Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 9: Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

bài 9 tác đ ộng của ngoại lực đ ến đ ịa hình bề mặt trái đ ất  ( Tiết 1) 
i. nội lực 
Ngoại lực là lực có nguồn gốc từ bên ngoài , trên bề mặt Trái Đ ất . 
Nguồn năng lượng : chủ yếu là năng lượng bưc xạ Mặt Trời . 
Các nhân tố tác đ ộng : 
Khí hậu : nhiệt độ, gió , mưa... 
Các dạng nước : nước chảy , nước ngầm , băng hà, sóng biển ... 
Sinh vật : Đ ộng vật , thực vật , con người . 
ii. tác đ ộng của ngoại lực 
Hoạt đ ộng nhóm : 
Lớp chia thành các nhóm , 
 Nhóm chẵn tìm hiểu về qu á trình phong hóa vật lí , 
 Nhóm lẻ tìm hiểu qu á trình phong hóa hóa học . 
 Nội dung tìm hiểu : dựa vào SGK tìm hiểu các nội dung sau : 
	+ Đ ặc đ iểm của qu á trình phong hóa 
	+ Nguyên nhân dẫn đ ến qu á trình phong hóa 
	+ Kết qu ả của qu á trình phong hóa 
1. Phong hóa vật lí 
Phong hóa vật lí là qu á trình phá hủy đá thành các khối vụn có kích thước khác nhau mà không làm thay đ ổi về màu sắc, thành phần khoáng vật và hóa học . 
Các tác nhân : do lực ma sát hoặc va đ ập của gió , sóng , nước chảy , hoạt đ ộng của đ ộng - thực vật .. 
Kết qu ả: Đá bị rạn nứt , vỡ thành các mảnh vụn . 
a) Phong hóa vật lí do nhiệt độ 
	 Nhiệt độ thay đ ổi 
Độ liên kết giữa các lớp đ ất đá bị phá hủy dần 
Đá bị vỡ thành các mảnh vụn 
a) Phong hóa vật lí do nhiệt độ 
Theo em phong hóa vật lí do nhiệt độ thường diễn ra mạnh mẽ ở những miền khí hậu nào ? Tại sao ? 
Thường diễn ra ở những miền khí hậu kh ô nóng và khí hậu lạnh, nơi mà nhiệt độ thường xuyên thay đ ổi 
Phong hóa vật lí do nhiệt độ ở sa mạc 
b) Phong hóa vật lí do đ óng băng 
Nước trong các khe nứt của đá bị đ óng băng 
Đá bị vỡ thành các mảnh vụn 
Nhiệt độ giảm dưới 0 C 
Tạo thành áp lực tác đ ộng lên thành khe nứt 
Phong hóa vật lí do đ óng băng 
c) Phong hóa vật lí do kết tinh muối khoáng 
Nước trong khoáng vật bốc hơi lên theo các mao dẫn 
Đá bị vỡ thành các mảnh vụn 
Hiện tượng bốc hơi mạnh ở những miền 
khí hậu kh ô nóng 
Trên đươ ng bốc hơi nước hóa tan các muối khoáng và khi nước bốc hơi muối khoáng sẽ đ ọng lại 
Tạo áp lực lên thành mao dẫn 
d) Phong hóa vật lí do tác đ ộng của con người và sinh vật 
Con người trong qu á trình sinh sống tác đ ộng lên khoáng vật nh ư làm đư ờng , khai thác khoáng sản ... 
Các sinh vật trong qu á trình tồn tại cũng tác đ ộng lên khoáng vật , nh ư rễ cây phát triển trên khoáng vật lrễn cây trong qu á trình phát triển làm vỡ khoáng vật , đào hang làm tổ của đ ộng vật ... 
2. phong hóa hóa học 
Phong hóa hóa học là qu á trình phá hủy đá chủ yếu làm biến đ ổi thành phần , tính chất hóa học của đá và khoáng vật . 
Các tác nhân : nước và các hợp chất hóa tan trong nước , ôxi và axít hữu cơ của sinh vật thông qua các phản ứng hóa học . 
Kết qu ả: Đá bị thay đ ổi về thành phần , tính chất hóa học . 
Hang Đầu Gỗ Phong hóa hóa học do qúa trình hòa tan của nước 
	Đ ộng Thiên CUng (hạ Long) – 1 dạng đ ịa hình cacxt ơ ngầm , kết qủa của qu á trình hóa tan trong phong hóa hóa học 
3. phong hóa sinh học 
	 Sinh vật tác đ ộng đ ến khoáng vật ở cả 2 qu á trình : 
Phong hóa vật lí 
Phong hóa hóa học 
Cõy phỏt triển trờn đỏ 
Theo em qáu trình phong hóa vật lí và phong hóa hóa học có quan hệ với nhau hay không ? 
2 qu á trình phong hóa này có tác đ ộng qua lại với nhau , qu á trình phong hóa này thúc đ ẩy qu á trình phong hóa kia àa ngược lại