Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 21: Quy luật địa đới và quy luật phi địa đới (Bản chuẩn kĩ năng)

BẢN ĐỒ CÁC ĐỚI KHÍ HẬU TRÊN TRÁI ĐẤT 
Phân hóa theo kinh độ 
Phân hóa theo vĩ độ 
Tìm trên bản đồ những đới khí hậu phân hóa theo vĩ độ và những đới khí hậu phân hóa theo kinh độ? 
Phân hóa theo kinh độ 
Phân hóa theo vĩ độ 
Tìm trên bản đồ những kiểu thảm thực vật phân hóa theo vĩ độ và những kiểu thảm thực vật phân hóa theo kinh độ? 
Các vành đai thực vật này phân bố như thế nào? 
Em có nhận xét gì 
về sự phân hóa khí hậu 
 và các thảm thực vật? 
BẢN ĐỒ CÁC ĐỚI KHÍ HẬU TRÊN TRÁI ĐẤT 
I. Quy Luật Địa Đới 
1. Khái niệm 
Là quy luật biểu hiện sự thay đổi của các thành phần tự nhiên trong lớp vỏ địa lí theo vĩ độ. 
Tại sao các thành phần tự nhiên và cảnh quan địa lý lại thay đổi theo vĩ độ một cách có quy luật như vậy? 
2. Nguyên nhân 
 Góc chiếu của tia sáng mặt trời tới bề mặt trái đất nhỏ dần từ xích đạo về hai cực. Vì vậy lượng bức xạ của mặt trời cũng giảm theo 
3. Biểu hiện của quy luật 
Nhãm 1 : §äc sgk vµ quan s¸t h×nh c¸c vßng ® ai nhiÖt trªn Tr¸i § Êt . 
 - H·y x¸c ® Þnh c¸c vßng ® ai nhiÖt trªn Tr¸i § Êt . 
 - NhËn xÐt sù ph©n bè c¸c vßng ® ai nhiÖt ? 
Nhãm 2 : Quan s¸t H.12.1 trg44(sgk) c¸c ® ai khÝ ¸p vµ giã trªn Tr¸i § Êt . 
 - H·y x¸c ® Þnh c¸c ® ai khÝ ¸p vµ c¸c ® íi giã chÝnh trªn Tr¸i § Êt . 
 - NhËn xÐt sù ph©n bè c¸c ® ai khÝ ¸p vµ c¸c ® íi giã ? 
Nhãm 3 : Dùa kiÕn thøc häc vµ quan s¸t H.14.1trg53(sgk). C¸c ® íi khÝ hËu trªn Tr¸i § Êt . 
 - H·y kÓ tªn c¸c ® íi khÝ hËu chÝnh trªn Tr¸i § Êt . 
 - NhËn xÐt sù ph©n bè ? Nguyªn nh©n h×nh thµnh c¸c ® íi khÝ hËu ? 
Nhãm 4 : Quan s¸t H.19.1 vµ H.19.2 trg70(sgk) 
 - KÓ tªn c¸c th¶m thùc vËt , c¸c nhãm ® Êt tõ Cùc -> XÝch ®¹o. 
 - NhËn xÐt sù ph©n bè c¸c th¶m thùc vËt c¸c nhãm ® Êt ? 
 C¸c vßng ® ai nhiÖt trªn Tr¸i § Êt 
§­ êng ®¼ng nhiÖt th¸ng nãng nhÊt 
Nhãm1 : § äc sgk vµ quan s¸t h×nh c¸c vßng ® ai nhiÖt trªnTr¸I§Êt . 
 - H·y x¸c ® Þnh c¸c vßng ® ai nhiÖt trªn Tr¸i § Êt ? 
 - NhËn xÐt sù ph©n bè c¸c vßng ® ai nhiÖt ? 
Vßng ® ai l¹nh 
Vßng ® ai l¹nh 
Vßng ® ai «n hoµ 
Vßng ® ai «n hoµ 
Vßng ® ai nãng 
Vßng ® ai b¨ng gi ¸ 
Vßng ® ai b¨ng gi ¸ 
3. Biểu hiện của quy luật 
a. Sự phân bố các vòng đai nhiệt 
Trên Trái Đất, tính từ cực Bắc đến cực Nam, có 7 vòng đai nhiệt. 
- Vành đai nóng 
- 2 Vành đai ôn hòa 
- 2 Vành đai lạnh 
- 2 Vành đai băng giá 
b. Các đai áp và các đới gió trên Trái Đất 
Trái đất có 7 đai áp và 6 đới gió hành tinh. 
c. Các đới khí hậu trên Trái Đất 
Trái đất Có 7 đới khí hậu chính 
d. Các đới đất và các thảm thực vật 
Trái đất có 10 nhóm đất chính 
Trái đất có 10 kiểu thảm thực vật 
II. Quy luật phi địa đới 
1. Khái niệm 
Là quy luật phân bố không phụ thuộc vào tính chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lý và cảnh quan. 
2. Nguyên nhân 
Do nguồn năng lượng bên trong lòng đất phân chia bề mặt đất thành: lục địa, đại dương và địa hình núi cao. 
Năng lượng trong 
 lòng đất 
Các dãy núi 
Lục địa , 
Đại dương 
Quy luật đai cao 
Quy luật địa ô 
Các vành đai thực vật và đất ở sườn Tây dãy Cap-ca 
3. Biểu hiện của quy luật 
a. Quy luật đai cao 
- Khái niệm : sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên và các cảnh quan địa lý theo độ cao của địa hình. 
 Nguyên nhân: do sự thay đổi nhiệt ẩm theo độ cao 
- Biểu hiện rỏ rệt nhất là sự phân bố các vành đai thực vật theo độ cao. 
b. Quy luật địa ô 
- Khái niệm: là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên và các cảnh quan theo kinh độ. 
- Nguyên nhân: do sự phân bố đất, biển và đại dương. 
- Biểu hiện: sự thay đổi các thảm thực vật theo kinh độ. 
Kalexnik: “ cái gì phụ thuộc vào sự phân bố bức xạ Mặt Trời thì có tính chất địa đới, cái gì phụ thuộc vào tác dụng của lực bên trong thí có tính chất phi địa đới. Trong cấu trúc và trong sự phát triển của vỏ cảnh quan Trái Đất, các yếu tố địa đới và phi địa đớI thống nhất một cách có mâu thuẫn và không bao giờ tách rời nhau.” 
Xin chân thành cảm ơn 
các thầy cô giáo 
và các em học sinh