Bài giảng Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của công dân (tiết 1)

Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí.Môn Giáo dục công dânLớp: 9Tiết số: 27 ( Theo PPCT )Bµi 15: Vi ph¹m ph¸p luËtM«n Gi¸o dôc C«ng d©n 9.I: Đặt vấn đề.Nhận xét các hành vi sau:1. Bài gồm hai nội dung chính:Tiết 1: Tìm hiểu Vi phạm pháp luật.Tiết 2: Tìm hiểu Trách nhiệm pháp lí.Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí.(Tiết 1)I: Đặt vấn đề.Tình huống:1. Ông Ân xây nhà cao tầng không giấy phép và đem đổ phế thải xây dựng xuống cống thoát nước.2. Lê cùng hai bạn tham gia đua xe máy, vượt đèn đỏ, gây tai nạn giao thông.3. A là bệnh nhân tâm thần, khi lên cơn đã đập phá nhiều tài sản quý của bệnh viện.4. Thiếu tiền tiêu xài, N đã cướp giật dây chuyền, túi xách của người đi đường.5. Bà Tư vay tiền của chị Ba đã quá hạn, dây dưa không chụi trả nợ.6. Anh Sa là công nhân công ti Môi trường đô thị. Khi chặt cành, tỉa cây để đề phòng mùa mưa bão, anh đã không đặt biển báo hiệu nguy hiểm theo quy định. Hậu quả là một người đi đường đã bị thương do cành cây rơi xuống.Trả lời câu hỏi:Em hãy nhận xét các hành vi trên và cho biết người thực hiện từng hành vi mắc lỗi gì?Những hành vi đó đã gây hậu quả gì?Thảo luận theo nhómNhóm 1 – 4: Tình huống 1 – 2.Nhóm 2 – 5: Tình huống 3 – 4Nhóm 3 – 6: Tình huống 5 – 6.Trả lời câu hỏi:Trình bày dưới dạng điền vào bảng sau:Hành viNhận xétNgười thực hiệnHậu quảĐúng saiCó lỗikhông có lỗi123456Kết quảQua đó, em hiểu thế nào là vi phạm pháp luật?Hành viNhận xétNgười thực hiệnHậu quảĐúng SaiCó lỗiKhông có lỗi123456VVVVVVVVVVVV- Không thoát nước.- Gây tai nạn giao thông.-Làm hỏng nhiều tài sản quý.- Ảnh hưởng tài sản, tính mạng công dân.- Thiệt hại tài sản.- Làm người khác bị thương.II. Nội dung bài học.1. Vi phạm pháp luật: Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.Bằng hiểu biết của mình, em hãy kể lại những hành vi vi phạm pháp luật?Đọc và đưa ra nhận xét các tình huống sau đây1. An rất ghét Bình, An nghĩ sẽ đánh Bình một trận.2.Một em bé 5 tuổi nghịch diêm làm cháy đống rơm nhà hàng xóm.3. Anh Hà uống rượu say, đi xe máy gây tai nạn giao thông.4. Chị Hoa đang lái xe trên đường, tốc độ 40km/h. Bất ngờ, một em bé lao ra, chị Hoa va vào em bé.Nhận xét:- Tình huống 1 – 2 - 4: Không vi phạm pháp luật vì:+ 1. An mới chỉ nghĩ chứ chưa hành động.+ 2. Em bé mới có 5 tuổi nên chưa xác định được việc làm của mình.+ 4. Chị Hoa đi đúng tốc độ cho phép và em bé lao ra nên việc gây tai nạn giao thông là do nguyên nhân khách quan chứ không phải nguyên nhân chủ quan.-Tình huống 3: Anh Hà mắc hai lỗi (uống rượu vẫn lái xe và gây tai nạn) 	Anh Hà vi phạm pháp luật.Dấu hiệu nhận biết hành vi vi phạm pháp luậtVi phạm pháp luật: Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.1. Luôn luôn là hành vi cụ thể:Hành động+ Đe doạ giết người. + Trộm cắp.+ Buôn lậu.+ Chặt phá rừng.+ Tuyên truyền phản động.- Không hành động: + Không nộp thuế.+ Thấy có người sắp chết mà không cứu.+ Không dăng kí nghĩa vụ quân sự.Vi phạm pháp luật: Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.2. Hành vi trái pháp luật:- Không thực hiện theo quy định của pháp luật. (Không hành động)Thực hiện không đúng những điều pháp luật quy định, sử dụng quá quyền hạn, quá giới hạn cho phép.+ Chủ tịch xã chỉ được phép phạt tối đa không quá 500.000đ.+ Công an xã chỉ được phép giam giữ người phạm tội không quá 24h.- Làm những điều pháp luật cấm.+ Buôn lậu (ma tuý, rượu bia)+ Mại dâm.+ Đi xe hàng ba, bốnVi phạm pháp luật: Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.3. Có lỗi.Lỗi vô ý: + Đau bụngnhân sâm tắc tử.+ Kháng cự làm đối phương bị thương.+ Mua lươn ăn, nhầm rắn độc làm chết người.- Lỗi cố ý:+ Bỏ thuốc sâu vào canh cho mẹ chồng ăn.+ Đò chỉ được phép chở 40 người nhưng thực tế lên đến 120 người.Vi phạm pháp luật: Là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.4. Hành vi do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện.Là người có đủ năng lực nhận thức, điều khiển hành vi của mình.Người đạt tới độ tuổi nhất định theo quy định của pháp luật.+ Người từ 14 – 16 tuổi, bị xử phạt hành chính do vi phạm hành chính cố ý, người từ 16 tuổi trở lên bị xử phạt hành chính về mọi hành vi do mình gây ra. (Điều 6/ Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002.)+ Người từ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi của mình.(Điều 12/ Bộ luật hình sự năm 1999)Có mấy loại vi phạm pháp luật?Lấy ví dụ cho từng loại vi phạm pháp luật?Kết luận:Vi phạm pháp luật là cơ sở để xác định trách nhiệm pháp lí. Có các loại vi phạm pháp luật sau: Vi phạm pháp luật hình sự (Tội phạm): là hành vi nguy hiểm cho xã hội.Vi phạm pháp luật hành chính: Là hành vi xâm phạm các quy tắc quản lí mà không phải là tội phạm.Vi phạm pháp luật kỉ luật: Là những hành vi trái với những quy định, quy tắc, quy chế, xác định trật tự, kỉ luật trong nội bộ cơ quan xí nghiệp, trường học.Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù: Lµ hµnh vi tr¸i ph¸p luËt, x©m h¹i tíi c¸c quan hÖ tµi s¶n vµ quan hÖ ph¸p luËt d©n sù kh¸c ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ nh­ quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp.Xác định các tình huống trong phần đặt vấn đề thuộc loại vi phạm pháp luật nào?Tình huống:1. Ông Ân xây nhà cao tầng không giấy phép và đem đổ phế thải xây dựng xuống cống thoát nước.2. Lê cùng hai bạn tham gia đua xe máy, vượt đèn đỏ, gây tai nạn giao thông.3. A là bệnh nhân tâm thần, khi lên cơn đã đập phá nhiều tài sản quý của bệnh viện.4. Thiếu tiền tiêu xài, N đã cướp giật dây chuyền, túi xách của người đi đường.5. Bà Tư vay tiền của chị Ba đã quá hạn, dây dưa không chịu trả nợ.6. Anh Sa là công nhân công ti Môi trường đô thị. Khi chặt cành, tỉa cây để đề phòng mùa mưa bão, anh đã không đặt biển báo hiệu nguy hiểm theo quy định. Hậu quả là một người đi đường đã bị thương do cành cây rơi xuốngNhËn xÐt- T×nh huèng 1: Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh.- T×nh huèng 2: Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh.- T×nh huèng 3: Kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt v× A lµ bÖnh nh©n t©m thÇn nªn kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ, kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi cña m×nh. - T×nh huèng 4: Vi ph¹m ph¸p luËt h×nh sù. - T×nh huèng 5: Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù.- T×nh huèng 6: Vi ph¹m kØ luËt. III: Bài tậpBµi tËp 1:Em h·y x¸c ®Þnh c¸c hµnh vi sau ®©y vi ph¹m ph¸p luËt g× (hµnh chÝnh, h×nh sù, d©n sù) hay vi ph¹m kØ luËt?Hµnh viVi ph¹mThùc hiÖn kh«ng ®óng c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång thuª nhµ.Giao hµng kh«ng ®óng chñng lo¹i, mÉu m· trong hîp ®ång mua b¸n.Trém c¾p tµi s¶n cña c«ng d©n.LÊn chiÕm vØa hÌ, lßng ®­êng.Gië tµi liÖu xem trong giê kiÓm tra.Kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm khi ®i xe m¸y.1.Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù.2.Vi ph¹m ph¸p luËt d©n sù.3.Vi ph¹m ph¸p luËt h×nh sù.4.Vi ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh.5.Vi ph¹m kØ luËt.6.Vi ph¹m hµnh chÝnh.Bµi 2: T×nh huèng.Tó (14 tuæi) ngñ dËy muén nªn m­în xe m¸y cña bè ®Ó ®i häc. Qua ng· t­ gÆp ®Ìn ®á, Tó kh«ng dõng l¹i, phãng vôt qua vµ ch¼ng may va vµo «ng Ba – ng­êi ®ang ®i ®óng phần ®­êng cña m×nh, lµm c¶ hai cïng ng·. H·y nhËn xÐt hµnh vi cña Tó. Nªu c¸c vi ph¹m ph¸p luËt mµ Tó ®· m¾c?Theo em, Tó sÏ bÞ xö ph¹t nh­ thÕ nµo?Tr¶ lêi:Hµnh vi cña Tó lµ sai. B¹n ®· m¾c c¸c khuyÕt ®iÓm sau: + §i häc muén (Vi ph¹m kØ luËt).+ §i xe m¸y khi ch­a ®ñ tuæi. (Vi ph¹m kØ luËt hµnh chÝnh)+ G©y tai n¹n giao th«ng (Vi ph¹m hµnh chÝnh )DÆn dßVÒ nhµ häc bµi + lµm bµi tËp 3/SGK.T×m hiÓu ®èi víi tõng tr­êng hîp vi ph¹m ph¸p luËtsÏ bÞ xö lÝ nh­ thÕ nµo theo quy ®Þnh ?Chóc c¸c em häc tËp hiÖu qu¶.