Giáo án Ngữ Văn 9 Tiết 43-49 - Huỳnh Võ Quang Hồng

n dụ: xe vẫn tiến lên vì miền Nam thân yêu bằng tấm lòng nhiệt quyết.
-Gọi HS đọc chú thích. *
-Gọi HS nêu xuất xứ.
-Hướng dẫn HS đọc văn bản: To, rõ, phát âm chuẩn, chú ý đọc diễn cảm: xôi nổi, tự nhiên gần với lời nói thường. GV đọc mẫu một đoạn rồi gọi HS đọc.
-Gọi HS nêu đại ý.
* Chuyển ý: Chúng ta sẽ tìm hiểu phần phân tích văn bản để tìm hiểu về hình ảnh người lính lái xe ở Trường Sơn.
-Gọi HS đọc lại khổ thơ 1.
-Hỏi: Tác giả giới thiệu xe có gì lạ? Tại sao nó như thế?
-Hỏi: Ta thấy được điều gì qua cách giới thiệu ấy? (gợi ý: cuộc chiến tranh như thế nào?)
-Hỏi: Câu 3, trật tự cú pháp có gì đặc biệt? Làm nổi bật hình ảnh gì? (gợi ý để HS trả lời luôn cả nội dung câu 4).
-Gọi HS đọc lại khổ thơ 2.
-Hỏi: Không có kính thì người lái gặp khó khăn gì?
-Hỏi: Nhưng thái độ của người lái xe trước những khó khăn ấy như thế nào?
-GV thuyết giảng: xoa mắt đắng (mắt cay) nhìn rõ thiên nhiên hơn.
-Gọi HS đọc lại khổ thơ 3.
-Hỏi: Xe không kính, người lái xe gặp trở ngại gì?
-Hỏi: Thái độ người lái ra sao?
-Gọi HS đọc lại khổ thơ 4.
-Hỏi: Lại gặp khó khăn gì bởi chiếc xe không kính?
-Hỏi: Hành động, thái độ người chiến sĩ thế nào? Thể hiện tinh thần gì?
-Gọi HS đọc khổ thơ 5,6.
-Hỏi: Hai khổ thơ tiếp, tác giả giới thiệu đời sống của các chiến sĩ lái xe, ta hiểu thêm gì về các anh qua hai khổ thơ này?
-Gọi HS đọc khổ thơ cuối.
-Hỏi: Cuối cùng, ngoài không kính ra, xe còn thiếu những gì? Có thêm một thứ đó là thứ gì?
-Hỏi: Ở hai câu cuối “trái tim” là biện pháp nghệ thuật gì? Khẳng định điều gì ở những người chiến sĩ lái xe?
* Chuyển ý: Bài thơ có những thành công gì về nội dung và nghệ thuật? Chúng ta sẽ tìm hiểu phần tổng kết.
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi đến kính vỡ).
-Trả lời (như nôïi dung ghi tiếp).
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
* Hoạt động 3 (7’)
(TỔNG KẾT)
III.Tổng kết:
-Dù khó khăn, nguy hiểm nhưng các chiến sĩ vẫn lác quan để vượt qua bằng tấm lòng yêu nước.
-Ngôn ngữ và giọng điệu giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, gần gũi mà phóng khoáng, ung dung.
-Hỏi: Em hãy nêu hai hình ảnh đối lập trong bài? Hai hình ảnh ấy thể hiện điều gì?
-Hỏi: Nhiều câu thơ trong bài rất gần với lời nói thường (khẩu ngữ), đậm chất văn xuôi. Hãy chứng minh và nêu tác dụng?
* Luyện tập:
-Gọi HS đọc BT2, xác định yêu cầu. Về nhà thực hiện.
-Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS nêu dẫn chứng: “ừ thì có bụi”, “không phải vì xe không có kính”,  và trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc.
* Hoạt động 4 (3’)
(CỦNG CỐ, DẶN DÒ)
-Hỏi: Em rút ra được bài học kinh nghiệm gì qua tinh thần, thái độ của người chiến sĩ?
-Học bài, thuộc lòng bài thơ. Chuẩn bị “kiểm tra truyện trung đại” (chuẩn bị các câu hỏi 1 ® 7 tr 134 SGK).
-Trả lời: Lac quan, yêu đời, yêu quê hương, đất nước, 
TIẾT 48. VĂN HỌC.
KIỂM TRA VỀ TRUYỆN TRUNG ĐẠI
* MỤC TIÊU BÀI HỌC:
 -Nắm lại những kiến thức cơ bản về truyện trung đại Việt Nam: những thể loại chủ yếu, giá trị nội dung và nghệ thuật của những tác phẩm tiêu biểu.
 -Qua bài kiểm tra, đánh giá đươc6 trình độ của mình về các mặt kiến thức và năng lực diễn đạt.
* CHUẨN BỊ:
 -HS: Tự ôn tập theo các câu hỏi SGK.
 -GV: Chọn đề phù hợp với khả năng HS, pho to đề.
* TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC:
* Hoạt động 1 (1’)
 (KHỞI ĐỘNG)
 -Ổn định: Kiểm tra nề nếp HS, sĩ số, vệ sinh.
* Hoạt động 2 (41’)
 (THỰC HIỆN BÀI KIỂM TRA)
 -GV phát đề pho to sẵn cho HS (đề ở sổ chấm trả bài).
 -HS thực hiện vào giấy (trắc nghiệm, tự luận).
* Hoạt động 3 (3’)
 (THU BÀI, DẶN DÒ)
 -GV thu bài.
 -Chuẩn bị “tổng kết từ vựng (tiếp theo)”.
* Câu hỏi soạn: các câu hỏi ôn tập lí thuyết và thực hành như SGK tr 135, 136. 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TIẾT 49. TIẾNG VIỆT.
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
(TIẾP THEO)
* MỤC TIÊU BÀI HỌC:
 -Giúp HS nắm vững hơn và biết vận dụng những kiến thức về từ vựng đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (sự phát triển của từ vựng, từ mượn, từ Hán Việt, thuật ngữ và biệt ngữ xã hội, các hình thức trau dồi vốn từ
* CHUẨN BỊ:
 -HS: Đọc bài, soạn, bảng phụ.
 -GV: SGK, SGV.
* TIẾN TRÌNH CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC:
NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
* Hoạt động 1 (2’)
(KHỞI ĐỘNG).
-Ổn định lớp:
-Kiểm tra bài cũ:
-Giới thiệu bài:
-Kiểm tra nề nếp, sĩ số, vệ sinh.
-Kiểm tra phần chuẩn bị của HS.
-Hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục ôn tập một số kiến thức về từ vựng đã học ở các năm vừa qua. Đây là những kiến thức hết sức cần thiết trong giao tiếp và làm tập làm văn trong nhà trường.
-Lớp trưởng báo cáo.
-Tổ trưởng báo cáo.
* Hoạt động 2 (42’)
(ÔN LUYỆN)
I.Sự phát triển của từ vựng:
1.Oân lí thuyết (HS điền vào lược đồ, tự kẻ vào tập).
2.-Phát triển nghĩa của từ: (dưa) chuột, (con) chuột (một bộ phận của máy tính, 
-Tăng số lượng từ ngữ:
+Tạo từ ngữ mới: rừng phòng hộ, sách đỏ, 
+Mượn của tiếng nước ngoài: in-tơ-net, AIDS, SARS, 
3.Không. Theo tất cả những cách thức như ở sơ đồ trên.
II.Từ mượn:
1.Oân lí thuyết.
2.Chọn câu c.
3.Nhóm (1) Việt hoá hoàn toàn, nhóm (2) chưa Việt hoá hoàn toàn.
III.Từ Hán Việt:
1.Oân lí thuyết.
2.Chọn câu b.
IV.Thuật ngữ và biệt ngữ xã hội:
1.Oân lí thuyết.
2. Thời đại khoa học, công nghệ phát triển, trình độ dân trí nâng cao, nhu cầu của con người về tiếp nhận những tiến bộ cao ® thuật ngữ đóng vai trò rất quan trọng.
3.bèo, tống ba, 
V.Trau dồi vốn từ:
1.Oân lí thuyết.
2.-Bách khoa toàn thư: từ điển bách khoa, ghi đầy đủ tri thức của các ngành.
-Bảo hộ mậu dịch: chính sách bảo vệ sản xuất trong nước chống lại sự cạnh tranh hàng hoá của nước ngoài trên thị trường nước mình.
-Dự thảo: thảo ra để đưa thông qua.
-Đại sứ quán:Cơ quan đại diện chính thức và toàn diện của một nhà nước ở nước ngoài, do một đại sứ đặc mệnh toàn quyền đứng đầu.
-Hậu duệ: con cháu của người đã chết.
-Khẩu khí: khí phách của con người toát ra qua lới nói.
-Môi sinh: môi trường sống của sinh vật.
3.a. béo bổ ® béo bở.
b.dạm bạc ® tệ bạc.
c.tấp nập ® tới tấp, liên tiếp.
-Gọi HS đọc BT1(I), xác định yêu cầu. Thực hiện. (HS lên bảng thực hiện điền vào lược đồ ở bảng phụ).
-Gọi HS đọc BT2(I), xác định yêu cầu. Thực hiện.
-Gọi HS đọc BT3(I), xác định yêu cầu. Thực hiện.
* Chuyển ý: Chúng ta sẽ ôn tập tiếp phần từ mượn.
-Gọi HS đọc BT1(II), xác định yêu cầu. Thực hiện.
-Gọi HS đọc BT2 (II), xác định yêu cầu. Thực hiện (HĐ nhóm 2 bàn).
-Gọi HS đọc BT3(II), xác định yêu cầu. Thực hiện.
* Chuyển ý: Tiếp theo chúng ta sẽ ôn tập về từ Hán Việt.
-Gọi HS đọc BT1(III), xác định yêu cầu. Thực hiện.
-Gọi HS đọc BT2 (III), xác định yêu cầu. Thực hiện (HĐ nhóm 2 bàn).
* Chuyển ý: Chúng ta sẽ ôn tập tiếp về thuật ngữ và biệt gnữ xã hội.
-Gọi HS đọc BT1(IV), xác định yêu cầu. Thực hiện.
-Gọi HS đọc BT2 (IV), xác định yêu cầu. Thực hiện (HĐ nhóm 2 bàn).
-Gọi HS đọc BT3(IV), xác định yêu cầu. Thực hiện.
* Chuyển ý: Chúng ta sẽ ôn tập về việc trau dồi vốn từ.
-Gọi HS đọc BT1(V), xác định yêu cầu. Thực hiện.
-Gọi HS đọc BT2(V), xác định yêu cầu. Thực hiện từng từ.
-Hỏi: Các nước thường dùng biện pháp gì để bảo hộ mậu dịch?
-Gọi HS đọc BT3(V), xác định yêu cầu. Thực hiện từng câu a,b,c.
-HS đọc, thực hiện, HS khác nhận xét.
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc. Trả lời: Ta mượn của tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm,  mà tiếng Việt chưa có từ thật thích hợp để biểu thị.
-HS đọc, chia nhóm thảo luận. Đại diện nêu ý kiến (như nội dung ghi).
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc. Trả lời: Mượn tiếng Hán để cấu tạo từ Hán Việt gọi là yếu tố Hán Việt.
-HS đọc, chia nhóm thảo luận. Đại diện nêu ý kiến (như nội dung ghi).
-HS đọc. Trả lời: 
+Thuật gnữ là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học, công nghệ, thường được dùng trong các văn bản khoa học, công nghệ.
+Biệt ngữ xã hội: chỉ được dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định.
-HS đọc, chia nhóm thảo luận. Đại diện nêu ý kiến (như nội dung ghi).
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
-HS đọc. Trả lời: cách trau dồi vốn từ, GV gọi HS nêu ý kiến cá nhân của bản thân.
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
-Trả lời: đánh thuế cao hàng hoá nhập khẩu.
-HS đọc. Trả lời (như nôïi dung ghi).
* Hoạt động 3 (1’)
(CỦNG CỐ, DẶN DÒ)
-Xem lại bài. Chuẩn bị “nghị luận trong văn bản tự sự”.
* Câu hỏi soạn: 
BT 1,2 (I) tr 137, 138 SGK.