Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 5: Vũ trụ. Hệ mặt trời và trái đất hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất (Bản đẹp)

Chương II: 
 Vũ Trụ. Hệ quả các chuyển động 
củaTrái Đất. 
Bài 5: Vũ trụ . Hệ Mặt Trời và Trái Đất . Hệ quả chuyển động tự quay của Trái Đất . 
Giáo viên soạn : Lê Thị Thu Huyền . 
TRƯỜNG THPT NGÔ QUYỀN- Q.7 
 I. Khái quát về Vũ Trụ , Hệ Mặt Trời , Trái Đất trong Hệ Mặt Trời . 
1. Vũ trụ : 
Dựa vào hình 5.1và SGK cho biết : Vũ trụ là gì ? Phân biệt Thiên Hà và Dải Ngân Hà ? 
1. Vũ trụ : 
- Là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà . Mỗi thiên hà là một tập hợp của rất nhiều thiên thể . 
2. Hệ Mặt Trời : 
- Là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà . 
- Gồm : Mặt Trời và các thiên thể chuyển động xung quanh . 
- Có 9 hành tinh : Thuỷ tinh , kim tinh , Trái Đất , Hoả Tinh , Mộc Tinh , Thổ Tinh , Thiên Vương Tinh , Hải Vương Tinh và Diêm Vương Tinh . 
3. Trái Đất trong Hệ Mặt Trời : 
Quan sát hình sau và cho biết : Trái Đất là hành tinh thứ mấy tính từ Mặt Trời ? Vị trí đó có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống ? 
Quan sát mô hình tự quay c ủ a Trái Đất sau đây , em hãy cho biết : Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng nào ? 
Trái Đất quay theo hướng từ Tây sang Đông . 
3. Trái Đất trong Hệ Mặt Trời 
- Vị trí thứ 3. 
- Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời : 149.5 triệu km.Khoảng cách này cùng với sự vận động tự quay giúp Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp với sự sống . 
- Trái đất tự quay, chuyển động tịnh tiến quanh mặt trời tạo ra nhiều hệ quả quan trọng . 
II. Hệ quả chuy ển động t ự quay quanh trục của Trái Đất 
1. Sự luân phiên ngày đêm : 
Dựa vào hình dưới đây em có nhận xét gì về diện tích Trái Đất được chiếu sáng bởi Mặt Trời ?- Vì sao trên Trái Đất có Ngày và đêm ?- Vì sao ngày đêm kế tiếp không ngừng trên Trái Đất ? 
1. Sự luân phiên ngày đêm : 
- Trái Đất có hình khối cầu . 
- Tự quay quanh trục nên mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm . 
2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế : 
Phân biệt sự khác nhau giữa giờ địa phương và giờ quốc tế ? 
2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế : 
- Giờ địa phương ( giờ mặt trời ): Các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau . 
- Giờ quốc tế ( giờ GMT): giờ ở múi giờ số 0 được lấy làm giờ quốc tế . 
Thời gian Trái Đất tự quay hết 1 vòng trong bao lâu ? Ng ười ta chia Trái Đất thành mấy khu vực giờ ? 
Thời gian Trái Đất quay 1 vòng là 24 giờ .- Người ta chia bề mặt Trái Đất thành 24 khu vực giờ .  
Dựa vào hình sau đây em hãy xác định : 
Việt Nam ở khu vực giờ thứ mấy ? 
Các múi giờ trên Trái Đất 
3. S ự lệch hướng chuy ển động của các vật thể . 
D ựa vào hình bên và cho biết : 
- Giải thích vì sao lại có sự chuyển động lệch hướng của các vật thể ? 
- Bán cầu Bắc , vật chuyển động lệch sang phía nào , Bán cầu Nam, vật chuyển động lệch sang phía nào so với hướng chuyển động ban đầu ? 
- Lực làm lệch hướng chuyển động của các vật thể có tên là gi ? Nó tác động tới chuyển động của các vật thể nào trên Trái đất ? 
3. S ự lệch hướng chuy ển động của các vật thể . 
- Lực làm lệch hướng chuyển đ ộng là lực côriôlit . 
- Biểu hiện : 
Ở nửa cầu Bắc : Vật chuyển động lệch về bên phải . 
Nửa cầu Nam: vật chuyển động lệch về bên trái . 
- Nguyên nhân : 
Trái Đât tự quay theo hướng từ Tây sang Đông . 
Các vĩ độ khác nhau ở bề mặt Trái Đất có vận tốc dài khác nhau . 
- Lực Côriôlit tác đ ộng đến sự chuyển động : Khối khí , dòng biển , dòng sông , đường đạn . 
Củng cố bài 
   Trong các câu hỏi dưới đây , hãy chọn một câu trả lời thích hợp nhất : 
Câu 1: Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng :  
a) Từ Đông sang Tây 
b) Từ Tây sang Đông 
c) Từ Đông Bắc sang Tây Nam 
d) Từ Tây Bắc sang Đông Nam 
Câu 2: Do vận động tự quay quanh trục của Trái Đất nên các vật chuyển động trên bề mặt đất ở Bán cầu Bắc đều : 
a) Lúc lệch về bên phải lúc lệch về bên trái 
b) Lệch về bên trái        
c) Không bị đổi hướng 
d) Lệch về bên phải 
Câu 3: Đường chuyển ngày quốc tế là đường kinh tuyến số :  
a) 0 0 
b) 180 0 
c) 45 0 
d) 90 0 
Câu 4: Trái Đất chỉ được chiếu sáng một nửa là do:  
  a) Trái Đất có dạng hình cầu 
 b) Trái Đất tự quay quanh trục từ Tây sang Đông 
 c) Trái Đất quay quanh Mặt Trời . 
 d) Trái Đất tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời 
Câu 5: Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời là : 
a) 150 triệu km. 
b) 149.5 triệu km. 
c) 145.9 triệu km 
d) 149 triệu km. 
Kính chúc Quý Thầy Cô: 
sức khỏe, công việc tốt! 
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi!