Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 16. Sóng. Thuỷ triều. Dòng biển - Ứng Quốc Chỉnh

Câu hỏi kiểm tra bài cũ : 
1. Trong bài hát Gửi em chiếc nón bài th ơ có câu : “ Nước dưới sông có khi đ ầy khi cạn”. Vậy tại sao lại có hiện tượng đ ó ? 
2. Tại sao phải bảo vệ và trồng rừng đ ầu nguồn ? 
3. Các hồ tự nhiên và nhân tạo ả nh hưởng nh ư thế nào đ ến chế độ nước sông ? Lấy ví dụ ở Việt Nam. 
bài 16 - Tiết 19: 
Trường THPt Chuyên Tuyên quang 
GV: ứng quốc chỉnh 
Lớp dạy: 10 sinh 
Sóng . thuỷ triều . dòng biển 
I. Sóng biển 
Hãy quan sát đoạn video sau hãy nêu KN và NN gây ra sóng biển ? 
1. Khái niệm : 
- Sóng biển hiện tượng dao đ ộng của nước biển theo chiều thẳng đ ứng . 
2. Nguyên nhân : 
- Chủ yếu là do gió . 
 Gió càng mạnh sóng càng to. 
I. Sóng biển 
1. Khái niệm : 
2. Nguyên nhân 
3. Sóng bạc đ ầu và sóng thần . 
II. Thuỷ triều 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
III. Dòng biển 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
Quan sát đoạn video sau và cho biết nguyên nhân gây ra sóng thần và tác hại của nó . 
 - Sóng bạc đ ầu : 
+ Là nh ữ ng đám bọt trắng nhấp nh ô liên tục trên bề mặt biển . 
+ Nguyên nhân : Do các hạt nước va chạm vào nhau khi chuyển đ ộng lên cao 
- Sóng thần : 
+ Là sóng cao 20-40m; tốc độ 400-800km/h 
+ Nguyên nhân : đ ộng đ ất , núi lửa , bão . 
+ Sức phá hoại khủng khiếp ... 
3. Sóng bạc đ ầu và sóng thần : 
II. Thuỷ Triều 
1. Thế nào là thuỷ triều ? 
2. Nguyên nhân gây ra hiện tượng thuỷ triều ? 
4. Triều kém xảy ra khi nào ? Khi đ ó ở Trái đ ất sẽ thấy Mặt Tr ă ng nh ư thế nào ? 
3. Triều cường xảy ra khi nào ? Khi đ ó ở Trái đ ất sẽ thấy Mặt Tr ă ng nh ư thế nào ? 
Nhóm Lẻ làm Câu 3; Nhóm Chẵn làm câu 4: 
Câu hỏi chung cho cả 2 nhóm Chẵn và Lẻ: 
1. Khái niệm : - Thuỷ triều là hiện tượng dao đ ộng thường xuyên , có chu k ỡ của các khối nước trong biển và đại dương . 
2. Nguyên nhân : 
 - Do sức hút của Mặt Trời và Mặt Trăng 
I. Sóng biển 
1. Khái niệm : 
2. Nguyên nhân 
3. Sóng bạc đ ầu và sóng thần . 
II. Thuỷ triều 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
III. Dòng biển 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
Trăng khuyết 
Vuông góc 
Triều kém 
Tră ng tròn 
 Không tr ă ng 
Thẳng hàng : 
( M.Tr ă ng - T. đ ất - M.Trời ) 
( T. đ ất - M.Tr ă ng - M.Trời ) 
Triều cường 
ở Trái đ ất ta thấy : 
Vị trí ba thiên thể : 
đ ặc đ iểm 
3. đ ặc đ iểm của thuỷ triều : 
III. Dòng biển 
1. Khái niệm : - Dòng biển là hiện tượng chuyển đ ộng tịnh tiến thành của các khối nước biển và đại dương . 
I. Sóng biển 
1. Khái niệm : 
2. Nguyên nhân 
3. Sóng bạc đ ầu và sóng thần . 
II. Thuỷ triều 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
III. Dòng biển 
1. Khái niệm 
2. Nguyên nhân 
3. Đặc đ iểm 
2. Nguyên nhân : 
 - Do hoạt đ ộng của các loại gió nh ư Tín phong , gió Tây ôn đ ới , gió mùa  
 - Do chênh lệch về nhiệt độ, độ mặn , tỉ trọng nước ở các biển  
Quan sát bản đồ 
hãy cho biết đặc điểm 
hoạt động của dòng biển? 
3. đ ặc đ iểm : 
 - Dòng biển nóng chảy từ vĩ độ thấp --> vĩ độ cao . 
 - Dòng biển lạnh chảy từ vĩ độ cao --> vĩ độ thấp . 
 - Dòng nóng và dòng lạnh gặp nhau tạo thành các vòng hoàn lưu ở 2 bán cầu . 
 - Bán cầu Bắc có các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực chảy men theo bờ đô ng các lục đ ịa về Xích đạo. 
 - Vùng gió mùa xuất hiện các dòng biển đ ổi chiều theo mùa (VD: ở Việt Nam) 
 - Các dòng biển nóng và lạnh đ ối xứng qua bờ các đại dương . 
1. đ iểm khác nhau giữa sóng biển và thuỷ triều ? 
 - Thuỷ triều là dao đ ộng thường xuyên và có chu k ỡ do nguyên nhân là sức hút của Mặt Tr ă ng và Mặt Trời còn của sóng là do gió và dao đ ộng không có chu k ỡ . 
- Củng cố - 
2. Lực tạo triều của Mặt Trăng lớn hơn hay của Mặt Trời lớn hơn ? 
- Lực tạo triều của Mặt Tr ă ng lớn hơn gấp 2,17 lần của Mặt Trời do Mặt Tr ă ng gần Trái đ ất hơn tới 390 lần so với Mặt Trời . 
3. Vai trò của các dòng biển ? 
- đ ảm bảo lưu thông và cân bằng nước biển , đại dương . 
- Tạo các ng ư trường . 
- Tạo thuận lợi cho GTVT 
- ả nh hưởng đ ến khí hậu ven bờ và ANQP . 
- dặn dò - 
1. Tr ả lời câu hỏi cuối trang 61 vào vở . 
2. Tr ả lời các câu hỏi và làm bài tập trong Sách bài tập . 
3. đ ọc trước bài 17: Thổ nhưỡng quyển , các nhân tố h ỡ nh thành thổ nhưỡng .