Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam

MỤC LỤC

MỤC LỤC. ii

MỤC LỤC BẢNG BIỂU.viii

MỤC LỤC HÌNH VẼ .x

LỜI GIỚI THIỆU . xi

THUYẾT MINH VẮN TẮT . xiv

PHẦN I.1

MỘT SỐ THUẬT NGỮ VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.1

PHẦN II .72

KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU .72

Chương 1 .73

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TOÀN CẦU.73

1.1. Khí nhà kính.73

1.1.1. Các khí nhà kính, nguồn gốc và đặc điểm.73

1.1.2. Tiềm năng nóng lên toàn cầu .75

1.1.3. Các kịch bản phát thải khí nhà kính .76

1.1.4. Lượng phát thải khí nhà kính.78

1.1.5. Nồng độ khí nhà kính trong khí quyển.79

1.1.6. Cưỡng bức bức xạ (Radiative Forcing) của các khí nhà

kính chính (CO2, CH4, N2O, O3) .81

1.2. Một số biểu hiện của BĐKH quan trắc được trong 150 năm qua.81

1.2.1. Biến đổi khí hậu toàn cầu .81

1.2.2. Biến đổi khí hậu trong tầng đối lưu của khí quyển.85

1.3. Kịch bản biến đổi khí hậu.86

1.4. Tác động của biến đổi khí hậu trên phạm vi toàn cầu.87

1.4.1. Tác động của BĐKH đến hệ thống tự nhiên và sinh thái.87

1.4.2. Tác động của biến đổi khí hậu đến các lĩnh vực .88

1.4.3. Tác động của biến đổi khí hậu đối với các khu vực.90

Chương 2 .94

CÁC HIỆP ĐỊNH QUỐC TẾ VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU.94

2.1. Công ước khung của Liên hiệp quốc về biến đổi khí hậu. .94

2.1.1. Mục tiêu.94

2.1.2. Các điều khoản .94

2.1.3. Các nguyên tắc.95

2.1.4. Các cam kết (trích lược) .97

2.1.5. Các phụ lục . 100

2.2. Nghị định thư Kyoto của UNFCCC . 100

2.2.1. Mục tiêu. 100

2.2.2. Các điều khoản . 100

2.2.3. Cam kết chủ yếu. 102

2.2.4. Cơ chế phát triển sạch. 103

2.2.5. Phụ lục B . 105

Chương 3 . 107

LỊCH SỬ BĐKH VÀ CÁC SỰ KIỆN QUAN TRỌNG GẦN ĐÂY . 107

3.1. Lịch sử biến đổi khí hậu. 107

3.1.1. Lịch sử khí hậu trong khoảng hàng triệu năm gần đây.. 107

3.1.2. Lịch sử khí hậu trong khoảng 20.000 năm gần đây. 107

3.1.3. Lịch sử BĐKH trong khoảng 1000 năm gần đây . 107

3.2. Các sự kiện liên quan đến BĐKH trong 3 thế kỷ gần đây. 108

PHẦN III. 111

 

pdf276 trang | Chia sẻ: gaobeo18 | Lượt xem: 1216 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
 như về mức độ. 
d) Trình tự thực hiện
Xác định các hoạt động kinh tế - xã hội được đánh giá.- 
Xác định các thực thể (trong từng lĩnh vực) được - 
đánh giá.
Lựa chọn kịch bản BĐKH hay các trạng huống về điều - 
kiện tự nhiên trong tương lai.
Lựa chọn phương pháp đánh giá.- 
Thực hiện đánh giá theo các kịch bản, trạng huống được lựa chọn.- 
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 251
9.1.3. Phương pháp đánh giá tác động của biến đổi khí hậu 
đối với các lĩnh vực
1) Nông nghiệp
Mục đích đánh giá:- 
Làm sáng tỏ vấn đề BĐKH có tác động nhiều đến lĩnh + 
vực nông nghiệp hay không (ảnh hưởng đến an ninh 
lương thực, đe dọa xuất khẩu lương thực, tăng giá 
thành sản xuất lương thực, phát sinh nạn đói,).
Góp phần tìm kiếm lời giải cho các nhà hoạch định + 
chính sách (lĩnh vực dễ bị tổn thương, cải cách chính 
sách nông nghiệp, hệ thống tưới tiêu).
Các vấn đề cần được nghiên cứu và đánh giá:- 
Biến đổi về nguồn nước và chi phí tưới tiêu.+ 
Biến đổi hay dịch chuyển của khu vực thích ứng với + 
sinh trưởng và phát triển của cây trồng, nhiệt đới, á 
nhiệt đới.
Biến đổi về năng suất cây lương thực chủ yếu.+ 
Biến đổi về tần số, cường độ, dịch bệnh gây hại cho + 
cây trồng, vật nuôi.
2) Lâm nghiệp
Mục đích đánh giá:- 
Dự kiến những tác động tiềm tàng của BĐKH đến các hệ + 
sinh thái rừng, sản phẩm hay sản lượng sinh khối rừng.
Góp phần xây dựng cơ sở khoa học cho các chính sách và + 
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 252
giải pháp ứng phó với BĐKH trong lĩnh vực lâm nghiệp.
Các vấn đề cần được nghiên cứu và đánh giá:- 
Tác động của BĐKH đến rừng ngập mặn và các loại rừng khác.+ 
Dịch chuyển địa lý của các hệ sinh thái rừng.+ 
Biến đổi về cấu trúc và các thành phần giống của các loại rừng.+ 
Biến đổi về sản phẩm rừng trên một đơn vị diện tích rừng.+ 
Quan hệ giữa BĐKH về nguy cơ cháy rừng.+ 
Những biến đổi kinh tế - xã hội liên quan đến biến đổi của rừng.+ 
3) Thủy sản
Mục đích đánh giá:- 
Biến đổi của các yếu tố khí hậu chủ yếu tác động như + 
thế nào đến điều kiện lý sinh, hóa sinh của các nguồn 
nước có thủy sản.
BĐKH gây ra ảnh hưởng như thế nào đối với các loài cá, + 
đa dạng sinh học, sản lượng và thành phần thủy sản
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Những biến đổi về thủy sản do biến đổi nhiệt độ gây ra.+ 
Những biến đổi về thủy sản do lượng mưa và mùa mưa + 
thay đổi gây ra.
Những biến đổi về thủy sản do mực nước biển gây ra.+ 
4) Năng lượng
Mục đích đánh giá:- 
Đánh giá các tác động tiêu cực của BĐKH đến ngành + 
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 253
năng lượng bao gồm cung ứng năng lượng và nhu cầu 
năng lượng.
Góp phần xây dựng các giải pháp ứng phó với BĐKH + 
trong các ngành sản xuất năng lượng và tiêu thụ năng 
lượng.
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Tác động của BĐKH đến vận hành các hồ chứa và điều + 
tiết các nhà máy thủy điện.
Tác động của BĐKH đến các hoạt động thăm dò, khai + 
thác dầu khí trên biển.
Tác động của BĐKH đến truyền tải điện và hiệu suất + 
sử dụng năng lượng.
Tác động của BĐKH đến phát triển năng lượng mới.+ 
5) Xây dựng
Mục đích đánh giá:- 
Đánh giá tác động của BĐKH đến các hoạt động của + 
ngành xây dựng cũng như cơ sở vật chất và các công 
trình xây dựng.
Góp phần đề xuất các giải pháp thích ứng với BĐKH + 
trong lĩnh vực xây dựng các khu vực đô thị và sản xuất 
công nghiệp.
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Tác động của BĐKH đến quy hoạch xây dựng bao gồm + 
quy hoạch các đô thị, các công trình ven biển.
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 254
Tác động của BĐKH đến thiết kế các công trình xây + 
dựng nhà cửa, công trình kiến trúc.
Tác động của BĐKH đến các công trình tiêu thoát + 
nước ở đô thị.
6) Giao thông vận tải
Mục đích đánh giá:- 
Đánh giá tác động của BĐKH đến các hoạt động của + 
ngành giao thông vận tải cũng như cơ sở vật chất, 
công trình giao thông.
Góp phần đề xuất các giải pháp thích ứng với BĐKH + 
trong lĩnh vực giao thông vận tải.
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Tác động của BĐKH đến quốc lộ 1, đường sắt Bắc Nam + 
và đường chiến lược Hồ Chí Minh;
Tác động của BĐKH đến các công trình ven biển, bao + 
gồm đê đập, cầu cảng;
Tác động của BĐKH đến các phương tiện vận tải, hoạt + 
động giao thông;
Tác động của BĐKH đến tiêu hao nhiên liệu trong giao + 
thông vận tải.
7) Y tế
Mục đích đánh giá:- 
Phân tích và xác định tác động của BĐKH đến tiềm + 
năng và mức độ phát sinh bệnh tật, đặc biệt là bệnh 
nhiệt đới.
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 255
Đánh giá tác động của BĐKH đến thể lực, thể chất của + 
các tầng lớp dân cư ở những địa phương có nhiều rủi 
ro và thách thức về BĐKH.
Góp phần xây dựng giải pháp chiến lược ứng phó với + 
BĐKH trong lĩnh vực y tế, sức khỏe.
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Tác động của BĐKH đến sức khỏe cộng đồng.+ 
Tác động của BĐKH đến khả năng phát triển và lan + 
truyền dịch bệnh.
Tác động của BĐKH đến phát sinh và phát triển các + 
bệnh nhiệt đới.
8) Du lịch
Mục đích đánh giá:- 
Xác định những điều kiện bất lợi của ngành du lịch + 
trước nguy cơ BĐKH.
Chuẩn bị tích cực cho việc xây dựng các giải pháp ứng + 
phó với BĐKH trong ngành du lịch.
Nội dung nghiên cứu và đánh giá:- 
Mối quan hệ giữa BĐKH và sự gia tăng nhu cầu du lịch + 
sinh thái, đặc biệt là du lịch biển đảo.
Những khó khăn chủ yếu do BĐKH gây ra đối với quá + 
trình thực hiện các tuyến du lịch sinh thái và biển 
đảo.
Mối quan hệ giữa BĐKH và chi phí cho công tác bảo + 
tồn và phát triển các khu du lịch sinh thái.
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 256
Sự thu hẹp không gian và những khó khăn bất lợi của + 
du lịch tắm biển trước tác động tiêu cực của BĐKH.
9.2. Phương pháp xây dựng các giải pháp thích ứng với 
biến đổi khí hậu ở Việt Nam
9.2.1. Mục đích của các giải pháp thích ứng
Các giải pháp thích ứng với BĐKH được xây dựng nhằm các 
mục đích sau đây:
Giảm nhẹ tác động của BĐKH, chủ yếu là giảm tổn thất - 
do BĐKH gây ra trên phạm vi cả nước cũng như trên 
từng địa phương, trong giai đoạn hiện tại.
Góp phần tăng cường năng lực khắc phục ảnh hưởng - 
của BĐKH trong giai đoạn hiện tại.
Giảm rủi ro, tăng cường khả năng chống chọi với BĐKH - 
trong tương lai.
9.2.2. Cách tiếp cận và phương pháp xây dựng giải pháp 
thích ứng
Căn cứ nội dung nghiên cứu của đề tài, đặc biệt là vai trò 
thử nghiệm của đề tài trong chương trình nghiên cứu BĐKH lâu 
dài của cả nước, lựa chọn cách tiếp cận xây dựng phương pháp 
thích ứng của đề tài là từ trên xuống. Theo cách tiếp cận này, 
nhiệm vụ xây dựng giải pháp thích ứng được thực hiện theo trình 
tự sau đây:
a) Lựa chọn kịch bản BĐKH cho cả nước và các vùng 
địa lý – khí hậu.
b) Đánh giá tác động của BĐKH đến các điều kiện tự nhiên 
chủ yếu.
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 257
c) Diễn giải điều kiện tự nhiên trên cả nước và trên từng 
vùng khí hậu trong các thời điểm hoặc giai đoạn trong tương lai.
d) Đánh giá tác động của điều kiện tự nhiên tương lai đến 
mọi hoạt động kinh tế xã hội trên cả nước và trên từng vùng.
e) Đề xuất giải pháp chiến lược thích ứng với BĐKH trên 
từng lĩnh vực, trên từng vùng.
g) Đánh giá chi phí – hiệu quả của các giải pháp thích ứng 
với BĐKH.
h) Lựa chọn và kiến nghị giải pháp thích ứng với BĐKH.
9.2.3. Biện pháp thích ứng với biến đổi khí hậu
Trên từng vùng lãnh thổ hoặc từng lĩnh vực kinh tế - xã hội 
có thể lựa chọn một số hoặc toàn bộ 4 nhóm biện pháp thích ứng 
phổ biến sau đây:
a) Ngăn chặn trực tiếp nguy cơ hoặc thảm họa do BĐKH gây 
ra trên các địa bàn xung yếu trong tương lai.
b) Giảm bớt ảnh hưởng tiêu cực của BĐKH trong sản xuất 
hoặc trong đời sống.
c) Thay đổi quy hoạch cư dân, quy hoạch sản xuất, phương 
thức và kỹ thuật canh tác quy trình công nghệ trên các vùng và 
các lĩnh vực kinh tế - xã hội.
d) Xây dựng và tăng cường năng lực phòng chống tác động 
của BĐKH, khắc phục hậu quả của BĐKH thông qua các nghiên 
cứu, thực nghiệm khoa học, truyền thông, phổ biến kiến thức 
khoa học liên quan đến BĐKH.
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 258
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2003. Thông báo quốc gia lần 
thứ nhất của Việt Nam cho UNFCCC.
2. Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2009. Kịch bản BĐKH, nước 
biển dâng cho Việt Nam.
3. Đỗ Ngọc Tiến, 2009. Tư liệu địa lý Việt Nam. Nhà xuất bản 
Hà Nội.
4. Đặng Duy Lợi (chủ biên), nnk, 2010. Địa lý tự nhiên Việt Nam. 
Nhà xuất bản Đại học Sư phạm. 
5. Nguyễn Văn Thắng và nnk, 2010, Nghiên cứu ảnh hưởng của 
biến đổi khí hậu đến các điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên 
nhiên và đề xuất các giải pháp chiến lược phòng tránh, giảm 
nhẹ và thích nghi, phục vụ phát triển bền vững kinh tế xã 
hội ở Việt Nam, Đề tài KC08.13/06-10.
6. Nguyễn Đức Ngữ, 2008, Biến đổi khí hậu. 
7. Trần Thục, Nguyễn Văn Thắng, Hoàng Đức Cường, 2009. Xây 
dựng các kịch bản BĐKH cho Việt Nam. Báo cáo tại hội thảo: 
Chiến lược phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, công nghệ 
môi trường trong bối cảnh BĐKH.
TIẾNG ANH
1. ADB, 2009, The Economics of Climate Change in Southeast 
Asia: A Regional Review.
2. ADB, 2009, Asian Development Outlook. Rebalancing Asia’s 
Growth. sian 
Biến đổi khí hậu và tác động ở Việt Nam 259
3. IPCC, Climate Change 1995, Impacts Assessment. 
4. IPCC, Climate Change 2001, Synthesis Report.
5. IPCC, Climate Change 2007, Synthesis Report.
6. IPCC, WGII Impacts, Adaptation and Mitigation of CC: Scientific 
– Technical Analyses.
7. STERN REVIEW, The Economics of Climate Change.
8. UNEP, 1998, Handbook on Methods for CC impacts Assessment 
and Adaptation Strategies.
 Chịu trách nhiệm xuất bản : TS. Phạm Văn Diễn
Biên tập: Quang Hùng
Vẽ bìa: Đinh Văn Dưỡng
NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT
70 Trần Hưng Đạo, Hà Nội
In 1000 cuốn, khổ 14,5 × 20,5 cm, tại Xí nghiệp in Đông Bắc
Số đăng ký kế hoạch xuất bản 149-2011/CXB/378-11/KHKT, do 
Cục xuất bản cấp ngày 14/02/2011.
Quyết định xuất bản số 69/QĐXB-NXBKHKT, cấp ngày 13 
tháng 05 năm 2011.
In xong và nộp lưu chiểu quý II năm 2011.
211126B00

File đính kèm:

  • pdfBiến đổi khí hậu ở VN[1].pdf
Bài giảng liên quan