Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 6: Hệ quả của chuyển động xung quanh mặt trời của Trái Đất (Chuẩn kĩ năng)

BÀI 6 
HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH 
MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT 
Trong các hệ quả của vận động tự quay của Trái đất , hệ quả nào quan trọng đối với sự sống trên Trái đất : 
 	 a. Sự luân phiên ngày-đêm . 
	 b. Ngày và giờ trên Trái đất . 
	 c. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể . 
Kiểm tra bài cũ 
Câu 1 
	 Câu 2 	 
Câu sau đây đúng hây sai : 
Các hành tinh trong Hệ Mặt Trời vừa tự quay quanh trục vừa chuyển động xung quanh Mặt Trời theo hướng ngược chiều kim đồng hồ: 
	a. Đúng . 
	b. Sai . 
Gió thổi bị lệch về bên phải : hướng BN thành ĐB-TN vào mùa đông ; hướng NB thành TN-ĐB vào mùa hè . 
Trái đất quay quanh trục với vận tốc giãm dần từ xích đạo về 2 cực . 
Bán cầu Bắc . 
 Việt Nam chịu tác động gió mùa : mùa đông có gió Đông Bắc – Tây Nam , mùa hè có gió Tây Nam – Đông Bắc , vậy Việt Nam nằm : 
 ở . . . . . . . . . . . . . . . 
do .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
làm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
Câu 3 
 Một trận cầu diển ra ở Pari (mg: 1) l úc 19 giờ ngày 31- 03Lúc đó ở TP Hồ Chí Minh (mg : 7) là . . . . giờ ngày . . . .. . . . ? 
a . TP Hồ Chí Minh là 1 giờ ngày 01- 04 . 
 b. TP Hồ Chí Minh là 21 giờ ngày 01-04 . 
 c. TP Hồ Chí Minh là 9 giờ ngày 31-03 . 
 d. TP Hồ Chí Minh là 9 giờ ngày 01-04 . 
Câu 4 
BÀI 6 
HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH 
MẶT TRỜI CỦA TRÁI ĐẤT 
I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HÀNG NĂM CỦA MẶT TRỜI 
II. CÁC MÙA TRONG NĂM 
III. NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ 
Điểm viển nhật 152.500.000 km 
Điểm cận nhật 147.500.000 km 
23-9 
22-12 
21-3 
22-6 
Chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời 
Cho biết chiều chuyển động và thời gian Trái đất chuyển động quanh Mặt trời . 
 Trái đất chuyển động quanh Mặt trời trên quĩ đạo hình elíp theo hướng từ Tây sang Đông trong thời gian 365 ngày ¼.(1 năm ). 
Năm thường : 365 ngày ; năm nhuận : 366 ngày 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
Đọc sách giáo khoa, kết hợp hình vẽ minh họa điền vào phiếu học tập sau 
Thời gian 3 phút 
MẶT TRỜI LÊN THIÊN ĐỈNH 
Khu vực 
Số lần trong năm 
Nguyên nhân 
Chí tuyến Bắc và Nam 
Nội chí tuyến 
Ngoại chí tuyến 
Việt Nam 
 23-9 
21-3 
22-6 
22-12 
Xích đạo 
Nam chí tuyến 
Bắc chí tuyến 
I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HÀNG NĂM CỦA MẶT TRỜI 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
MẶT TRỜI LÊN THIÊN ĐỈNH 
Khu vực 
Số lần trong năm 
Nguyên nhân 
Chí tuyến Bắc và Nam 
1 
Do trục trái đất nghiêng không đổi phương khi chuyển động quanh mặt trời  Mặt trời chuyển động biểu kiến giữa 2 chí tuyến Bắc và Nam   
Nội chí tuyến 
2 
Ngoại chí tuyến 
0 
Việt Nam 
2 
Nằm trong vùng nội chí tuyến 
I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HÀNG NĂM CỦA MẶT TRỜI 
 	 Là chuyển động không có thực của Mặt trời trong năm giữa 2 chí tuyến . 
	 Nguyên nhân : do trục Trái đất nghiêng không đổi phương khi chuyển động quanh Mặt trời . 
II. CÁC MÙA TRONG NĂM 
CÁC MÙA TRONG NĂM 
MÙA 
Dương lịch 
Nguyên nhân 
Thời gian bắt đầu 
Ngày 
Xuân 
Hạ 
Thu 
Đông 
Phiếu học tập số 2: Thời gian hoàn thành: 5 phút 
Học sinh dựa vào kiến thức, kênh chữ SGK và các hình, phim minh họa hoàn thành phiếu học tập: 
 CÁC MÙA TRONG NĂM 
II. CÁC MÙA TRONG NĂM 
MÙA 
Dương lịch 
Nguyên nhân 
Thời gian bắt đầu 
Ngày 
Xuân 
21 – 3 
Xuân phân 
Do trục trái đất nghiêng không đổi phương khi chuyển động quanh mặt trời 
Hạ 
22 – 6 
Hạ chí 
Thu 
23 – 9 
Thu phân 
Đông 
22 – 12 
Đông chí 
II. CÁC MÙA TRONG NĂM 
 Khi quay quanh Mặt trời , trục Trái đất nghiêng và không đổi phương , nên trên Trái đất có 4 mùa : Xuân , hạ , thu , đông với đặc điểm thời tiết và khí hậu riêng . 
 Mùa ở bán cầu Bắc ngược với bán cầu Nam. 
MÙA XUÂN 
MÙA HẠ 
MÙA THU 
MÙA ĐÔNG 
III. NGÀY , ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ: 
Ở Bán Cầu Bắc : 
	a. Ngày , đêm dài ngắn theo mùa 
	 Phiếu học tập số 3 
Xuân- Hạ 
Thu - Đông 
21-3 & 
23-9 
22-12 
22-6 
I 
Bán Cầu Bắc 
Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa như thế nào ? Giải thích 
Ngày = đêm 
Ngày > đêm 
Ngày = đêm 
Ngày < đêm 
III. NGÀY , ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ: 
Ở Bán Cầu Bắc : 
	a. Ngày , đêm dài ngắn theo mùa 
Xuân- Hạ 
Thu - Đông 
Ngày dài hơn đêm 
21-3 & 
23-9 
Ngày ngắn hơn đêm 
22-12 
22-6 
Ngày bằng đêm 
Ngày ngắn I đêm dài I 
Ngày dài I đêm ngắn I 
Bán Cầu Bắc 
III. NGÀY , ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ: 
Ở Bán Cầu Bắc 
Ngày , đêm dài ngắn theo theo vĩ độ: 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 
BẮC BÁN CẦU 
Ngày 
22 – 6 
22 - 12 
Vị trí 
Đặc điểm 
TIA SÁNG MẶT TRỜI 
Ngày 21-3 
Ngày 23-9 
XÍCH ĐẠO 
TRỤC TRÁI ĐẤT 
Điểm A, B, C, D trên Trái đất có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau như thế nào ? 
TRỤC TRÁI ĐẤT 
XÍCH ĐẠO 
+A 
+B 
+D 
+C 
+A 
+B 
+C 
+D 
III. NGÀY , ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ: 
b. Ngày , đêm dài ngắn theo theo vĩ độ 
2. Ở bán cầu Nam : ngược lại 
1. Ở Bán Cầu Bắc 
BẮC BÁN CẦU 
Ngày 
22 – 6 
22 - 12 
Vị trí 
Bắc xích đạo đến vòng cực Bắc 
Vòng cực Bắc đến cực Bắc 
Bắc xích đạo đến vòng cực Bắc 
Vòng cực Bắc đến cực Bắc 
Đặc điểm 
Ngày dài hơn đêm 
24 giờ là ngày 
Ngày ngắn hơn đêm 
24 giờ là đêm 
Mặt trời nửa đêm ở Bodo , Na- Uy 
BẮC CỰC QUANG 
BẮC CỰC QUANG 
BẮC CỰC QUANG 
Câu hỏi ôn tập 
Câu 2: Hiện tượng Mặt trời lên thiên đỉnh 1 năm 2 lần ở vùng : 
 c. 2007 
 b. Nội chí tuyến . 
 c. Ngoài chí tuyến . 
 d. Cực Bắc và cực Nam. 
Câu 1: Trong các năm sau đây , năm nhuận là năm : 
a . 2006 
c . 2008 
 a. Chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam 
d . 2009 
Câu 3: Nguyên nhân sinh ra hiện tượng các mùa trong năm : 
a . Trái đất tự quay và quay quanh Mặt trời . 
c . Mặt trời chiếu sáng , cung cấp nhiệt không đều trên bề mặt Trái đất . 
b . Khi chuyển động quanh Mặt trời , trục Trái đất nghiêng và không đổi phương . 
d . Chuyển động biểu kiến của Mặt trời trong năm . 
Câu 4: Ca dao Việt Nam “ Đêm tháng năm , chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười , chưa cười đã tối “. Hiện tượng này xãy ra ở Việt Nam vì Việt Nam ở vùng : 
 c . Bán cầu Nam . 
 a . Xích đạo . 
 d . Cực Bắc . 
 b . Bán cầu Bắc . 
Câu 5: Ở bán cầu Bắc , vùng nhìn ánh sáng Mặt trời lúc nửa đêm là vùng nằm ở : 
a . Trên đường xích đạo . 
b . Giữa 2 chí tuyến . 
d . Vòng Bắc cực đến cực Bắc . 
c . Từ chí tuyến đến vòng Bắc cực .