Kỹ năng viết tin bài

NỘI DUNG

LÝ THUYẾT: (buổi 1)

•Khái niệm về tin tức

•Các thể lọai tin, bài

•Tính chất của một tin, bài

•Cấu trúc cơ bản của bài viết

-Chức năng của tít và cách viết tích hay

-Cách mở đầu cho một bài viết

•Các dạng kết cấu của tin, bài

•Làm thế nào để viết được tin, bài.

THỰC HÀNH: (buổi 2)

•Các bước để hoàn thành tin, bài

•Nguyên tắc tổ chức các thành phần của bài báo

 

ppt49 trang | Chia sẻ: ngochuyen96 | Lượt xem: 1108 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Kỹ năng viết tin bài, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút TẢI VỀ ở trên
ểm chứng bằng cách đến tận nơi hoặc yêu cầu những ai chứng kiến tận mắt xác nhận sự việc. Nên xem những tài liệu chứng tỏ sự việc có thật.2- Những điều cần thiết để có tin hay3- Khách quan	Luôn luôn tường thuật sự thật một cách trung lập và giữ không để ý kiến cũng như tình cảm của mình len lỏi vào bài.2- Những điều cần thiết để có tin hay4- Xác định xuất xứXác định nguồn tin. Viết lại những gì mắt thấy tai nghe tại đó. Ghi rõ xuất xứ những lời trích dẫn, cũng như những lời mô tả hay giải thích về sự kiện (bạn không chứng kiến). Chúng ta nên ghi xuất xứ các nguồn tin: tên, chức vụ nghề nghiệp và các chi tiết khác, nếu có. 2- Những điều cần thiết để có tin hay5- Cân đối và công bằngMỗi câu chuyện đều có nhiều mặt khác nhau. Vì thế phỏng vấn nhiều nguồn tin. Bài viết sẽ cân đối nếu bạn cho thấy quan điểm của cả hai phía trong một vấn đề. Bài viết của bạn là công bằng khi không thiên vị bất cứ bên nào.Điều này không có nghĩa là bạn phải dành chỗ ngang nhau cho mỗi quan điểm. 2- Những điều cần thiết để có tin hay6- Trong sángBài viết thật trong sáng để độc giả có thể dễ hiểu. Dùng các từ đơn giản. Gọn gàng. Không dùng nhiều chữ hơn cần thiết. Viết cụ thể, và tránh nói chung chung. Chữ ngắn và viết câu ngắn. Tránh dùng thuật ngữ, hay những chữ lóng của các chuyên gia. 2- Những điều cần thiết để có tin hay7- Hoàn thiệnKhông nên để thiếu bất cứ một yếu tố quan trọng nào. Trả lời năm chữ W và một chữ H và Những yếu tố then chốt đó là gì tùy ở chỗ bài của bạn. 2- Những điều cần thiết để có tin hay8- Tòan cảnh và bối cảnhToàn cảnh có nghĩa là tình hình chung hiện tại có liên quan đến diễn biến sự kiện mới này. Bối cảnh có nghĩa là những gì xảy ra trong quá khứ có liên quan đến diễn biến sự kiện này. 3- PHÂN LỌAITin ngắn:Thể loại ngắn nhất. Tin ngắn chỉ dài một đoạn. Khoảng 40 từ, gần 300 kí tự. Giữ lại thông tin chính, cô đọng chúng một cách tối đa bằng cách dùng từ ngữ đơn giản, chính xác. 3- PHÂN LỌAITin ngắn (tt):Không có tít. Những từ đầu tiên là những từ khóa (mang thông tin), đôi khi được in đậm. Chúng giữ vai trò là tít. Dòng đầu tiên thường bắt đầu bằng một kí tự gọi là "con bọ". Câu đầu tiên thường súc tích dưới dạng chủ ngữ-động từ-bổ ngữ (ai và cái gì).3- PHÂN LỌAI2- Tin sâu:Tin sâu giống như tin ngắn nhưng dài hơn. Ít khi nó vượt quá 2000 kí tự. Nó cho phép phát triển một chút thông tin và giải thích thêm (như thế nào, tại sao). Có thể nhắc lại những sự việc diễn ra trước đó, đưa ra những thông tin về tiểu sử, trích dẫn một số lời phát biểu. Chỉ đưa ra một thông tin duy nhất. 3- PHÂN LỌAI2- Tin sâu (tt):Có thể gồm nhiều đoạn: 	đoạn đầu là tin ngắn. 	Tin sâu có một tít mang tính thông tin nhưng không có sapô. 	Nếu dài, nó có thể có tít xen. Có kết cấu kim tự tháp ngược.3- PHÂN LỌAI3- Bài tổng hợp hay đề tài khai thác lại:Đây là thể loại viết từ những thông tin thu thập được từ nhiều nguồn: tin nhanh, tư liệu, tuyên bố, họp báo Thông tin phong phú hơn so với tin sâu. Người ta đưa ra nhiều giải thích. Bài tổng hợp không nhất thiết viết về một sự kiện thời sự, mà cho phép "điểm lại" chủ đề. Nó rất phổ biến trong các tờ báo.Phân lọai3- Viết bài tổng hợp như thế nào? Cần phải tập hợp thông tin và lựa chọn chúng (sự việc, giải thích, trích dẫn). Sau đó, phải chọn ra góc độ và xác định thông điệp cốt lõi. Chọn những thông tin cần thiết cho góc độ đã chọn, sắp xếp chúng. Nên dùng kết cấu kim tự tháp ngược, kết cấu dạng chứng minh hay phân tích. Cuối cùng là viết.3- PHÂN LỌAI4- Các thể loại khác:Bài phân tích: vượt qua sự kiện thời sự, gắn vào nó một ý nghĩa, đặt nó trong một hoàn cảnh.Bài có tính thực tế: tin vắn, tin sâu hay bài tổng hợp. Đem đến cho độc giả một chỉ dẫn. Có thể là một thông báo, một miêu tả, một lời khuyên, một danh sách địa chỉ, một danh mục, một bảng tổng sắp, một dạng hỏi-đáp3- PHÂN LỌAI4- Các thể loại khác (tt):Tin vặt: thông tin ngắn có tính giai thoại, gây cười, tiết lộ bí mậtĐiểm báo: tập hợp đoạn trích các bài báo.Thông tin đồ họa: xử lý thông tin dưới dạng số liệu.4- Cấu trúc cơ bản của bài viết(5w + 1H)Who (ai) - Trong tin này có những ai?What (chuyện gì)	- Sự kiện quan trọng hay đáng lưu ý gì đã xảy ra?Where (ở đâu) - Tin này xảy ra ở đâu?When (khi nào) - Chuyện xảy ra vào lúc nào?Why (tại sao) 	- Tại sao lại xảy ra sự kiện đó?How (như thế nào) - Chuyện xảy ra như thế nào?5- Phần cơ bản của bài viếtTít (tựa đề: headline)Mở đầuThân bàiKết luận5.1- Tít - headlineChức năng chủ yếu của tít:Thu hút sự chú ý vào trang giấy.Cung cấp thông tin chính trong một cái liếc mắt.Giúp độc giả lựa chọn bài.Khiến độc giả muốn đọc.Tổ chức trang báo.Sắp xếp thông tin.5.1- Tít - headlineMột tít hay cần phải đáp ứng được những tiêu chí:Sáng sủa, dễ hiểu: dùng từ đơn giản, cụ thể, không viết tắtNgắn, mạnh, trực tiếp: loại bỏ những chi tiết phụ, rườm ràChính xác, trung thựcThích hợp, độc đáo5.1- Tít - headlineMột tít hay cần phải đáp ứng được những tiêu chí:Hạn chế dùng dấu chấm câu, trừ dấu hai chấmKhông dùng câu hỏiPhù hợp với thể loạiĐộ dài không quá 50 ký tự (tính luôn ký tự trắng)5.2- Mở đầuMở đầu trực tiếpMở đầu gián tiếp5.2- Mở đầuMở đầu trực tiếpMở đầu trực tiếp thường dùng cho tin thời sự. Mở đầu này chứa đựng dữ kiện quan trọng nhất về những gì xẩy ra, chẳng hạn như điểm quan trọng nhất trong 5 chữ W và chữ H. Mở đầu hay nhất là lối dùng Chủ ngữ-động từ-tân ngữ. Trong tiếng Anh, một đoạn mở đầu cho tin thời sự không nên dài quá 25 chữ. Câu này cần phải trong sáng và gọn gàng. 5.2- Mở đầuMở đầu gián tiếp:Mở đầu gián tiếp thường dùng cho phóng sự. Người viết thường bắt đầu với một thí dụ hấp dẫn hay một giai thoại về một người hay diễn biến để minh họa cho phần chính câu chuyện. Làm như vậy sẽ lôi cuốn người đọc vào câu chuyện.Cần phải đi tới ý chính của câu chuyện trong vài đoạn đầu.5.2- Mở đầuMuốn biết xem mở đầu như thế nào, tự hỏi:Ai làm gì cho ai?Câu chuyện này thực sự là về gì?Tại sao lại viết về câu chuyện này?Điểm đáng lưu ý nhất của diễn biến đó là gì?Độc giả muốn biết những vấn đề gì nhất về câu chuyệnĐiều gì trong sự kiện này ảnh hửơng nhất đến độc giả?Nếu bạn viết về một bài diễn văn, hãy tự hỏi: ai nói gì với ai?Nếu bạn viết về một cuộc họp, hãy tự hỏi: đã có hành động gì?5.2- Mở đầu	“Điều quan trọng là cần phải biết những gì thuộc về đoạn mở đầu. 	Điều cũng quan trọng không kém là phải biết những gì không thuộc về đoạn mở đầu.”5.3- Thân bài	Thân bài chứa đựng các yếu tố giải thích cho phần mở đề. 	Gồm có các chi tiết, trích dẫn và bối cảnh đưa đến diễn biến được tường thuật. 	Thông tin quan trọng nhất đi đầu, tiếp đến là các tin kém quan trọng hơn.5.4- Kết luậnYêu cầu kết luận cũng giống như với phần mở đầu: mạnh mẽ, dứt khoát.Kết luận phải dùng câu ngắn, hình tượng, độc đáo. Nó đem lại cảm tưởng cuối cùng. Thông thường, trước phần kết có hai hoặc ba câu, cũng ngắn, chuẩn bị cho "kết luận của kết luận". Đôi khi chỉ cần một hay hai chữ là đủ. Nên hướng tới hành động.6- Kết cấu tin, bàiKết cấu kim tự tháp ngượcKết cấu thời gianKết cấu tổng hợpKết cấu dạng chứng minhKết cấu kim tự tháp ngược6- Kết cấu tin, bài6- Kết cấu tin, bàiKết cấu kim tự tháp ngượcViệc đầu tiên là tập hợp thông tin. Sau đó, sắp xếp chúng. Cách đơn giản nhất là theo thứ tự quan trọng giảm dần. Đảm bảo dẫn nguồn tin ngay trong lead hoặc đoạn văn thứ 2.Cú pháp câu đơn giản: 	chủ ngữ - động từ - tân ngữ.Dùng các câu ngắn.Mỗi đoạn văn chỉ mang một ý, và mỗi đoạn văn chỉ gồm 1 đến 2 câu.Cố gắng dùng nhiều câu chủ động.6- Kết cấu tin, bàiKết cấu thời gian:Kết cấu này phản lại luật xa gần. Chúng ta có thể bắt đầu bằng tương lai, trong trường hợp này ta sẽ có kết cấu thời gian đảo ngược. Nhưng cách này khó đọc. Cách tốt nhất là trộn hai cách: bắt đầu bằng một điều quan trọng trong tương lai, hiện tại hoặc quá khứ vừa diễn ra, sau đó quay trở lại kết cấu thời gian.6- Kết cấu tin, bàiKết cấu tổng hợp:Kết cấu này tương tự kết cấu một bài phát biểu: về lịch sử. Chúng ta bắt đầu bằng sự việc hoặc tình trạng, sau đó nói đến nguyên nhân hoặc kết quả. Kết cấu này đơn giản và logic, cho phép đề cập kỹ một vấn đề mà không làm độc giả chán. Nhưng khó tìm được trình tự thông tin và kết nối các đoạn.6- Kết cấu tin, bàiKết cấu dạng chứng minh:Phù hợp với loại bài phân tích, điều tra, bình luận. Phải đề cập đến thông tin chính, sau đó chứng minh bằng một loạt lý lẽ dựa trên các sự việc. Điều quan trọng tìm ra được cấu trúc bài. 6- Kết cấu tin, bàiBa quy tắc:* Quên đi bài nghị luận: Bài báo phải đi ngay vào trọng tâm thông tin, cùng với thông điệp chính. Sau đó sẽ đến "như thế nào" và "tại sao".* Mỗi đoạn một ý: Mỗi đoạn phải phát triển một ý.* Liên kết giữa các đoạn: luôn thu hút độc giả từ đầu đến cuối. Tránh viết "dây cà ra dây muống", chuyển đoạn một cách chặt chẽ. Điều này giúp tránh đi lan man.6- Kết cấu tin, bàiChú ý:Cần nhớ là phải tìm ra một trật tự và logic khi kết nối các đoạn.Mỗi loại kết cấu có điểm mạnh và điểm yếu khác nhau, người viết có thể lựa chọn cho phù hợp. Không thể nói kiểu kết cấu nào hay hơn nhưng tất cả đều có điểm chung là theo một logic nhất định để nêu bật chủ đề. Giúp cho bài viết mạch lạc và độc giả biết điều gì đang chờ họ ở phía trước Lead là gì?Là câu hoặc đoạn đầu tiên của tin, có thể làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn nhưng cũng có thể khiến nó thất bại Nắm bắt được phần TINH TÚY của câu chuyện Trả lời câu hỏi: 	CÂU CHUYỆN CHÍNH Ở ĐÂY LÀ GÌ? Gây sự chú ý và lôi cuốn độc giả. Là điểm “nóng” nhất cho thấy sự sáng tạo của viết. Sapô chiếc mũ không che khuất bài báoSapô cung cấp đủ thông tin và làm cho độc giả muốn đọc và muốn biết thêm chi tiết Sapô là một yếu tố đập vào mắt độc giả, nằm giữa tít và bài báo. Dùng co chữ khác và to hơn chữ trong bài báo, để cân bằng phần chữ, phần trắng và phần minh họa một trang báo. Luật xa gần Tính thời sự Bản năng cơ bản Khoảng cách địa lý Tính gần gũi về mặt xã hội-nghề nghiệp hay văn hóa-xã hội Thủ thuật viết: Nhặt gạch vỡ để xây nhà Các bước viết tin, bàiBước 1: Chọn đề tàiBước 2: Chọn chủ đề.Bước 3: Kế họach viết phác thảo.Bước 4: viết phác thảo và đọc lại.Bước 5: Viết lại và hòan chỉnh.Kế họach viết phác thảoMục tiêuNội dung chính (thông điệp)Nguồn thông tin1.2.

File đính kèm:

  • pptKN-viettinbai.ppt