Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 13: Sự ngưng động nước trong khí quyển. Mưa - Trường THPT thị xã Quảng Trị

---------* @ *--------- 
---------* @ *--------- 
10A7 
TRƯỜNG THPT TX QUẢNG TRỊ 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY 
Kiểm tra bài cũ 
Dựa vào sơ đồ , em hãy nhận xét sự phân bố các vành đai khí áp Trái Đất ? 
Nêu tên các hiện tượng tự nhiên sau 
Tiết 14- Bài 13 
NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT 
1. Ngưng đọng hơi nước 
 Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi : 
 - Không khí bão hòa được cung cấp thêm hơi nước hoặc không khí gặp lạnh . 
 - Có hạt nhân ngưng đọng nhö khoùi , buïi , muoái , . 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi nào ? 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
Nhiệt độ 
Lượng hơi nước g/m 3 
0 0 C 
5g 
10 0 C 
9,5g 
20 0 C 
17,3g 
30 0 C 
30g 
Ví dụ : 
1m 3 kk ở 20 0 C chứa 15gam hơi nước 
1m 3 kk ở 10 0 C chứa 15gam hơi nước 
1m 3 kk ở 20 0 C chứa 15gam hơi nước 
+ Không khí bão hoà : 
Hơi nước ngưng đọng trong khí quyển sinh ra những hiện tượng gì ? 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
Sương mù được sinh ra trong điều kiện nào ? 
2. Sương mù 
Söông muø ôû Ñaø Laït . 
Điều kiện hình thành : 
- Độ ẩm tương đối cao . 
- Không khí ổn định theo chiều thẳng đứng . 
- Gió nhẹ . 
Sương mù ở Anh 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
- Không khí càng lên cao càng lạnh , hơi nước ngưng đọng thành hạt nhỏ li ti tụ thành đám gọi là mây . 
- Có nhiều loại mây khác nhau . 
Hơi nước bốc lên cao hình thành mây 
Mây là gì ? 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
3. Mây và mưa 
a. Mây 
- Là hiện tượng tự nhiên xảy ra khi các hạt nước từ trên mây rơi xuống mặt đất . 
- Có mưa nước , mưa tuyết , mưa đá . 
Mưa là gì ? 
M ưa đá và gió lớn ở Quảng Ninh ngày 21/ 11/2006. 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
b. Mưa 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
3. Mây và mưa 
- Là hiện tượng tự nhiên xảy ra khi các hạt nước từ trên mây rơi xuống mặt đất . 
- Có mưa nước , mưa tuyết , mưa đá . 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
b. Mưa 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
3. Mây và mưa 
- Mưa tuyết xảy ra khi nước rơi gặp nhiệt độ khoảng 0 0 C, trong điều kiện không khí yên tĩnh . 
 Mưa đá xảy ra trong điều kiện thời tiết nóng về mùa hạ , không khí đối lưu mạnh . 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
- Nhóm 1: Khí áp , Frông 
- Nhóm 2: Gió 
- Nhóm 3: Dòng biển 
- Nhóm 4: Địa hình 
I. Ng ưng đọng hơi nước trong khí quyển 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây và mưa 
II. Những nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố mưa trên Trái Đất 
PhiÕu häc tËp 
Hình thức : nhóm 
Thời gian : 4 phút 
Nhiệm vụ: Đọc mục II trang 50,51SGK, kết hợp hiểu biết, hãy điền vào sơ đồ sau ảnh hưởng của các nhân tố tới sự phân bố lượng mưa và giải thích? 
Mưa nhiều 
Địa hình 
Dòng biển 
Gió 
Frông 
khí áp 
Mưa ít 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA: 
Froâng 
Khí aùp 
Gioù 
Doøng bieån 
Ñòa hình 
Möa ít 
Möa nhieàu 
Thấp 
Cao 
Khu áp cao 
Khu áp thấp 
1. Khí áp : 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
 - Khí áp thấp mưa nhiều 
 - Khí áp cao mưa ít hoặc không có mưa . 
Gió 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA: 
Froâng 
Khí aùp 
Gioù 
Doøng bieån 
Ñòa hình 
Möa ít 
Möa nhieàu 
Thấp 
Cao 
N ơi Frông đi qua 
- Nơi có frông đi qua không khí nhiễu loạn và sinh ra mưa nhiều 
Nóng 
Lạnh 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
2. Frông : 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA: 
Froâng 
Khí aùp 
Gioù 
Doøng bieån 
Ñòa hình 
Möa ít 
Möa nhieàu 
Thấp 
Cao 
M ậu dịch 
N ơi Frông đi qua 
Gió mùa 
Gió tây ôn đới 
ẤN 
ĐỘ 
DƯƠNG 
THÁI 
 BÌNH 
 DƯƠNG 
ĐẠI 
 TÂY 
 DƯƠNG 
Gió tây ôn đới 
Gió mùa 
3. Gió : 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
- Gió thổi từ đại dương vào cho mưa nhiều . 
- Gió Mậu dịch mưa ít ; gió mùa , gió Tây ôn đới mưa nhiều . 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA: 
Froâng 
Khí aùp 
Gioù 
Doøng bieån 
Ñòa hình 
Möa ít 
Möa nhieàu 
Thấp 
Cao 
M ậu dịch 
N ơi Frông đi qua 
Gió mùa 
Gió tây ôn đới 
l ạnh 
n óng 
DÒNG BIỂN GHINÊ 
D Ò NG BIỂN ĐÔNG ÂUTRAYLIA 
DÒNG BIỂN CALAHARI 
23 0 
20 0 
0 0 
DÒNG BIỂN BẮC ĐẠI TÂY DƯƠNG 
DÒNG BIỂN CƯRÔXIVÔ 
DÒNG BIỂN THEO GIÓ MÙA 
VIỆT NAM 
Giải thích vì sao miền ven Đại Tây Dương của Tây Bắc châu Phi cùng nằm ở vĩ độ như nước ta , nhưng Tây Bắc châu Phi có khí hậu nhiệt đới khô , còn nước ta lại có khí hậu nhiệt đới ẩm , mưa nhiều ? 
DÒNG BIỂN NÓNG 
DÒNG BIỂN LẠNH 
LỤC ĐỊA PHI 
Hoang mạc 
Xa ha ra 
II . NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA: 
Froâng 
Khí aùp 
Gioù 
Doøng bieån 
Ñòa hình 
Möa ít 
Möa nhieàu 
Thấp 
Cao 
M ậu dịch 
N ơi Frông đi qua 
Gió mùa 
Gió tây ôn đới 
l ạnh 
n óng 
S ườn khuất gió 
S ườn đón gió 
mm 
KHÔ NÓNG 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
DÃY TRƯỜNG SƠN 
Khô nóng 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT 
1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ : 
 xích đạo mưa nhiều . 
chí tuyến mưa ít . 
 chí tuyến mưa ít . 
 ôn đới mưa nhiều . 
ôn đới mưa nhiều . 
 cực mưa càng ít . 
 cực mưa càng ít . 
- Ở vùng xích đạo mưa nhiều . 
- Ở hai vùng chí tuyến mưa ít . 
- Ở hai vùng ôn đới mưa nhiều . 
- Ở gần hai vùng cực mưa càng ít 
THÁI 
 BÌNH 
 DƯƠNG 
ĐẠI 
 TÂY 
 DƯƠNG 
ẤN 
ĐỘ 
DƯƠNG 
BẢN ĐỒ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA (mm) 
0 0 
30 0 
30 0 
40 0 
Hãy trình bày và giải thích tình hình phân bố mưa trên các lục địa theo vĩ tuyến 40 0 B từ Đông sang Tây ? 
2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương : 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT 
2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương : 
 - Càng xa đại dương vào sâu lục địa càng ít mưa 
 - Lượng mưa nhi ều hay ít phụ thuộc vào vị trí gần hay xa đại dương và các dòng biển chảy ven bờ . 
 Củng cố 
Câu1 : Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi : 
 A. Không khí bảo hòa được cung cấp thêm hơi nước . 
 B. Không khí gặp lạnh . 
 C. Có hạt nhân ngưng đọng . 
D.Cả ba phương án trên 
Câu 2 : Trên Trái Đất lượng mưa phân bố nhiều nhất ở vĩ độ nào ? 
 A. Hai vùng cực 
 B. Hai vùng chí tuyến 
 C. Vùng xích đạo 
 D. Hai vùng ôn đới 
 Củng cố 
ơ 
Câu 3: Mây sẽ tạo thành mưa khi : 
Kích thước lớn đến mức độ nhất định 
b. Trọng lượng lớn đến mức độ nhất định . 
c. Hơi nước dã đến mức bão hoà . 
d. Kích thước đủ lớn để thắng được các luồng không khí thẳng đẩy lên 
 Dặn dò 
1.Trả lời các câu hỏi trong SGK2. - - Chuẩn bị bài thực hành 
- Xác định các đới khí hậu , kiểu khí hậu trên bản đồ14.1 
- Qua các biểu đồ xác định nhiệt độ trung bình năm , lượng mưa , biên độ nhiệt năm 
---------* @ *--------- 
---------* @ *--------- 
10A7 
Giáo viên: NGUYỄN HỮU PHONG 
XIN CHÀO VÀ HẸN GẶP LẠI 
Câu1 : Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi : 
 A. Không khí bảo hòa được cung cấp thêm hơi nước . 
 B. Không khí gặp lạnh . 
 C. Có hạt nhân ngưng đọng . 
D.Cả ba phương án trên 
Câu 2 : Trên Trái Đất lượng mưa phân bố nhiều nhất ở vĩ độ nào ? 
 A. Hai vùng cực 
 B. Hai vùng chí tuyến 
 C. Vùng xích đạo 
 D. Hai vùng ôn đới 
Củng cố 
1.Trả lời các câu hỏi trong SGK2. - - Chuẩn bị bài thực hành 
- Xác định các đới khí hậu , kiểu khí hậu trên bản đồ14.1 
- Qua các biểu đồ xác định nhiệt độ trung bình năm , lượng mưa , biên độ nhiệt năm 
Dặn dò 
Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ : 
( từ xích đạo về cực lượng mưa phân bố không đều ) 
- Ở vùng xích đạo mưa nhiều nhất . 
- Ở hai vùng chí tuyến mưa ít . 
- Ở hai vùng ôn đới mưa nhiều . 
- Ở gần hai vùng cực mưa càng ít . 
Phân bố lượng mưa theo vĩ độ 
Lượng mưa phân bố như thế nào theo vĩ độ ? 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT