Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 40: Địa lí ngành thương mại (Bản đẹp)

I. Khái niệm về thị trường 
1.Thị trường 
Thị trường 
Dựa vào sgk và những hình ảnh trên đây, các em hãy cho biết thị trường là gì? 
I. Khái niệm về thị trường 
1.Thị trường 
- Thị trường là nơi gặp gỡ giữa người mua và người bán. 
2. Hàng hoá 
- Hàng hoá là sản phẩm của sức lao động được đem ra mua bán trên thị trường. 
3. Vật ngang giá 
- Vật ngang giá là thước đo giá trị của hàng hoá. 
- Vật ngang giá hiện đại là tiền. 
Đây là những loại hàng hóa. 
 Vậy, hàng hóa là gì? 
BÊN BÁN 
BÊN MUA 
Hàng hoá , dịch vụ được trao đổi 
Vật ngang giá ( tiền , vàng ) 
Sơ đồ đơn giản về hoạt động của thị trường 
Dựa vào kiến thức SGK và sơ đồ, 
em hãy cho biết vật ngang giá là gì? 
I. Khái niệm về thị trường 
1.Thị trường 
2. Hàng hoá 
3. Vật ngang giá 
4. Hoạt động của thị trường 
Thị trường hoạt động theo quy luật nào? 
- Thị trường hoạt động theo quy luật cung-cầu 
+ Cung >cầu: 
+ Cung <cầu: 
+ Cung =cầu: 
=> Các hoạt động tiếp thị, nghiên cứu thị trường ngày càng có vai trò quan trọng trong thương mại, dịch vụ 
khan hiếm hàng hoá. 
sản xuất bị đình đốn. 
thị trường cân bằng, giá cả ổn định. 
II. Ngành thương mại 
1. Vai trò 
Sơ đồ về quy trình tái sản xuất mở rộng của xã hội 
Sản xuất ra 
 các giá trị 
vật chất 
tiêu dùng 
Nảy sinh 
nhu cầu mới 
( sản phẩm , 
chất lượng , 
số lượng ) 
Sản xuất 
ở quy mô 
chất lượng 
mới 
tiêu 
 dùng 
Dựa vào sơ đồ các em hãy cho biết vai trò của ngành thương mại? 
II. Ngành thương mại 
1. Vai trò 
- Khâu nối giữa sản xuất và tiêu dùng. 
- Điều tiết sản xuất hướng dẫn tiêu dùng. 
* Nội thương 
* Ngoại thương 
- Đẩy mạnh chuyên môn hóa 
- Phân công lao động theo vùng và lãnh thổ 
- Phục vụ nhu cầu tiêu dùng của từng cá nhân trong xã hội 
- Tăng nguồn thu ngoại tệ cho đất nước 
- Làm cho nền kinh tế đất nước trở thành một bộ phận của nền kinh tế thế giới 
- Các lợi thế của đất nước được khai thác có hiệu quả và kinh tế hơn 
II. Ngành thương mại 
1. Vai trò 
2. Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu 
a. Cán cân xuất nhập khẩu 
- Cán cân xuất nhập khẩu là quan hệ so sánh giá trị giữa hàng xuất khẩu và giá trị hàng nhập khẩu 
XK 
NK 
XK > NK: Xuất siêu 
XK 
NK 
XK < NK: Nhập siêu 
b. Cơ cấu xuất nhập khẩu 
II. Ngành thương mại 
1. Vai trò 
2. Cán cân xuất nhập khẩu và cơ cấu xuất nhập khẩu 
a. Cán cân xuất nhập khẩu 
- Hàng xuất khẩu: 
+ Nguyên liệu ch ư a qua chế biến. 
+ Các sản phẩm đã qua chế biến. 
+ Các dịch vụ th ươ ng mại. 
- Hàng nhập khẩu: 
+ Tư liệu sản xuất 
+ Sản phẩm tiêu dùng 
+ Các dịch vụ th ươ ng mại. 
Các mặt hàng xuất khẩu 
 là những mặt hàng nào? 
Các mặt hàng nhập khẩu là những mặt hàng nào? 
- Các cường quốc về xuất nhập khẩu như: Hoa Kì, CHLB Đức, Nhật Bản, Anh, Pháp chi phối rất mạnh nền kinh tế thế giới. 
- Ba trung tâm buôn bán lớn nhất thế giới là: Hoa Kì, Tây Âu, Nhật Bản 
III. Đặc điểm của thị trường thế giới 
- Thị trường thế giới hiện nay là một hệ thống toàn cầu 
- Khối lượng buôn bán hàng hóa trên thế giới tăng liên tục 
TT 
N ước 
T ổng S ố 
XK 
NK 
C án C â n XNK 
1 
Hoa K ỳ 
2345,4 
819,0 
1526,4 
-707,4 
2 
CHLB Đứ c 
1632,3 
914,8 
717,5 
+197,3 
3 
Nh ật B ản 
1020,0 
565,6 
454,5 
+111,0 
4 
Ph áp 
915,1 
451,0 
464,1 
-13,1 
5 
Anh 
807,6 
345,6 
462,0 
-116,4 
6 
Cana đ a 
597,8 
322,0 
275,8 
+46,2 
7 
T.Qu ốc+HK 
1693,3 
858,9 
834,4 
+24,5 
8 
Italia 
695,0 
346,0 
349,0 
+3,0 
Giá trị xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa của một số nước, năm 2004 
Dựa vào bảng số liệu, em có nhận xét gì về tình hình 
 xuất nhập khẩu của một số nước có nền ngoại thương 
phát triển hàng đầu thế giới? 
Đô la Mỹ 
Yên Nhật 
Bảng Anh 
Euro 
WTO ra đời với mục đích gì? 
IV. Các tổ chức thương mại trên thế giới 
- Tổ chức thương mại thế giới WTO (World Trade Organization) 
+ Ra đời ngày 15/11/1994 
+ Chính thức hoạt động 01/01/1995 
+ Tổ chức quốc tế đầu tiên đề ra các luật lệ buôn bán với quy mô toàn cầu 
+ Giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế. 
IV. Các tổ chức thương mại thế giới 
- Liên minh Châu Âu (EU) 
+ Năm thành lập: 1957 
+ Số thành viên: 25 
+Tổng giá trị xuất nhập khẩu: 3699,0 tỉ USD/2004 
IV. Các tổ chức thương mại thế giới 
- Hiệp hội các nước Đông Nam Á 
+ Năm thành lập: 1967 
+ Số hội viên : 10 
+ Tổng giá trị xuất nhập khẩu: 548,1 tỉ USD/2004. 
IV. Các tổ chức thương mại thế giới 
- Hiệp thương mại tự do Bắc Mĩ 
+ Năm thành lập: 1992 
+ Số hội viên: 03 
+ Tổng giá trị xuất nhập khẩu: 
1329,6 tỉ USD/2004 
So sánh cơ cấu các mặt hàng xuất nhập khẩu giữa 
các nước phát triển và các nước đang phát triển 
Nhóm nước 
 Hàng xuất khẩu 
Hàng nhập khẩu 
Nước đang phát triển 
Các sản phẩm nông - lâm - ngư nghiệp , nguyên liệu và khoáng sản . 
Sản phẩm của công nghiệp chế biến , máy công cụ , lương thực thực phẩm . 
Nước phát triển 
Sản phẩm của ngành công nghiệp chế biến , các máy công cụ , thiết bị toàn bộ.. 
Nguyên liệu khóang sản , nhiên liệu ( dầu mỏ ), nguyên liệu nông nghiệp