Bài giảng Bài 1 : Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng

tiênhọclễ hậu học văn phần thứ nhấtcông dân với việc hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa học=========================================-Thế giới quan ?-Phương pháp luận khoa học ?- Thế giới quan = Quan sát thế giới- Phương pháp luận khoa học = Giải thích các hiện tượng bằng lý luận khoa họcBài 1 : Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứngMục tiêu bài học :1- Kiến thức : Nhận biết được chức năng TGQ , PPL của triết học .Nhận biết được nội dung cơ bản của chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm , PPL biện chứng và PPL siêu hình .Nêu được chủ nghĩa DVBC là sự thống nhất hữu cơ giữa TGQ duy vật và PPL biện chứng .2- Về kỹ năng : Nhận xét đánh giá được một số biểu hiện của quan điểm duy vật hoặc duy tâm , biện chứng hoặc siêu hình trong cuộc sống hàng ngày .3- Về thái độ : Có ý thức trau dồi TGQ duy vật và PPL biện chứng .I- Mở đầu .“ Không có triết học thì không thể tiến lên phía trước ” (C.Mác – Thư gửi cho thân phụ năm 1837)Triết học là gì ?Triết học ngiên cứu những vấn đề gì ?So sánh đối tượng nghiên cứu của triết học với các môn khoa học cụ thể Triết học Các môn KH cụ thểNhững quy luậtVí dụChung nhấtRiêng biệtVật chất và ý thứcToán ; Lý ; Lịch sử ; ...Triết  chữ Hán = Trí  Sự hiểu biết , sự nhận thức sâu rộng .Triết  Tiếng Hy Lạp = Yêu mến sự thông thái .Là một môn khoa học .Khoa học đó đem lại những tri thức chung nhất của con người về tự nhiên , về xã hội , về tư duy của con người .TH ≠ KH khác ??Pa ri là thủ đô của nước PhápCM th.10 Nga thành công năm 1917Bản chất của thế giới là Vật chấtĐịa lýLịch sửTrết họcHãy chỉ ra sự khác nhau cơ bản giữa THvới các môn KH khác ?Triết họcCác KH ≠Tri thức chung nhất :- Cả Tự nhiên , Xã hội &Con ngườiChỉ đề cập đến từng mặt , từng lĩnh vực .Vấn đề cơ bản của Triết học là gì ???Vấn đề cơ bản của TH gồm 2 mặt :1- VC & YT : Cái nào có trước , cái nào có sau ? Cái nào quyết định cái nào ??2- Con người có thể nhận thức được thế giới này hay không ?kết luận : Triết học là khoa học nghiên cứu những vấn đề chung nhất của thế giới Bản chất của thế giới (là tinh thần hay VC?)Động lực phát triển của sự vật , hiện tượngQuy luật phát triển của xã hộiQuan hệ của con người với thế giớiHoá học :Nghiên cứu sự cấu tạo,sự biến đổicủa các chất Sử học :Nghiên cứu lịch sử củaxã hộiloài ngườiSinh học :Nghiên cứu sự tiếnhoácủa thế giớiTriết học :Nghiên cứu VC & YT, TTXH & YTTHChỉ đi sâu nghiên cứu một bộ phận , một lĩnh vực của thế giớiNghiên cứu những vấn đè chung nhấtphổ biến nhấtcủa thế giớiII – thế giới quan và phương pháp luận . 1- Vai trò của thế giới quan và phương pháp luận của triết học .Vậy :Mỗi môn khoa học cụ thể nghiên cứu một lĩnh vực riêng biệt của thế giới .Triết học nghiên cứu những vấn đề chung nhất , phổ biến nhất của thế giới -Triết học là hệ thống các quan điểm lý luận chung nhất về thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó Triết học có vai trò thế giới quan , phương pháp luận chung cho mọi hoạt động thực tiễn và hoạt động nhận thức của con người .2- Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm . Thế giới quan = Quan sát thế thế giới Quan = Quan điểm Sát = Sát thực (Đúng , phù hợp ) Duy vật = Khoa học Duy tâm = Phản khoa học TGQ là toàn bộ những quan điểm và niềm tin định hướnghoạt động củacon ngườitrong cuộc sống Quan điểm của các trường phái triết học : TGQ Duy vậtTGQ Duy tâmVC có trước YT .VC quyết định YT . Thế giới VC TTKQ không phụ ∈YTCNYT có trước VC .YT quyết định VC . YT là cái sản sinh ra Thế giới tự nhiên Đọc truyện thần thoại : Thần Trụ trời . - Hãy cho biết đâu là yếu tố duy vật ? Đâu là yếu tố duy tâm ? Duy vật : Đất đá ; Đầm hồ ; Sông biển; Cột chống trời .Duy tâm : Thần Trụ trời ; Thần đào sông ; Thần trồng cây . Thể hiện sự quyết định của vật chất đối với ý thức .Truyện thi nói khoác : - Hãy tìm trong câu truyện có yếu tố nào là Duy vật ? Yếu tố nào là Duy tâm ????3- Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình .Phương pháp ?Phương pháp luận ? ≠Phương phápHọc thuyếtPh.pháp luậnCách thứcHệ thốngPhương pháp luận là khoa học về phương pháp , về những phương pháp nghiên cứu- Phép biện chứng : Mọi SV-HT trong thế giới đều tồn tại trong mối liên hệ với nhau , không ngừng vận động và phát triển . - Phép siêu hình : Mọi SV-HT trong thế giới tồn tại cô lập , tách rời nhau . chúng luôn ở trạng thái tĩnh , đứng im , không vận động . PPL biện chứng : Xem xét SV-HT trong sự ràng buộc lẫn nhau . trong sự vận động và phát triển không ngừng .PPL siêu hình : Xem xét SV-HT một cách phiến diện , áp dụng một cách máy móc đặc tính của SV này vào SV khác PPL siêu hìnhPPL biện chứng Quan hệ giữa các SV-HT vận động và phát triểnVí dụ Luôn vận động Luôn đứng imThầy bói xem voi Rút dây động rừngIII- CNDV biện chứng – Sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng .thế giới quanph.pháp luận ví dụCác nhà Duy vật trước MácCác nhà Biện chứng trước MácTriết họcMác-Lênin-Duy vật-Siêu hình- Biện chứng-Duy tâm-Duy vật- Biện chứngC.Mác(1818-1883)Ă-Ghen(1820-1895)Lê-nin(1870-1924)Hê-Ghen(Đức)TKXVIII-XIXĐê-cac-tơ(Pháp)TK XVIINhận xét :1- Các nhà triết học trước Mác thiếu triệt để : Hệ thống Triết học chưa đạt được sự thống nhất giữa TGQ duy vật và PPL biện chứng .2- Triết học Mác – Lênin là đỉnh cao của sự phát triển triết học : Đã khắc phục được những hạn chế về TGQ duy tâm và PPL siêu hình . kế thừa , cải tạo và phát triển các yếu tố duy vật và biện chứng của các hệ thống triết học trước đó , thực hiện được sự thống nhất hữu cơ giữa TGQ duy vật và PPL biện chứng . Sự thống nhất này đòi hỏi : Về TGQ : Phải xem xét chúng với quan điểm DVBC . Về PPL : Phải xem xét chúng với quan điểm BCDV .