình 49 hoặc atlat xác định các Trung tâm công nghiệp và các ngành CN trong từng trung tâm?Các trung tâm công nghiệp: Đà Nẵng, Nha Trang, Quy Nhơn, Phan Thiết. - Các ngành Công nghiệp chủ yếu là cơ khí, ché biến nông – lâm – thủy sản và sản xuất hàng tiêu dùng. - Sự thu hút đầu tư của nước ngoài đã thúc đẩy sự hình thành một số khu công nghiệp tập trung và khu chế xuất. Nhờ thế, công nghiệp của vùng đang khởi sắc. Cho biết các vùng kinh tế trọng điểm của vùng ?Vùng kinh tế trọng điểm :gồm các tỉnh, thành phố : Thừa Thiên – Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định => đang được chú trọng đầu tư; đặc biệt với việc xây dựng khu kinh tế mở Chu Lai và khu kinh tế Dung Quất, thì công nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ sẽ có bước phát triển rõ nét trong thập kỷ tới. Hãy xác định trên hình 49 các tuyến đường bộ, đường sắt chủ yếu, các cảng và sân bay ở Duyên hải Nam Trung Bộ. -Đường bộ : quốc lộ 1 , 24 , 19 , 25 , 26 , 27 , 28	-Đường sắt : Thống nhất	-Sân bay : sân bay quốc tế (Đà Nẵng), sân bay nội địa (Chu Lai, Quy Nhơn, Nha Trang, Ba Ngòi, Tuy Hòa, Cam Ranh).	-Cảng : Đà Nẵng, Kỳ hà, Dung Quất, Quy Nhơn, Vũng Rô, Cam Ranh, Phan Thiết.	Các dự án phát triển các tuyến đường ngang (như đường 19, 26) nối Tây Nguyên với các cảng nước sâu, giúp mở rộng các vùng hậu phương của các cảng này và giúp cho Duyên hải Nam Trung Bộ mở cửa hơn nữa. Duyên hải Nam Trung Bộ sẽ có vai trò quan trọng hơn trong quan hệ với các tỉnh Tây Nguyên, khu vực Nam Lào và Đông Bắc Thái Lan.ĐÁNH GIÁ TIẾT HỌC 1-Hãy phân tích những thuận lợi và khó khăn trong phát triển kinh tế ở Duyên hải Nam Trung Bộ ?2-Vấn đề lương thực, thực phẩm trong vùng cần được giải quyết bằng cách nào ? Khả năng giải quyết vấn đề này?* Trả lời :-Đảm bảo thâm canh lúa, xác định cơ cấu sản xuất theo lãnh thổ và cơ cấu mùa vụ thích hợp vừa đảm bảo được sản xuất vừa tránh được thiên tai.	-Đẩy mạnh trao đổi các sản phẩm mà vùng có thế mạnh để đổi lấy lương thực từ các vùng Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. 	-Trồng nhiều hoa màu lương thực.-Phát triển chăn nuôi lợn, gia cầm.-Đồng cỏ nhiều thuận tiện phát triển đàn trâu, bò, dê, cừu.-Đẩy mạnh việc nuôi trồng và đánh bắt thủy sản.-Tăng thêm khẩu phần cá và thủy sản trong cơ cấu bữa ăn.3-Dựa vào bản đồ Công nghiệp chung và hình 49, hãy phân tích các nguồn tài nguyên để phát triển công nghiệp, hiện trạng phát triển và phân bố công nghiệp trong vùng?4-Tại sao việc tăng cường kết cấu hạ tầng giao thông vận tải có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong hình thành cơ cấu kinh tế của vùng ?* Trả lời: Việc hiện đại hóa và phát triển các tuyến giao thông Bắc – Nam (quốc lộ 1A, đường sắt Thống Nhất, dự án đường Hồ Chí Minh), trong đó có hầm đường bộ qua đèo Ngang, hầm đường bộ qua đèo Hải Vân, đường tránh đèo Cù Mông, có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao vai trò trung chuyển của vùng và mở rộng vùng ảnh hưởng của các cực phát triển của cả nước (Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ) đối với Duyên hải miền Trung. Việc phát triển các tuyến đường ngang, đi đôi với việc mở các cảng biển và các cửa khẩu dọc biên giới cũng tăng cường vai trò trung chuyển của vùng, tạo thế mở cửa nền kinh tế và làm thay đổi quan trọng sư phân công lao động theo lãnh thổ.