Bài giảng Đại số Lớp 6 - Chương 2 - Bài 1: Làm quen với số nguyên âm - Trần Thị Hường

M«n To¸n 6 
GV thùc hiÖn : TrÇn ThÞ H­êng 
phßng gi¸o dôc - ®µo t¹o vò th­ 
tr­êng thcs dòng nghÜa 
Ôn tập và bổ túc về số tự nhiên 
CÂU 2 : Thực hiện phép tính 
CÂU 3 : Nội dung chính của chương 1 là gì ? 
a, 4 + 6 = ... 
b, 4 . 6 = ... 
c, 6 – 4 = ... 
d, 4 – 6 = ... 
10 
24 
2 
? 
4 – 6 = ? 
Kiểm tra bài cũ 
CÂU 1 : VÏ tia sè biÓu diÔn c¸c sè tù nhiªn. 
4 
3 
2 
1 
0 
 Số nguyên 
Chương 2 
Phép trừ ( 4 - 6 ) luôn thực hiện được 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
0 
-10 
-20 
-30 
10 
20 
30 
40 
50 
60 
o C 
- Những con số này có ý nghĩa gì? 
- Vì sao ta cần đến số có dấu “ – ” đằng trước? 
1. Các ví dụ: 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ;  
 gọi là số nguyên âm 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
20 
30 
40 
50 
60 
o C 
0 
-10 
-20 
-30 
10 
Ví dụ 1 : 
Nhiệt độ của nước đá đang tan là 0 °C 
( đọc là 0 độ C ) 
Nhiệt độ dưới 0 °C được viết dấu “ – ” đằng trước. 
Chẳng hạn : Nhiệt độ 10 độ dưới 0 °C được viết – 10°C 
 ( đọc là âm 10 độ C hoặc trừ 10 độ C ) 
( §äc : ©m 1, ©m 2, ©m 3 ... hoÆc trõ 1, trõ 2, trõ 3 , ... ) 
§äc sè nµy vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña nã 
1. Các ví dụ: 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
Hồ Gươm 
Cổng Ngọ Môn 
Hồ Than Thở 
Chợ Bến Thành 
TP Hồ Chí Minh: 25°C 
?1 
Đọc nhiệt độ các thành phố dưới đây 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ;  
 gọi là số nguyên âm 
Pari : 0° C 
Niu-yooc : 2°C 
Bắc Kinh : -2°C 
Mát-xcơ-va :-7°C 
Đà Lạt : 19° C 
Hà Nội : 18° C 
Huế : 20° C 
1. Các ví dụ: 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ;  
 gọi là số nguyên âm 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
Ví dụ 2 : 
 Để đo độ cao thấp ở các địa điểm khác nhau trên Trái Đất, người ta lấy mực nước biển làm chuẩn. 
 Quy ước : Độ cao của mực nước biển là 0m 
Độ cao trung bình của thềm lục địa Việt Nam là -65m 
Thềm lục địa Việt Nam có độ cao trung bình thấp hơn mực nước biển 65m 
Độ cao trung bình của cao nguyên Đắc Lắc là 600m 
Cao nguyên Đắc Lắc có độ cao trung bình cao hơn mực nước biển là 600m. 
1. Các ví dụ: 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
?2 
Đọc độ cao các địa điểm dưới đây: 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ;  
 gọi là số nguyên âm 
Độ cao của đỉnh núi Phan-xi-păng là 3 143 mét . 
Độ cao của đáy vịnh Cam Ranh là – 30 mét . 
Giải thích 
1. Các ví dụ: 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ;  
 gọi là số nguyên âm 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
Ví dụ 3 : 
“ Ông A có -10 000 đ ” 
Nếu ông A nợ 10 000 đ 
“ Ông A có 10 000 đ ” 
Nếu ông A có 10 000 đ 
?3 
Ông Bảy có -240 000đ 
Bà Hoa có 300 000đ 
Chị Sáu có -70 000đ 
Đọc các câu sau: 
Nghĩa là ông Bảy nợ -240 000 đ 
Nghĩa là Bà Hoa có 300 000 đ 
Nghĩa là chị Sáu nợ 70 000 đ 
2. Trục số: 
 §1. Làm quen với số nguyên âm 
Chương 2 
4 
3 
2 
1 
0 
Điểm gốc của trục số 
Tia số 
Tia đối của tia số 
Chiều d­¬ng : Tõ tr¸i sang ph¶i 
Chiều ©m : Tõ ph¶i sang tr¸i 
3 
2 
1 
0 
-3 
-2 
-1 
-4 
-3 
-2 
-1 
-5 
VÏ trôc sè theo ph­¬ng n»m ngang 
VÏ trôc sè theo ph­¬ng th¼ng ®øng 
ChiÒu d­¬ng ®i nh­ thÕ nµo? 
ChiÒu ©m ®i nh­ thÕ nµo ? 
?4 
Các điểm A, B, C, D ở trục số biểu diễn những số nào? 
0 
3 
-5 
A 
B 
C 
D 
-6 
-2 
1 
5 
1. Các ví dụ: 
Các số: - 1 ; - 2 ; - 3 ; ... gọi là số nguyên âm 
C 
? 
? 
? 
? 
C©u ®è tõ nh÷ng ®¸m m©y 
? 
? 
Go to the park 
C©u 1: 
a) H·y ®äc nhiÖt ®é ë c¸c nhiÖt kÕ. 
b) NhiÖt ®é nµo cao h¬n. 
a) ¢m 3 ®é C 
 ¢m 2 ®é C 
b) NhiÖt ®é ©m 2 ®é C 
 cao h¬n 
 nhiÖt ®é ©m 3 ®é C. 
§¸p ¸n 
2 
3 
4 
5 
o C 
0 
-1 
-2 
-3 
1 
-4 
2 
3 
4 
5 
o C 
0 
-1 
-2 
-3 
1 
-4 
H×nh 1 
H×nh 2 
C©u 2: 
Trong thùc tÕ ng­êi ta dïng sè nguyªn ©m khi nµo? 
§¸p ¸n 
a) Để chỉ nhiệt độ dưới 0° C 
b) Để chỉ độ cao dưới mực nước biển. 
c) Để chỉ số tiền nợ. 
 ... 
C©u 3: 
 Hãy ghi các số nguyên âm nằm giữa -7 và -3 
- 3 
 2 
 1 
- 7 
 Chỉ ra điểm gốc 0 ở trục số . 
 0 
§¸p ¸n 
C©u 4: 
Chọn đáp án đúng 
a) Nếu điểm P cách điểm -1 là 3 đơn vị theo chiều âm thì điểm P biểu diễn số: 
A. - 3 
B. 3 
C. 2 
D. - 4 
Cho trục số 
b) Nếu điểm Q cách điểm -1 là 3 đơn vị theo chiều dương thì điểm Q biểu diễn số: 
A. - 3 
B. 3 
C. 2 
D. - 4 
0 
1 
2 
3 
4 
-4 
-3 
-2 
-1 
 
P 
 
Q 
 
C©u 5: 
 Trong thùc tÕ ng­êi ta cßn dïng sè nguyªn ©m ®Ó chØ thêi gian tr­íc C«ng nguyªn. Ch¼ng h¹n nhµ to¸n häc Pi-ta-go sinh n¨m -570 nghÜa lµ «ng sinh n¨m 570 tr­íc C«ng nguyªn. 
 H·y viÕt sè chØ n¨m tæ chøc thÕ vËn héi ®Çu tiªn, biÕt r»ng nã diÔn ra n¨m 776 tr­íc C«ng nguyªn. 
Tr¶ lêi 
ThÕ vËn héi ®Çu tiªn diÔn ra n¨m 
C©u 6: 
VÏ mét trôc sè vµ vÏ : 
 Nh÷ng ®iÓm c¸ch ®iÓm 0 ba ®¬n vÞ. 
 Ba cÆp ®iÓm biÓu diÔn sè nguyªn c¸ch ®Òu ®iÓm 0 
§¸p ¸n 
0 
1 
2 
3 
4 
-4 
-3 
-2 
-1 
 
 
 
 Cã 2 ®iÓm c¸ch ®iÓm 0 ba ®¬n vÞ : -3 vµ 3 
 3 cÆp ®iÓm biÓu diÔn sè nguyªn c¸ch ®Òu ®iÓm 0 lµ: 
 -1 vµ 1 , -2 vµ 2 , -4 vµ 4 , 
Tæng qu¸t : 
- a vµ a 
(víi a N ) 
Sè ©m : 
Cuéc hµnh tr×nh hai m­¬i thÕ kØ 
 C¸c sè ©m xuÊt hiÖn tõ thÕ kØ III tr­íc c«ng nguyªn trong bé s¸ch “To¸n th­ cöu ch­¬ng” cña Trung Quèc . Khi ®ã, sè d­¬ng ®­îc biÓu diÔn nh­ sè “tiÒn l·i”, sè “tiÒn cã”, cßn sè ©m ®­îc hiÓu nh­ sè “tiÒn lç “, sè “tiÒn nî”. 
 MÆc dï c¸c nhµ to¸n häc thêi cæ cè tr¸nh sè ©m, nh­ng thùc tÕ ®êi sèng ®· ®Æt ra hÕt bµi to¸n nµy ®Õn bµi to¸n kh¸c mµ ®¸p sè nhËn ®­îc lµ c¸c sè ©m. Tuy vËy c¸c sè ©m vÉn ph¶i tr¶i qua nhiÒu khã kh¨n trong mét thêi gian dµi míi kh¼ng ®Þnh ®­îc ®Þa vÞ cña m×nh. M·i ®Õn thÕ kØ XVII, §Ò-c¸c ( nhµ to¸n häc ng­êi Ph¸p ) míi ®Ò nghÞ biÓu diÔn sè ©m trªn trôc sè vµo bªn tr¸i ®iÓm 0 vµ tõ ®ã sè ©m míi cã quyÒn b×nh ®¼ng víi sè d­¬ng. 
Tôi tư duy nên tôi tồn tại. 
I think, therefore I am. 
Cã thÓ em ch­a biÕt 
(SGK-92) 
§Ò - c¸c 
(1596 - 1650) 
 VÒ nh µ : 
* Häc bµi . 
* BT: Lµm c¸c bµi tËp trong SBT. 
Xin c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh