Bài giảng Âm nhạc 7 tiết 29: Ôn Tập đọc nhạc: TĐN số 8 - Nhạc lí: Gam trưởng - Giọng trưởng - Âm nhạc thường thức: Nhạc sĩ Huy Du và bài hát " Đường chúng ta đi"

ng thức cung và nửa cung- Âm ổn định nhất trong gam gọi là âm chủ ( bậc I )- Trong gam Đô trưởng âm chủ là nốt Đô I II III IV V VI VII VIII ( I )2/ Giọng trưởng Các bậc âm trong gam trưởng được sử dụng để xây dựng giai điệu một bài hát ( hoặc một bản nhạc ), người ta gọi đó là giọng trưởngVÍ DỤ3- Âm nhạc thường thứcNhạc sĩ Huy Du và bài hát" Đường chúng ta đi"1. Nhạc sĩ Huy DuNhạc sĩ Duy Du nhận Huân chương độc lập hạng nhất trên giường bệnh. Quyết định trao tặng Huân chương Độc lập hạng nhất của Nhà nước cho nhạc sĩ Huy Du được Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết ký ngày 24/10/2007.1. Nhạc sĩ Huy DuTẤM ẢNH TRIỂN LẢM CUỐI CÙNG ( Tháng 9/2007 )1. Nhạc sĩ Huy Du1. Nhạc sĩ Huy Du Tiểu sửHuy Du cßn cã bót danh là Huy Cầm, sinh tại quª hương x· T©n Chi huyện Tiªn Du, tỉnh Bắc Ninh, là con thứ 2 trong một gia đ×nh cã 10 anh chị em. Cha «ng là nhà gi¸o Nguyễn Huy Hoàng. Khi cha «ng chuyển về Hà Nội dạy học, «ng cũng theo cha đến Hà Nội sống và học tập. Ở ®©y «ng bắt đầu được học nhạc và violon. ¤ng cïng nhạc sĩ Nguyễn Văn Tường (tức nhạc sĩ Phong Nh·) cïng những người bạn kh¸c hợp thành ban nhạc biểu diễn tại rạp Tố Như hàng ®ªmNăm 1944, «ng tham gia tổ chức Thanh niªn cứu quốc và đến năm 1945 «ng nhập ngũ và hoạt động trong Đội tuyªn truyền vũ trang. Từ năm1947 đến năm 1949, Huy Du dạy nhạc ở trường Thiếu sinh qu©n liªn khu III. Năm 1949, «ng làm trưởng đoàn v¨n c«ng của Bộ tư lệnh liªn khu III rồi trưởng đoàn văn c«ng  Sư đoàn 320 (năm 1951).Từ năm 1956 đến năm 1962, Huy Du học tại Nhạc viện Bắc Kinh, Trung Quốc.Năm 1962, «ng trở về nước làm việc tại Đoàn ca móa Tổng cục ChÝnh trị (Qu©n đội Nh©n d©n Việt nam) cho đến năm 1977. Đ©y là giai đoạn «ng cho ra đời hàng loạt t¸ c phẩm nổi tiếng nhất của m×nh.Huy Du đã từng là Tổng thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam kho¸ III, Đại biểu Quốc hội kho¸ VII, kho¸ VIII, Phã Chủ nhiệm Uỷ ban Văn ho¸ - Gi¸o dục Quốc hội kho¸ VIII. «ng từng là Phã Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc. «ng nghỉ hưu vào năm 1990.Ngày 17 th¸ng 12 năm 2007, «ng mất tại Bệnh viện Hữu nghị Việt X«, thọ 82 tuổi. Gia đìnhCha Huy Du là Cụ Nguyễn Huy Hoàng, thường gọi là "Cụ Giáo Hoàng", dạy học tại Hà Nội, sống tại 44 Phố Châu Long, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội và mất tại nhà riêng.Phu nhân là Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Nhung, nguyên Phó Giám đốc Nhạc viện Hà Nội. Vợ chồng Huy Du có 2 con; một gái, một trai đều thành đạt. Sự nghiệp sáng tácCa khúc đầu tay của ông là Sóng nước Ngọc Tuyền lấy cảm hứng từ ca khúc Thiên thai của nhạc sĩ Văn Cao (cụ thể là từ câu hát Bâng khuâng chèo khua nước Ngọc Tuyền) .Trong lúc hoạt động âm nhạc tại Liên khu III, ông có các sáng tác: Ba Vì năm xưa, Sẽ về Thủ đô, Những gác chuông giáo đường (phổ thơ Hữu Loan) , Tôi yêu hoà bình...Khi đang tại Nhạc viện Bắc Kinh, ông viết ca khúc Hoa mộc miên với chủ đề tình hữu nghị anh em giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc (lúc này quan hệ giữa hai nước rất thân thiết). Khi làm việc tại Đoàn ca múa Tổng cục Chính trị, ông đã có những sáng tác được công chúng yêu thích như Tình em (thơ Ngọc Sơn, 1962), Bế Văn Đàn sống mãi (thơ Trinh Đường,1963), Tôi ca mãi đời anh (1964). Ông cũng viết các tác phẩm khí nhạc như Miền Nam quê hương ta ơi! , Kể chuyện sông Hồng.Vào thời kì Kháng chiến chống Mỹ ông đã viết rất nhiều ca khúc, trong đó có những ca khúc được phổ biến rộng rãi như: Thề bảo vệ Tổ quốc, Anh vẫn hành quân (thơ Trần Hữu Thung), Bạch Long Vĩ đảo quê hương, Có chúng tôi trên hải đảo xa xôi, Chưa hết giặc ta chưa về, Cùng anh tiến quân trên đường dài (thơ Xuân Sách), Nổi lửa lên em (phỏng thơ Giang Lam), Đường chúng ta đi (lời thơ Xuân Sách), Trên đỉnh Trường Sơn ta hát, Đêm Trường Sơn, Bài ca đường chín...Khi đất nước thống nhất, ông viết tiếp những ca khúc: Việt Nam ơi ta bước tiếp, Việt Nam ơi! Mùa xuân đến rồi, Chiều không em (phỏng thơ Thuỵ Kha), Người mù hát tình ca (phỏng thơ Thế Hùng), Biển cả quê hương, Nhớ về cửa biển, Chợ Chờ em vẫn chờ ai (thơ Phạm Tiến Duật), Khát vọng mùa xuân (thơ Huy Cừ), Đường chân trời (thơ Hoàng Trần Cương)...Huy Du là một trong những nhạc sĩ lớn của dòng nhạc cách mạng. Những sáng tác của ông được công chúng đón nhận và yêu thích. Nhiều ca sĩ thành danh đã hát nhạc của ông, trong đó có Quý Dương, Quang Hưng, Doãn Tần, Bích Liên, Lê Dung...Nhạc sĩ Huy Du đã xuất bản các tập ca khúc: Anh vẫn hành quân (NXB Văn hoá), Đường chúng ta đi (NXB Quân đội nhân dân), Khát vọng mùa xuân (NXB Âm nhạc), Tuyển chọn ca khúc (NXB Âm nhạc và Hội nhạc sĩ Việt Nam); Băng audio - cassette : Người mù hát tình ca (Audio Hồ Gươm), Chiều không em (DIHAVINA và Hội Nhạc sĩ Việt Nam). Giải thưởngHuy Du được tặng nhiều giải thưởng: Huân chương Độc lập hạng Nhất (10-2007); Huân chương Quân công hạng Nhì; Huân chương Chiến công hạng Nhì và Ba... Ông được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt II về Văn học - Nghệ thuật năm 2000 cho các tác phẩm Bế Văn Đàn sống mãi, Đường chúng ta đi, Anh vẫn hành quân, Cùng anh tiến quân trên đường dài, Nổi lửa lên em. Tác phẩmCa khúcHuy Du có gần 400 ca khúc, ca khúc hợp xướng, hợp xướng có dàn nhạc đệm và không có dàn nhạc đệm (a cappella). Trong đó có những ca khúc tiêu biểu như:Anh vẫn hành quân (thơ Trần Hữu Thung)Bạch Long Vĩ đảo quê hươngTình em (thơ Ngọc Sơn)Bế Văn Đàn sống mãi (thơ Trinh Đường)Tôi ca mãi đời anhCùng anh tiến quân trên đường dài (thơ Xuân Sách)Nổi lửa lên em (thơ Giang Lam) Vô biên trên "Sóng nước Ngọc Tuyền"(Giang Lam là một nhà báo, có sáng tác một số bài thơ, trong đó có bài "Nổi lửa lên em" được nhạc sĩ Huy Du phổ nhạc_ theo lời kể của nhạc sĩ Huy Du_)Đường chúng ta đi (lời thơ Xuân Sách)Trên đỉnh Trường Sơn ta hátĐêm Trường SơnViệt Nam ơi! Mùa xuân đến rồiChiều không em (phỏng thơ Nguyễn Thụy Kha)Ba Vì năm xưaSẽ về Thủ đôGiao hưởngMiền Nam quê hương ta ơi (1959) viết cho violon và piano – sau này ông phối âm cho violon và dàn nhạc giao hưởng.Kể chuyện sông Hồng (1960). viết cho violon, cello và piano.Nhạc cho phimÔng đã viết nhạc cho những phim:Bạch Long VĩRừng o Thắm (đồng tác giả)Quảng Trị giải phóngĐại thắng mùa xuân (đồng tác giả)Dã tràngTiểu thư Yến NgọcNhạc cho kịch nói:Cố nhânHành trình đến tự doQuê hươngĐánh giáGiáo sư, tiến sỹ Huỳnh Khái Vinh đã từng nhận xét: "Huy Du là một nhạc sĩ tài ba, nhạc của ông không chỉ đi sâu vào nhiều đối tượng khán, thính giả rất rộng, rất sâu mà còn mang tính chất cao sang, rất trang trọng, đầy sức hấp dẫn"."Có vào chiến trường mới nghiệm sinh hết mình ảnh hưởng của Huy Du" (Nhà văn Xuân Thiều)"Một Huy Du nở rộ trong thời chống Mỹ. Một Huy Du vẫn vững vàng và sôi nổi trong hòa bình xây dựng. Từ Huy Du trẻ trung đến Huy Du già dặn, Huy Du đã và vẫn là nhạc sĩ của Quân đội, của tuổi trẻ và tình yêu, và khát vọng mùa xuân " (Giáo sư Trần Quốc Vượng)"Những sáng tác của Huy Du cùng với nhiều nhạc sĩ Cách mạng khác đã tạo được cái nền vững chắc cho âm nhạc Việt Nam hiện đại trên một căn bản dân tộc. Nền nhạc đó khác một cách đương nhiên với âm nhạc lãng mạn trước đó và sau này ở Sài Gòn (trước năm 1975) mà sự khác nhau không phải là vấn đề đề tài, hoặc đặc tính tuyên truyền như nhiều người lầm tưởng, mà là khác về thực chất âm nhạc. Tôi không phải là người đứng trong đội ngũ của ông, song tôi hiểu điều này." (Nhạc sĩ Dương Thụ, 1987)Nhờ giai điệu đẹp, dễ đọng lại trong lòng người, bài hát tạm rời bỏ lời ca (dù đó là lời thơ cũng rất nên thơ) vẫn không mất đi giá trị nghệ thuật của nó . Chả thế mà không ít ca khúc của ông vẫn được diễn tấu như nhạc không lời. Có thể nói, ở ông nhạc hát tiềm ẩm chất khí nhạc, và ngược lại, nhạc đàn đầy tính ca xướng. Giai điệu nhiều chất hát đã làm cho các tác phẩm hòa tấu của ông dễ nghe dễ nhớ, dễ cảm nhận như những bài ca không lời() Giản dị, tự nhiên, chân thành, giàu chất hát chất thơ – đó là những gì nói gắn gọn về con người và âm nhạc Huy Du." (Nguyễn Thị Minh Châu – nhà phê bình âm nhạc)"Đời Huy Du cuộc viễn du ngời sángKhắp nước non trọn ngày tháng hào hùngHuy Du đêm nhạc tưng bừngHọ Huy, Huy Cận xin mừng Huy Du......Nhạc thơ thơ nhạc nòi tìnhĐêm nay Huy Cận tưởng mình Huy Du"(Nhà thơ Huy Cận, 1996)Trích đoạnBài " Ba Vì năm xưa"Một phần đỉnh núi Vua trong dãy núi Ba Vì (ảnh chụp từ đỉnh núi Tản Viên)Trích đoạn" Anh vẫn hành quân"- Phổ thơ : Trần Hữu Thung- Sáng tác năm 1964Trích đoạn" Sẽ về Thủ đô"Sáng tác năm 1948Hồ TâyChợ Đồng XuânTrích đoạn" Nổi lửa lên em "( Phổ thơ : Giang Lam )-Sáng tác năm 19682. Bài hát " Đường chúng ta đi"Đường chóng ta đi là bài h¸t được nhạc sĩ Huy Du phổ nhạc từ bài thơ của nhà thơ Xu©n S¸ch. Bài hát được hoàn thiện vào năm 1968 – gi÷a lóc cuộc chiến tranh Việt Nam đang diễn ra ¸c liệt. Đ©y là bài h¸t cã sức sống lâu bền trong đời sống âm nhạc của nhân dân Việt Nam.Tên của bài hát được đặt cho chương trình Con đường âm nhạc số 18: Đường chúng ta đi với khách mời là nhạc sĩ Huy Du diễn ra 3 tháng 6 năm 2007 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Hà Nội, truyền trực tiếp trên sóng VTV3 Đài Truyền hình Việt Nam. Nội dungBài hát viết ở nhịp 4/4 và được chia ra làm 3 đoạn:Đoạn một với nét nhạc dàn trải, mô tả đất nước Việt Nam tươi đẹp khi cuộc chiến tranh còn nhiều gian lao, vất vả nhưng toàn dân vẫn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969), hướng về ngày mai tươi sáng của dân tộc. Đoạn hai với tiết tấu sôi động, dồn dập như thúc dục quân và dân nhanh bước trên con đường giải phóng quê hương. Đoạn ba trở lại với không khí âm nhạc tương tự như đoạn một. Ở đây giai điệu mang tính kêu gọi, thôi thúc toàn dân tộc vững bước tới ngày toàn thắng. Nhận địnhBài hát Đường chúng ta đi được xếp vào những bài hát hay nhất trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam. Không những thế, nó còn cổ vũ ý chí cho nhân dân Việt Nam lúc bấy giờ, bài hát vừa mang ý nghĩa nhân đạo vừa mang tính thời đại quan trọng. Một bài hát được xây dựng từ các bậc âm của gam trưởng gọi là gì? Gam trưởng là gì ? Âm ổn định nhất trong gam gọi là gì ?LUYỆN TẬP & CỦNG CỐ Dặn dò- Sưu tầm các bài hát viết về mùa hè- Đọc bài " Xuất xứ một bài ca"XIN C¶M ¥N C¸C THÇY C¤ GI¸O §· §ÕN THAM Dù BUæI HäC ¢M NH¹C LíP 7B CHóNG EM CHóC C¸C THÇY C¤ LU¤N M¹NH KHOÎ Vµ HOµN THµNH TèT C¤NG VIÖC TRåNG NG¦êI