Bài giảng Địa lí 10 - Bài 41: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên - Nguyễn Thị Thu Hiền

Chương X : MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG 
Tiết 49 – Bài 41: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên 
TRỊNH THỊ MAI- TRƯỜNG THPT TĨNH GIA1 
I- Môi trường 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Các em hãy quan sát 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Đô thị 
Khu c ông nghiệp 
Chùa chiền 
Lễ hội 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Qua những hình ảnh vừa quan sát cùng với kiến thức bản thân, theo em hiểu môi trường là gì? 
 - Môi trường xung quanh hay môi trường địa lí là không gian bao quanh Trái Đất, có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Em cho biết môi 
trường sống của con người là gì? 
 - Môi trường sống của con người là tất cả hoàn cảnh bao quanh con người, có ảnh hưởng đến sự sống và phát triển của con người. 
Môi trường sống bao gồm các loại môi trường nào? 
M«i tr­êng sèng cña con ng­êi 
Môi trường tự nhiên bao gồm các thành phần của tự nhiên: 
- § Þa h×nh 
- § Þa chÊt 
- § Êt trång 
- KhÝ hËu 
- N­íc 
- Sinh vËt 
M«i tr­êng x· héi bao gåm c¸c quan hÖ x· héi : trong s¶n xuÊt , trong ph©n phèi , trong giao tiÕp 
M«i tr­êng nh©n t¹o bao gåm c¸c ® èi t­îng lao ® éng do con ng­êi s¶n xuÊt ra vµ chÞu sù chi phèi cña con ng­êi ( c¸c nh µ ë, nh µ m¸y , thµnh phè ) 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Em hãy cho biết sự khác nhau căn 
 bản giữamôi trường tự nhiên và 
môi trường nhân tạo? 
- Môi trường tự nhiên: xuất hiện trên Trái Đất không phụ thuộc vào con người và luôn phát triển theo quy luật tự nhiên 
- Môi trường nhân tạo: do con người tạo ra trong quá trình lao động của mình, tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
II - Chức năng của môi trường. Vai trò của môi trường đối với sự phát triển xã hội loài người 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Em hãy nêu các chức năng chính của môi trường? 
 Môi trường địa lí có ba chức năng chính: 
+ Là không gian sống của con người 
+ Là nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên 
+ Là nơi chứa đựng các chất phê thải do con người thải ra 
1. Chức năng 
2. Vai trò 
- Rất quan trọng đối với xã hội loài người, song không có vai trò quyết định đến sự phát triển của xã hội loài người. 
 + Môi trường địa lí tự nhiên là điều kiện thường xuyên và cần thiết, là cơ sở vật chất của sự tồn tại xã hội loài người 
 + Môi trường tự nhiên không phải là nguyên nhân căn bản làm thay đổi đời sống xã hội 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Dựa vào SGK em hãy nêu khái niệm tài nguyên thiên nhiên? 
- Tài nguyên thiên nhiên là các thành phần của tự nhiên (các vật thể và các lực tự nhiên) mà ở trình độ nhất định của sự phát triển lực lượng sản xuất chúng được sử dụng làm phương tiện sản xuất và làm đối tượng tiêu dùng 
III – Tài nguyên thiên nhiên 
Em hãy tìm ví dụ chứng minh 
rằng trong lịch sử phát triển của xã hội loài 
người, số lượng các loại tài nguyên được bổ 
sung không ngừng? 
1. Khái niệm 
2. Cách phân loại 
- Theo thuộc tính tự nhiên: đất, nước, khí hậu, sinh vật, khoáng sản 
- Theo công dụng kinh tế: tài nguyên nông nghiệp, tài nguyên công nghiệp, tài nguyên du lịch 
Có mấy cách phân loại tài nguyên thiên nhiên? 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
- Theo khả năng có thể bị hao kiệt trong quá trình sử dụng của con người 
Tài nguyên thiên nhiên 
Tài nguyên có thể bị hao kiệt 
Tài nguyên không bị hao kiệt 
Tài nguyên không khôi phục được 
Tài nguyên khôi phục được 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Em hãy cho ví dụ về mỗi 
 loại tài nguyên? 
- Tài nguyên thiên nhiên không bị hao kiệt là những vật thể và hiện tượng tự nhiên mà số lượng và chất lượng của chúng trên thực tế không thay đổi hoặc thay đổi không đáng kể trong quá trình sử dụng tự nhiên lâu dài (năng lượng mặt trời, năng lượng gió, thuỷ triều, nhiệt lòng đất, tổng trữ lượng nước trên Trái Đất) 
 Tài nguyên thiên nhiên có thể bị hao kiệt là những vật thể và hiện tượng tự nhiên mà số lượng và chất lượng của chúng thay đổi một cách căn bản trong quá trình sử dụng 
 + Tài nguyên thiên nhiên không khôi phục được là những tài nguyên thiên nhiên có thể bị hao kiệt mà việc sử dụng lâu dài các tài nguyên này sẽ làm cạn kiệt nguồn dự trữ của chúng còn việc bổ sung tài nguyên trên thực tế là không thể được (khoáng sản) 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Em hãy chứng minh rằng sự tiến bộ của khoa học công nghệ có thể giúp con người giải quyết tình trạng bị đe doạ khan hiếm tài nguyên khoáng sản? 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
+ Tài nguyên thiên nhiên khôi phục được là những tài nguyên thiên nhiên có thể bị hao kiệt song số lượng và chất lượng của chúng có thể được tái sản xuất bởi các quá trình tự nhiên khi sử dụng tự nhiên hợp lí (đất, lớp phủ thực vật, thế giới động vật..) 
Em hãy chỉ ra những dấu hiệu của 
 sự suy thoái tài nguyên đất và 
tài nguyên sinh vật không hợp lí? 
Nguyễn Thị Thu Hiền 
Sa mạc hoá 
Đất bị rửa trôi 
Đất trượt 
Nguyễn Thị Thu Hiền