Bài giảng Bài 27 - Tiết 110: Hội thoại

Ngữ văn 8Bài 27. Tiết 110: Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo về dự giờ !Hội thoại (Tiếp theo)Giáo viên :	Lê Thị ThanhCho đoạn văn sau:Ông An ngồi xuống bên con, nhẹ nhàng: - Dạo này, bố thấy điểm môn Toán của con hình như chưa được tốt lắm. Sắp thi rồi, con cần cố gắng hơn nữa. Hay là con sang nhờ bạnKhông để bố nói hết câu, Hoà đã vùng vằng đứng dậy:- Thôi, bố đừng nói đến chuyện học hành của con nữa!Kiểm tra bài cũ a. Xác định vai xã hội của hai nhân vật tham gia cuộc hội hoại trên? b. Nhận xét về cách xử sự của người con trong cuộc hội thoại? a. Vai xã hội của các nhân vật tham gia cuộc hội thoại: Ông An (bố): người trên - Hoà (con): người dưới	b. Cách xử sự của Hoà (con): Cắt lời, vô lễ, thiếu kính trọngBài tập:Một hụm, cụ tụi gọi tụi đến bờn cười hỏi: - Hồng ! Mày cú muốn vào Thanh Hoỏ chơi với mẹ mày khụng?[...] Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng núi và trờn nột mặt khi cười rất kịch của cụ tụi kia, tụi cỳi đầu khụng đỏp. Vỡ tụi biết rừ, nhắc đến mẹ tụi, cụ tụi chỉ cú ý gieo rắc vào đầu úc tụi những hoài nghi để tụi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tụi [...]Tụi cũng cười đỏp lại cụ tụi: Khụng ! Chỏu khụng muốn vào. Cuối năm thế nào mợ chỏu cũng về.Cụ tụi hỏi luụn, giọng vẫn ngọt: Sao lại khụng vào? Mợ mày phỏt tài lắm, cú như dạo trước đõu ! Rồi hai con mắt long lanh của cụ tụi chằm chặp đưa nhỡn tụi. Tụi lại im lặng cỳi đầu xuống đất: lũng tụi càng thắt lại, khoộ mắt tụi đó cay cay. Cụ tụi liền vỗ vai tụi cười mà núi rằng: - Mày dại quỏ, cứ vào đi,tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vỏ sắm sửa cho và thăm em bộ chứ. [...] Tụi cười dài trong tiếng khúc, hỏi cụ tụi: Sao cụ biết mợ con cú con ?[.. .] Cụ tụi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhỡn vào mặt tụi, nghiờm nghị: - Vậy mày hỏi cụ Thụng – tờn người đàn bà họ nội xa kia - chỗ ở của mợ mày... Trước sau cũng một lần xấu ,chả nhẽ bỏn xới mói được sao ?Tỏ sự ngậm ngựi thương xút thầy tụi, cụ tụi chập chừng núi tiếp: - Mấy lại rằm thỏng tỏm này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dự sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng cũn phải cú họ, cú hàng,người ta hỏi đến chứ ? Ví dụ :(Nguyờn Hồng - Những ngày thơ ấu)Một hụm, cụ tụi gọi tụi đến bờn cười hỏi: - Hồng ! Mày cú muốn vào Thanh Hoỏ chơi với mẹ mày khụng?[...] Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng núi và trờn nột mặt khi cười rất kịch của cụ tụi kia, tụi cỳi đầu khụng đỏp. Vỡ tụi biết rừ, nhắc đến mẹ tụi, cụ tụi chỉ cú ý gieo rắc vào đầu úc tụi những hoài nghi để tụi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tụi [...]Tụi cũng cười đỏp lại cụ tụi: Khụng ! Chỏu khụng muốn vào. Cuối năm thế nào mợ chỏu cũng về.Cụ tụi hỏi luụn, giọng vẫn ngọt: Sao lại khụng vào? Mợ mày phỏt tài lắm, cú như dạo trước đõu ! Rồi hai con mắt long lanh của cụ tụi chằm chặp đưa nhỡn tụi. Tụi lại im lặng cỳi đầu xuống đất: lũng tụi càng thắt lại, khoộ mắt tụi đó cay cay. Cụ tụi liền vỗ vai tụi cười mà núi rằng: - Mày dại quỏ, cứ vào đi,tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vỏ sắm sửa cho và thăm em bộ chứ. [...] Tụi cười dài trong tiếng khúc, hỏi cụ tụi: Sao cụ biết mợ con cú con ?[.. ] Cụ tụi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhỡn vào mặt tụi, nghiờm nghị: - Vậy mày hỏi cụ Thụng – tờn người đàn bà họ nội xa kia - chỗ ở của mợ mày... Trước sau cũng một lần xấu ,chả nhẽ bỏn xới mói được sao ?Tỏ sự ngậm ngựi thương xút thầy tụi, cụ tụi chập chừng núi tiếp: - Mấy lại rằm thỏng tỏm này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dự sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng cũn phải cú họ, cú hàng,người ta hỏi đến chứ ? Ví dụ :Một hụm, cụ tụi gọi tụi đến bờn cười hỏi: - Hồng ! Mày cú muốn vào Thanh Hoỏ chơi với mẹ mày khụng?[...] Nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng núi và trờn nột mặt khi cười rất kịch của cụ tụi kia, tụi cỳi đầu khụng đỏp. Vỡ tụi biết rừ, nhắc đến mẹ tụi, cụ tụi chỉ cú ý gieo rắc vào đầu úc tụi những hoài nghi để tụi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tụi [...]Tụi cũng cười đỏp lại cụ tụi: Khụng ! Chỏu khụng muốn vào. Cuối năm thế nào mợ chỏu cũng về.Cụ tụi hỏi luụn, giọng vẫn ngọt: Sao lại khụng vào? Mợ mày phỏt tài lắm, cú như dạo trước đõu ! Rồi hai con mắt long lanh của cụ tụi chằm chặp đưa nhỡn tụi. Tụi lại im lặng cỳi đầu xuống đất: lũng tụi càng thắt lại, khoộ mắt tụi đó cay cay. Cụ tụi liền vỗ vai tụi cười mà núi rằng: - Mày dại quỏ, cứ vào đi,tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vỏ sắm sửa cho và thăm em bộ chứ. [...] Tụi cười dài trong tiếng khúc, hỏi cụ tụi: Sao cụ biết mợ con cú con ?[.. ] Cụ tụi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhỡn vào mặt tụi, nghiờm nghị: - Vậy mày hỏi cụ Thụng – tờn người đàn bà họ nội xa kia - chỗ ở của mợ mày... Trước sau cũng một lần xấu ,chả nhẽ bỏn xới mói được sao ?Tỏ sự ngậm ngựi thương xút thầy tụi, cụ tụi chập chừng núi tiếp: - Mấy lại rằm thỏng tỏm này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dự sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng cũn phải cú họ, cú hàng,người ta hỏi đến chứ ? Ví dụ :Tỡnh huống 1: Bố mẹ đang bàn bạc với nhau về việc tổ chức nuụi gà. Bỡnh gần đú núi xen vào cõu chuyện khiến cha mẹ bực mỡnh. Cõu hỏi: Trong hội thoại, việc thực hiện lượt lời của Bỡnh gọi là gỡ?A. Núi leo B. Tranh lượt lời C. Cắt lời D. Núi hỗnTỡnh huống 2: Trong một buổi thảo luận ở lớp, cụ giỏo yờu cầu Hoa phỏt biểu ý kiến về một vấn đề, Hoa chưa kịp trỡnh bày thỡ Nam vội vàng đưa ra ý kiến của mỡnh về lĩnh vực đú . Cõu hỏi: Trong hội thoại, việc thực hiện lượt lời của Nam gọi là gỡ ? A. Núi leo B. Tranh lượt lời C. Cắt lời D. Núi hỗn b. Qua các lượt lời của các nhân vật, em thấy tính cách của mỗi nhân vật được thể hiện như thế nào ? a. Nhận xét về lượt lời của các nhân vật tham gia hội thoại? Bài tập 1: Anh DậuChị DậuCai lệNgười nhà lớ trưởngAnh DậuChị DậuCai lệNgười nhà lớ trưởng- 2 lượt- 1 Lượt => Yếu đuối, bất lực- 6 lượt =>nhẫn nhịn -> mạnh mẽ, quyết liệt- 5 lượt =>hống hỏch,hỏch dịch, tàn nhẫn=> A dua, phụ thuộc Bài 2. Phõn tớch lượt lời hội thoại của nhõn vật: Chi Dậu và cỏi Tớ qua trớch đoạn “Tắt đốn” của Ngụ Tất Tố.Cỏi TớChị DậuBan đầu Về sauBan đầu Về sauSố lượt lời(a)Lý do(b)Tỏc dụng(c)1233 Cố làm cho mẹ vui, khoe sự thỏo vỏt, hiếu thảo .. Giọng hồn nhiờn, ngõy thơ Sợ hói đau đớn nờn ớt núi, núi ngắn Đau đớn vỡ sắp mất con nờn ban đầu im lặng, núi ớt Núi nhiều, núi dài để thuyết phục con Tụ đậm nỗi bất hạnh của một đứa trẻ hồn nhiờn, ngõy thơ sắp phải rời xa tổ ấm của mỡnh Sự hồn nhiờn, ngõy thơ hiếu thảo của đứa con càng làm đau đớn người mẹ khi phải bỏn nú7Bài3: Dựa vào những điều đã biết về truyện Bức tranh của em gái tôi và đoạn trích dưới đây, hãy cho biết sự im lặng của nhân vật tôi biểu thị điều gì ? Trong tranh, một chú bé đang ngồi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi bầu trời trong xanh. Mặt chú bé như toả ra một thứ ánh sáng rất lạ []. Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tôi: - Con có nhận ra con không? Tôi giật sững người. Chẳng hiểu sao tôi phải bám chặt lấy tay mẹ. Thoạt tiên là sự ngỡ ngàng, rồi đến hãnh diện, sau đó là xấu hổ. Dưới mắt em tôi, tôi hoàn hảo đến kia ư ? Tôi nhìn như thôi miên vào dòng chữ đề trên bức tranh: “Anh trai tôi”. Vậy mà dưới mắt tôi thì... - Con đã nhận ta con chưa ? - Mẹ vẫn hồi hộp. Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng : “Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy.”. (Tạ Duy Anh – Bức tranh của em gái tôi ) Lần12Lí do- Ngỡ ngàng, hãnh diện, xấu hổ Xúc động trước tâm hồn, tình cảm của em gáiBài tập 4: Tục ngữ phương Tây có câu: Im lặng là vàng. Nhưng nhà thơ Tố Hữu lại viết:Khóc là nhục. Rên hèn. Van yếu đuối Và dại khờ là những lũ người câm Trên đường đi như những bóng âm thầm Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng. (Liên hiệp lại)Theo em, mỗi nhận xét trên đúng trong trường hợp nào ?Im lặng là vàngKhúc là nhục.Rờn, hốn.Van, yếu đuối...- Đỳng trong trường hợp cần im lặng để giữ bớ mật, để thể hiện sự tụn trọng người khỏc để đảm bảo sự tế nhị trong giao tiếp Đỳng trong trường hợp cần lờn tiếng trước những hành vi sai trỏi, trước ỏp bức bất cụng, trước sự xỳc phạm nhõn phẩm đối với mỡnh hay đối với người lương thiện... CHUYỆN KỂ Chuyện kể, một danh tướng cú lần đi ngang qua trường học cũ của mỡnh, liền ghộ vào thăm. ễng gặp lại người thầy từng dạy mỡnh hồi nhỏ và kớnh cẩn thưa: - Thưa thầy, thầy cũn nhớ con khụng? Con là Người thầy giỏo già hoảng hốt: - Thưa ngài, ngài là - Thưa thầy, với thầy, con vẫn là đứa học trũ cũ. Con cú được những thành cụng hụm nay là nhờ sự giỏo dục của thầy ngày nào? Hóy xỏc định vai xó hội của hai nhõn vật tham gia cuộc thoại trờn?Bài tập bổ sung: a. Thực hiện một cuộc hội thoại ngắn (dưới hình thức một tiểu phẩm) . b. Cho biết mỗi nhân vật thực hiện bao nhiêu lượt lời? Em rút ra những nhận xét gì qua cuộc hội thoại đó ?Hướng dẫn về nhàHọc thuộc ghi nhớ SGK.Hoàn thành các bài tập còn lại vào vở bài tập.Chuẩn bị bài: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận: + Đọc trước bài mới. + Lập dàn ý cho đề bài : “Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh”.