Bài giảng Địa lí 10 - Vũ trụ. Hệ mặt trời và trái đất hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất (Bản chuẩn kiến thức)

Bài 5  vũ trụ , hệ mặt trời và trái đ ất . hệ qu ả chuyển đ ộng tự quay  của trái đ ất 
I. KHáI QUáT Về Vũ TRụ , Hệ MặT TRờI , TRáI ĐấT TRONG Hệ MặT TRờI 
I. Vũ trụ 
	Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chưa các thiên hà, mối thiên hà chứa rất nhiều thiên thể: Các ngôi sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi.. cùng với bụi, khí và bức xạ điện tử. 
2. hệ mặt trời 
Tiểu kết 
Hệ Mặt Trời có: 
 Mặt trời ở trung tâm 
 Các thiên thể chuyển động xung quanh: 
 + Các hành tinh 
 + Tiểu hành tinh 
 + Vệ tinh 
 + Sao chổi 
 + Các thiên thạch 
- Các đám bụi khí 
Thiên thạch 
3. Trái đ ất trong hệ mặt trời 
	 ? Dựa và hình ả nh em hãy xác đ ịnh hình dạng quỹ đạo, hướng chuyển đ ộng của các hành tinh trong Hệ Mặt Trời và vị trí của Trái Đ ất trong Hệ Mặt Trời ? 
Thủy tinh, 2. Kim tinh, 3. Trái Đất, 4. Hỏa tinh, 5. Mộc tinh, 
6. Thổ tinh, 7. Thiên vương tinh, 8. Hải vương tinh, 9. Diêm vương tinh 
Tại sao trong Hệ Mặt Trời sự sống chỉ tồn tại trên Trái Đ ất ? 
3. Trái đ ất trong hệ mặt trời 
Tiểu kết : 
Trái Đ ất là hành tinh nằm ở vị trí thứ 3 tính từ Mặt Trời . 
Khoảng cách trung bình từ Trái Đ ất đ ến Mặt Trời khoảng149 triệu km. 
Là hành tinh duy nhất trong Hệ Mặt Trời có sự sống . 
 1. Sự luân phiên ngày đêm 
II. hệ qu ả chuyển đ ộng tự quay của trái đ ất 
2. Giờ trên trái đất và đường chuyển ngày quốc tế 
3. sự lệch hướng chuyển động của các vật thể trên trái đất 
 1. Sự luân phiên ngày đêm 
? Hãy xem đoạn phim kết hợp với SGK em hãy xác đ ịnh nguyên nhân dẫn đ ến hiện tượng ngày đêm luân phiên trên Trái Đ ất ? 
Nguyên nhân 
 1. Sự luân phiên ngày đêm 
(1) Trái Đất hình cầu 
(2) Trái Đất tự quay quanh trục 
Sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất 
kết quả 
 2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế 
? Hãy xem đoạn phim và cho biết: Trái Đất chia làm bao nhiêu múi giờ, mỗi múi giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến? 
 2. Giờ trên Trái Đ ất và đư ờng chuyển ngày quốc tế 
? Nhìn vào bản đ ồ các múi giờ trên thế giới , em hãy cho biết Việt Nam nằm trong múi giờ số mấy và có cùng múi giờ với các quốc gia nào ? 
Bài tập 1 
Dựa vào hình 5.3 trong SGK, hãy hoàn thành bài tập sau: Trong một thời điểm nếu giờ ở múi giời số 0 là 16h thì ở Việt Nam là mấy giờ? 
Đáp án 
Do Việt Nam nằm ở múi giờ thứ 7 nên ta có 
16 + 7 = 21h 
Bài tập 2 
Dựa vào hình 5.3 trong SGK, hãy hoàn thành bài tập sau: Trong một thời điểm nếu giờ ở múi giời số 0 là 16h thì ở Tp Newyork là mấy giờ? (biết Newyork nằm trong múi giờ -5) 
Đáp án 
Do Tp Newyork nằm ở múi giờ -5 nên ta có 
16 - 5 = 11h 
Vì sao người ta lại lấy một kinh tuyến làm đư ờng đ ổi ngày ? 
DoTrái Đ ất có hình khối cầu 
Khu vực giờ số 0 và số 24 trùng nhau 
Nếu giờ ở khu vực giờ số 0 là 12h ngày 1/1, thì giờ ở khu vực giờ số 24 là 12 + 24 = 36 (tức12h ngày 2/1) 
Giờ ở 2 khu vực giờ giống nhau nhưng lại ở 2 ngày khác nhau 
Phải lấy một kinh tuyến làm đường đổi ngày quốc tế 
 2. Giờ trên Trái Đ ất và đư ờng chuyển ngày quốc tế 
Tiểu kết : 
- Bề mặt Trái Đ ất chia thành 24 múi giờ , mỗi múi giờ rộng 15º kinh độ. 
- Giờ của các múi giờ bên phải sớm hơn giờ ở các múi giờ bên trái múi giờ số 0 
- Múi giờ số 0 đư ợc lấy làm khu vực giờ gốc , giờ tính theo giờ của khu vực giờ gốc là giờ GMT. 
- Việt Nam nằm trong múi giờ số 7 
- Kinh tuyến 180º là kinh tuyến đ ổi ngày quốc tế . 
3. sự lệch hướng chuyển đ ộng của các vật thể trên trái đ ất 
Các vật thể chuyển đ ộng trên Trái Đ ất(các khối khí , các dòng biển , dòng sông , đư ờng đạn bay...) đ ều chịu tác đ ộng của lực Côriôlit . 
Các vật chuyển đ ộng trên bán cầu Bắc bị lệch về bên phải của hướng chuyển đ ộng . 
Các vật chuyển đ ộng ở bán cầu Nam bị lệch về bên trái của hướng chuyển đ ộng .