Bài giảng Bài 6- Cấp Cứu Ban Đầu Các Tai Nạn Thông Thường Và Băng Bó Vết Thương

Ò phßng : - Đi l¹i, ch¹y nh¶y, lao ®éng luyÖn tËp ®óng t­ thÕ. CÇn kiÓm tra thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp qu©n sù 2. Sai khíp : a) Đại Cương : Sai khíp lµ sù di lÖch c¸c ®Çu x­¬ng ë khíp mét phÇn hay hoµn toµn do chÊn th­¬ng m¹nh trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp g©y nªn. C¸c khíp dÔ bÞ sai lµ : Khíp vai, khíp khuû, khíp h¸ng, khíp cµng lín khi sai lÖch khíp tình tr¹ng cµng nÆng b) TriÖu chøng : - Đau dữ déi, liªn tôc nhÊt lµ ®ông vµo khíp hay lóc n¹n nh©n cö ®éng. - MÊt vËn ®éng hoµn toµn, kh«ng gÊp, duçi ®­îc - S­ng nÒ quanh khíp - TÝm bÇm quanh khíp c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng : * CÊp cøu ban ®Çu: - BÊt ®éng khíp bÞ sai, giữ nguyªn t­ thÕ sai lÖch - ChuyÓn ngay n¹n nh©n ®Õn c¸c c¬ së ytª ®Ó cøu chữa * C¸ch ®Ò phßng Trong qu¸ trình lao ®éng luyÖn tËp ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ an toµn CÇn kiÓm tra ®é an toµn cña thao tr­êng, b·i tËp vµ c¸c ph­¬ng tiÖn tr­íc khi lao ®éng, luyÖn tËp 3. Ngất : a) Đ¹i c­¬ng : - NgÊt lµ tình tr¹ng chÕt t¹m thêi n¹n nh©n mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng ®ång thêi tim, phæi vµ hÖ bµi tiÕt ngõng ho¹t ®éng - Cã nhiÒu nguyªn nh©n g©y ngÊt : Do c¶m xóc qu¸ m¹nh, chÊn th­¬ng nÆng, mÊt m¸u nhiÒu, ng¹t, ng­êi cã bÖnh tim . . . . b) TriÖu chøng :- N¹n nh©n tù nhiªn thÊy bßn chån ,khã chÞu, mÆt t¸i, m¾t tèi dÇn, chãng mÆt, ï tai.- Toµn th©n to¸t må h«i, ch©n tay l¹nh, da xanh t¸i- Phæi cã thÓ ngõng thë hoÆc thë rÊt yÕu- Tim cã thÓ ngõng ®Ëp hoÆc ®Ëp rÊt yÕu , huyÕt ¸p h¹- Th­êng n¹n nh©n bao giê còng ngõng thë trước råi ngõng tim sau 3. Ngất : c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng * CÊp cøu ban ®Çu: ĐÆt n¹n nh©n n»m ngay t¹i n¬i tho¸ng khÝ, yªn tÜnh, tr¸nh tËp trung ®«ng ng­êi, cho ®Çu n¹n nh©n h¬i ngöa ra phÝa sau - Cëi cóc ¸o, quÇn níi d©y l­ng ®Ó m¸u dÔ l­u th«ng. - Xoa bãp lªn c¬ thÓ, t¸t vµo m¸, giËt tãc mai NÕu n¹n nh©n ®· tØnh ch©n tay l¹nh cã thÓ cho u«ngs n­íc gõng t­¬i, n­íc tái hoµ víi r­îu vµ n­íc ®· ®un s«i. + Vç nhÑ vµo ng­êi n¹n nh©n nÕu kh«ng thÊy ph¶n øng gì lµ mÊt tri gi¸c, c¶m gi¸c vµ vËn ®éng + ¸p m¸ vµo mòi miÖng n¹n nh©n nªu thÊy lång ngùc, bông kh«ng phËp phång, tai mòi miÖng kh«ng cã h¬i Êm cã thÓ thë rÊt yÕu hoÆc ngõng thë. + B¾t m¹ch bÑn nÕu kh«ng thÊy ®Ëp cã thÓ tim ®· ngõng ®Ëp + NÕu x¸c ®Þnh n¹n nh©n ®· ngõng thë tim ngõng ®Ëp cÇn tiÕn hµnh ngay biÖn ph¸p thæi ng¹t vµ Ðp tim ngêi l«ng ngùc. Ph¶i lµm khÈn tr­¬ng liªn tôc khi nµo n¹n nh©n tù thoÎ ®­îc vµ tim ®Ëp l¹i míi th«i. * C¸ch ®Ò phßng : - Ph¶i ®¶m b¶o an toµn, kh«ng ®Ó x¶y ra tai n¹n trong qu¸ tr×nh lao ®éng luyÖn tËp. - Ph¶i duy tri ®Òu ®Æn chÕ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i tr¸nh lµm viÖc c¨ng th¼ng qu¸ søc Ph¶i rÌn luyÖn søc khoÎ th­êng xuyªn, nªn rÌn luyÖn tõ thÊp ®Õn cao ®Ó cã thÓ cã kh¶ n¨ng thÝch øng víi mäi ®iÒu kiÖn cña m«i tr­êng. 4. Điện Giật : a) Đ¹i C­¬ng : ĐiÖn giËt cã thÓ lµm tim ngõng ®Ëp, ngõng thë, g©y chÕt ng­êi nÕu kh«ng ®­îc cÊp cøu kÞp thêi. b. Triệu Chứng : Cã thÓ tim ngõng ®Ëp , ngõng thë vµ g©y tö vong nÕu kh«ng cÊp cøu kÞp thêi - G©y báng cã thÓ báng rÊt s©u - G·y x­¬ng, sai khíp vµ tæn th­¬ng c¸c phñ t¹ng do ng· 4. Điện Giật : c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng : * CÊp cøu ban ®Çu : Khi cßn nguån ®iÖn ph¶i nhanh chãng c¾t cÇu dao, bá cÇu chi dïng sµo ®Èy d©y ®iÖn ra khái ng­êi bÞ n¹n Khi ®· t¸ch khái nguån ®iÖn xem ngay tim n¹n nh©n cßn ®Ëp hay kh«ng vµ cßn thë kh«ng. NÕu kh«ng cßn thi ph¶i lµm h« hÊp nh©n t¹o vµ Ðp tim ngoµi lång ngùc ngay. - Khi n¹n nh©n ®· thë ®­îc, tim ®Ëp l¹i thi nhanh chãng chuyÓn ®Õn c¬ së y tÕ * C¸ch ®Ò phßng : - ChÊp hµnh nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ sö dông ®iÖn - C¸c thiÕt bÞ sö dông ®iÖn ph¶i ®¶m b¶o an toµn - C¸c æ c¾m ph¶i ®Æt xa tÇm víi cña trÎ 5. Ngộ Độc Thức Ăn : a) Đ¹i C­¬ng : - ¡n ph¶i thùc phÈm ®· bÞ nhiÔm khuÈn nh­ «i thiu - ¡n ph¶i thùc phÈm cã chøa chÊt ®éc s½n: nÊm, s¾n ¡n ph¶i thùc phÈm dÔ g©y dÞ øng tuú thuéc c¬ ®Þa tõng ng­êi : T«m cua, døa.. b) TriÖu chøng: Héi chøng nhiÔm khuÈn, nhiÔm ®éc: Sèt 38 – 39 0 C rÐt run mª s¶ng, co giËt Héi chøng viªm cÊp ®­êng tiªu hoa: ®au bông vïng quanh rèn, buån n«n n«n nhiÒu lÇn trong ngµy, bÞ tiªu ch¶y nhiÒu lÇn - Héi chøng mÊt n­íc, ®iÖn gi¶I : kh¸t n­íc m«i kh«, m¾t tròng * C¸ch ®Ò phßng : - Ph¶i ®¶m b¶o tèt vÖ sinh m«i tr­êng - ChÊp hµnh ®Çy ®ñ quy ®Þnh cña Bé ytÕ vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm - Víi c¸ nh©n chñ yÕu giữ vÖ sinh ăn uèng + Kh«ng ăn rau sèng, qu¶ xanh vµ uèng n­íc l· + Kh«ng ăn sèng, ăn t¸i ăn c¸c thøc ăn ®· «i thiu + Kh«ng ăn nÊm t­êi, c¸c lo¹i nÊm cã h¹i vµ l¹ + Nªn ng©m s¾n t­¬i vµo n­íc l· kho¶ng 12 giê tr­íc khi luéc 5. Ngộ Độc Thức Ăn : c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng : * CÊp cøu ban ®Çu - Chèng mÊt n­íc + Chñ yÕu lµ ph¶i cho truyÒn dÞch mÆn, ngät ®¼ng tr­¬ng 1- 2 lÝt + Cho uång nhiÒu n­íc g¹o rang víi vµi l¸t gõng + Ngé ®éc nÊm nªn cho uèng n­íc ®­êng cho thªm mét chót muèi + Ngé ®éc s¾n nªn cho uèng n­íc ®­êng, sữa mËt ong… - Chèng nhiÔm khuÈn: - Chèng truþ tim m¹ch vµ trî søc: chñ yÕu dïng long n·o. vitamin B1 - Cho nhÞn ăn hoÆc ăn láng 1- 2 bữa/ ngµy ®Ó ruét ®­îc nghØ ng¬i. 6. Chết Đuối : a) Đ¹i c­¬ng : ChÕt ®uèi cßn gäi lµ ng¹t n­íc,là loại thiên tai hay gặp ở nước ta nhất là về mùa Hè viÖc cøu sèng n¹n nh©n chñ yÕu dùa vµo những ng­êi cã mÆt tai n¬i x¶y ra tai n¹n b) TriÖu chøng : - Gi·y giôa, sÆc trµo n­íc, tim cßn ®Ëp nÕu cÊp cøu kÞp thêi cã thÓ sèng ®­îc - Khi ®· mª man, tÝm t¸i khã chữa h¬n, tuy nhiªn vÉn cßn hi väng vi tim míi ngõng ®Ëp. - Khi da n¹n nh©n ®· tr¾ng bÖch hoÆc tÝm xanh ®ång tö ®· d·n réng thì cßn rÊt Ýt hi väng. c) CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng : * CÊp cøu ban ®Çu : - Khi ®· cøu ®­îc n¹n nh©n lªn bê cÇn: + Nh¹nh chãng dèc n­íc ra khái d¹ dµy + Mãc ®Êt, bïn, ®êm, d·i ra khái miÖng + H« hÊp nh©n t¹o trong kho¶ng 20 – 30 phót + Khi thë ®­îc nh­ng n¹n nh©n con trong t­ thÕ h«n mª cÇn ®Ó n¹n nh©n n»m nghiªng ®Çu vÒ mét bªn ®Ó ®­êng thë l­u th«ng vµ tr¸nh hiÖn t­îng trµo ng­îc. + Nhanh chãng chuyÓn n¹n nh©n tíi c¬ së ytÕ * C¸ch ®Ò phßng : - ChÊp hµnh nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ giao th«ng ®­êng thuû - TËp b¬i - Qu¶n lý tèt trÎ em, kh«ng ®Ó trÎ ch¬i ®ïa gÇn ao hå 7.Say Nóng – Say Nắng : a. Đại Cương : Say nóng say nắng là hiện tượng rất hay gặp ở nước ta nhất là vào Mùa Hè người lao động làm việc dưới trời nắng nóng, oi, gắt nếu không có Mũ, Nón rất dễ bị Say Nắng Say nãng, say n¾ng lµ tình tr¹ng rèi lo¹n ®iÒu hoµ nhiªt ®ộ cơ thể do m«i tr­êng n¾ng nóng g©y nªn, c¬ thÓ kh«ng cßn tù ®iÒu hoµ nhiÖt ®é ®­îc nữa. b. TriÖu chøng : - Chuét rót tay, ch©n sau ®ã ®Õn c¸c c¬ ë l­ng, bông - TiÕp theo lµ nhøc ®Çu chãng mÆt, mÖt mái, ch©n tay d· dêi, khã thë + Sèt cao 40 -420 C + M¹ch nhanh 120- 150 lÇn/ phót + Thë nhanh trªn 30 nhÞp/ phót - Cho¸ng v¸ng, buån n«n, co giËt nh­ ®éng kinh c. CÊp cøu ban ®Çu vµ c¸ch ®Ò phßng : * CÊp cøu ban ®Çu - đ­a n¹n nh©n vµo n¬i tho¸ng m¸t, bãng d©m - Qu¹t m¸t ch­êm l¹nh b»ng khăn ­ít m¸t hoÆc xoa cån 45* - Cho uèng n­íc ®­êng vµ muèi * C¸ch ®Ò phßng - Kh«ng lµm viÖc tËp luyÖn vµ thi ®Êu thÓ thao d­íi trêi n¾ng g¾t - ¡n uèng ®ñ n­íc ®ñ muèi kho¸ng 8. Nhiễm Độc Lân Hữu Cơ : a. Đại Cương : Lân hữu cơ là các loại chất hóa học như : Tiophot, Vopatoc . . . được dùng để trừ sâu bọ, côn trùng, nấm có hại Do không đảm bảo quy tắc an toàn trong quá trình vận chuyển & bảo quản nên thường xảy ra những tai nạn đáng tiếc. Chất lân xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa, đường hô hấp và qua da b. Triệu Chứng : - Tr­êng hîp nhiÔm ®éc cÊp: n¹n nh©n thÊy lîm giäng, n«n möa ®au quÆn bông. Tr­êng hîp nhiÔm ®éc nhÑ: c¸c triÖu chøng trªn xuÊt hiÖn muén vµ nhÑ nÕu ®­îc cÊp cøu kÞp thêi sÏ gi¶m dÇn c. Cấp cứu ban đầu & đề phòng : * CÊp cøu ban ®Çu - Nhanh chãng dïng thuèc gi¶i ®éc ®Æc hiÖu - NÕu thuèc vµo ®­êng tiªu ho¸ thi b»ng mäi biÖn ph¸p ph¶i g©y n«n - NÕu cã ®iÒu kiÖn dïng thªm thuèc trî tim m¹ch, trî søc * C¸ch ®Ò phßng - ChÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh chÕ ®é vËn chuyÓn b¶o qu¶n sö dông thuèc trõ s©u. - Khi phun thuèc trõ s©u ph¶i pha ®óng liÒu l­îng vµ cã c¸c ph­¬ng tiÖn ®Ó b¶o vÖ - Khi tiÕp xóc víi thuèc trõ s©u kh«ng ®­îc ăn uèng, hót thuèc, sau khi lµm viÖc ph¶i thay ¸o quÇn. II. Băng Vết Thương : II. Băng Vết Thương : 1. Mục đích : B¶o vÖ cho vÕt th­¬ng khái bÞ « nhiÔm : Băng kín, băng sớm các vết thương có tác dụng ngăn cản, hạn chế vi khuẩn từ môi trường xung quanh xâm nhập vào vết thương, góp phần làm cho vết thương mau lành CÇm m¸u t¹i vÕt th­¬ng : Máu ở cơ thể xẽ theo vết thương ra ngoài nhất là các vết thương dập nát lớn, máu cheyr nhiều, nếu băng ép chặt xẽ hạn chế viêc mất máu Gi¶m ®au ®ín cho n¹n nh©n : Vết thương khi đã được băng bó xẽ hạn chế sự cọ sát, va quyệt và làm cho vết thương được yên tĩnh trong quá trình vận chuyển 2. Nguyên Tắc Băng Vết Thương : Băng kín băng hết các vết thương : Khi băng vết thương phải bình tĩnh quan sát chỗ bị thương, không bó sót vết thương nhất là trong điều kiện trời tối hoặc có nhiều người bị thương Băng chắc, đủ độ chặt : Băng lỏng thì trong quá trình vận chuyển xẽ dễ bị tuột, Băng chặt quá xẽ làm cản trở quá trình lưu thông máu, chính vì thế cần phải băng chắc nhưng đủ độ chặt để bảo vệ vết thương Băng sớm – băng nhanh vết thương : Phải băng ngay sau khi bị thương, băng càng sớm xẽ càng hạn chế được sự mất Máu & ô nhiễm tại vết thương 3. Các Loại Băng : Cã nhiÒu lo¹i băng sö dông vÕt th­¬ng nh­ : băng cuén, băng c¸ nh©n, băng tam gi¸c 4. Kỹ Thuật Băng Vết Thương : a. Các kiểu băng cơ bản : Có nhiều kiểu băng khác nhau : - Băng xoắn vòng : Là đưa cuộn băng đi nhiều Vòng theo hình xoắn lò xo - Băng số 8 : Là đưa quận băng đi nhiều vòng theo hình số 8 có 2 vòng đối xứng nhau b. Áp dụng cụ thể : - Băng các đoạn chi : - Băng vai, nách - Băng vùng gối, gót chân, vùng khuỷu - Băng vung khoeo, nếp khuỷu - Băng bàn chân, bàn tay - Băng vùng đầu – cổ - mặt + Băng trán + Băng một bên mắt + Băng đầu ( kiểu quai nón ) 4. Kỹ Thuật Băng Vết Thương :