Bài giảng Đại số Lớp 8 - Chương 4 - Bài 3: Bất phương trình một ẩn - Lê Quốc Sĩ

PHOỉNG GIAÙO DUẽC ẹAỉO TAẽO HUYEÄN SễN HOỉA 
TRệễỉNG PTDT BAÙN TRUÙ LA VAấN CAÀU 
CHAỉO MệỉNG QUYÙ THAÀY COÂ VAỉ CAÙC EM 
THAM Dệẽ HOÄI THI NGHIEÄP VUẽ Sệ PHAẽM 
GIAÙO VIEÂN DAẽY : LEÂ QUOÁC Sể 
 Kieồm tra baứi cuừ : 
 Laọp phửụng trỡnh cho baứi toaựn sau : 
 Quaừng ủửụứng tửứ A ủeỏn B daứi 50km. Moọt oõtoõ ủi tửứ A ủeỏn B khụỷi haứnh luực 7giụứ. Hoỷi oõtoõ phaỷi ủi vaọn toỏc bao nhieõu km/h ủeồ ủeỏn B luực 9 giụứ cuứng ngaứy ? 
 Baứi laứm : 
 Goùi x km/h laứ vaọn toỏc oõtoõ phaỷi ủi . (ẹK : x > 0) 
 Thụứi gian oõtoõ ủi : ( giụứ ) 
 OÂtoõ khụỷi haứnh luực 7giụứ vaứ ủeỏn B luực 9giụứ neõn ủaừ ủi heỏt 
 thụứi gian laứ : 9 – 7 = 2 ( giụứ ) 
 Ta coự phửụng trỡnh : 
 TIEÁT 60: 
BAỉI 3 
BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
 ? a) Haừy cho bieỏt veỏ traựi , veỏ phaỷi cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
x 2 ≤ 6x - 5 
 VT = x 2 VP = 6x – 5 
 b) Cho x = 3, x = 4, x = 5, thay vaứo BPT vaứ kieồm tra xem coự phaỷi laứ moọt khaỳng ủũnh ủuựng khoõng ? 
 3 2 (= 9) ≤ 6.3 – 5 (= 13) laứ khaỳng ủũnh ủuựng . 
 4 2 (=16) ≤ 6.4 – 5 (= 19) laứ khaỳng ủũnh ủuựng . 
	 5 2 (= 25) ≤ 6.5 - 5 (= 25) laứ khaỳng ủũnh ủuựng . 
 c) Tửụng tửù vụựi x = 6, thay vaứo BPT vaứ kieồm tra xem coự phaỷi laứ moọt khaỳng ủũnh ủuựng khoõng ? 
 6 2 (= 36) ≤ 6.6 – 5 (= 31) laứ khaỳng ủũnh sai . 
? Theỏ naứo laứ nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh ? 
  Giaự trũ cuỷa aồn laứm cho baỏt phửụng trỡnh trụỷ thaứnh moọt baỏt ủaỳng thửực ủuựng goùi laứ nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh . 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
1. Mụỷ ủaàu . 
  Cho A(x ) vaứ B(x ) laứ hai bieồu thửực chửựa moọt bieỏn x.  Khi ủoự ta goùi heọ thửực daùng : A(x ) B(x );  A(x ) ≤ B(x ); A(x) ≥ B(x )) laứ baỏt phửụng trỡnh moọt aồn (BPT moọt aồn ) vaứ A(x ) laứ veỏ traựi (VT), B(x ) laứ veỏ phaỷi (VP), x goùi laứ aồn cuỷa baỏt phửụng trỡnh . 
2. Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
 ? Theỏ naứo laứ taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh ? 
 Taọp hụùp taỏt caỷ caực nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh ủửụùc goùi laứ taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh . 
 ? Giaỷi baỏt phửụng trỡnh laứ ta laứm gỡ ? 
 Giaỷi baỏt phửụng trỡnh laứ tỡm taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh ủoự . 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
2. Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
  Taọp hụùp taỏt caỷ caực nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh ủửụùc goùi laứ taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh . 
 Xeựt BPT sau : 
 x < 4 
 Haừy chổ ra vaứi nghieọm cuù theồ cuỷa BPT vaứ taọp nghieọm cuỷa BPT ? 
 Moọt soỏ nghieọm cuỷa BPT laứ : x = 3, x = 2,  
 Taọp nghieọm laứ : taỏt caỷ caực soỏ nhoỷ hụn 4 
 Tửực laứ taọp hụùp {x / x < 4} 
 Bieồu dieón taọp nghieọm naứy leõn truùc soỏ nhử sau : 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
0 
4 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
2. Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
 HOAẽT ẹOÄNG NHOÙM 
 ? Haừy cho bieỏt veỏ traựi , veỏ phaỷi , vaứ taọp nghieọm cuỷa BPT x > 3, 3 3 vaứ 3 < x treõn truùc soỏ . 
Baứi laứm : 
 Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh x > 3 laứ : {x / x > 3 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ laứ : 
 Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh 3 3 } 
Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ laứ : 
Taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh x = 3 laứ : s = {3} 
0 
3 
+) BPT x > 3: VT = x, VP = 3 
+) BPT 3 < x: VT = 3, VP = x 
0 
3 
+) PT x = 3: VT = x, VP = 3 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
2. Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
 ? Vieỏt vaứ bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh 
 x ≤ - 2 treõn truùc soỏ . 
 t aọp nghieọm cuỷa BPT laứ : {x / x ≤ - 2 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ : 
-2 
0 
? Vieỏt vaứ bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh x ≥ - 2 treõn truùc soỏ . 
 Taọp nghieọm cuỷa BPT laứ : {x / x ≥ - 2 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ : 
-2 
0 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
2. Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh : 
-3 
0 
? Vieỏt vaứ bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ cuỷa baỏt phửụng trỡnh sau : x > - 3 
	 Baứi laứm : 
 Taọp nghieọm cuỷa BPT laứ : {x / x > - 3 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ : 
 ? Vieỏt vaứ bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh x ≤ 1 treõn truùc soỏ . 
 	 Baứi laứm : 
 Taọp nghieọm cuỷa BPT laứ : {x / x ≥ 1 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ : 
1 
0 
 /////////////////////////////// [ 
 ? Em coự nhaọn xeựt gỡ veà taọp nghieọm cuỷa BPT x > 3 vaứ BPT 3 < x 
 Khi ủoự ta noựi BPT x > 3 vaứ BPT 3 < x laứ hai BPT tửụng ủửụng . 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
 Hai bất phương trình x > 3 và 3 < x có cùng tập nghiệm là 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
3. Baỏt phửụng trỡnh tửụng ủửụng . 
 ? Em haừy cho vớ duù hai BPT tửụng ủửụng . 
 Vớ duù : 
  Hai bất phương trình có cùng tập nghiệm là hai bất phương trình tương đươ ng . Kí hiệu “ ” 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
Ghi nhớ 
1. Các khái niệm Vế trái 
 Vế phải 
 Nghiệm của bất phương trình một ẩn : 
 x = a gọi là một nghiệm của bất phương trình nếu ta thay x = a vào hai vế của bất phương trình th ì đư ợc một bất đẳng thức đ úng . 
Tập nghiệm của bất phương trình : 
 Tập nghiệm của bất phương trình là tập tất cả các gi á trị của aồn tho ả mãn bất phương trình . 
Biểu diễn tập nghiệm : 
a 
0 
a 
0 
0 
a 
a 
0 
Hửụựng daón tửù hoùc : 
 Baứi vửứa hoùc : 
 Naộm theỏ naứo laứ nghieọm cuỷa BPT moọt aồn , taọp nghieọm cuỷa BPT, bieỏt tỡm vaứ bieồu dieón taọp nghieọm cuỷa BPT treõn truùc soỏ , bieỏt theỏ naứo laứ hai BPT tửụng ủửụng . 
 Laứm baứi taọp 15, 17 SGK trang 43. 
 Baứi taọp boồ sung : 
 Vụựi giaự trũ naứo cuỷa m thỡ : 
 a/ x = 3 laứ nghieọm cuỷa BPT: -x 2 + 5x + m 2 – 6 > 0. 
 b/ x= -2 khoõng laứ nghieọm cuỷa BPT : 2x 2 + (m + 1)x+ m 2 – 5 0 
Baứi saộp hoùc : “ Baỏt phửụng trỡnh baọc nhaỏt moọt aồn ” 
 * Theỏ naứo laứ BPT baọc nhaỏt moọt aồn ? 
 * Giaỷi BPT baọc nhaỏt moọt aồn dửùa vaứo nhửừng quy taộc naứo ? 
	 OÂn laùi caực kieỏn thửực coự lieõn quan : 
 + Tớnh chaỏt lieõn heọ giửừa thửự tửù vaứ pheựp nhaõn . 
 + Tớnh chaỏt lieõn heọ giửừa thửự tửù vaứ pheựp coọng . 
 + Hai quy taộc bieỏn ủoồi phửụng trỡnh . 
Cảm ơn các thầy cô và 
các em đã ủng hộ 
để giờ học thành công. 
 Tieỏt 60 : Baứi 3 BAÁT PHệễNG TRèNH MOÄT AÅN 
HOAẽT ẹOÄNG NHOÙM 
 ? Haừy cho bieỏt veỏ traựi , veỏ phaỷi , vaứ taọp nghieọm cuỷa BPT x > 3, 3 3 vaứ 3 < x treõn truùc soỏ . 
Baứi laứm : 
 Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh x > 3 laứ : {x / x > 3 } 
 Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ laứ : 
 Taọp nghieọm cuỷa baỏt phửụng trỡnh 3 3 } 
Bieồu dieón taọp nghieọm treõn truùc soỏ laứ : 
Taọp nghieọm cuỷa phửụng trỡnh x = 3 laứ : s = {3} 
0 
3 
+) BPT x > 3 : VT = x, VP = 3 
+) BPT 3 < x : VT = 3, VP = x 
0 
3