Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 9: Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất (Chuẩn kĩ năng)

Chung minh.... 
cung uoc anh nhe ! 
 Ki ể m tra b ài c ũ 
 Những khu vực chịu tác động của ngoại lực 
- L à lực được sinh ra bên ngoài trái đất VD: Gi ó mưa,băng , nước chảy , sóng biển .... 
Nguy ên nhân : Do nguồn năng lượng bức xạ của mặt trời . 
	 Ngo ại lực đã làm cho dạng địa hình bị biến đổi . Phá vỡ , san bằng địa hình do nội lực tạo nên , đồng thời chúng cũng tạo ra những dạng địa hình mới 
I. Ngoại lực 
II.T ác động của ngoại lực 
Qu á trình phong hoá 
Quá trình bóc mòn 
Quá trình vận chuyển 
Quá trình bồi tụ 
 1.Quá trình phong hoá  a.Phong hoá vật lý 
* Kh ái niệm : 
 L à quá trình phá huỷ đá thành những khối vụn có kích thước to nhỏ khác nhau . Đó là sự nứt vỡ cơ giới , không làm thay đổi thành phần hoá học của đá . 
 * Nguyên nhân : 
	 Do sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ , sự đóng băng của nước . Qúa trình này diễn ra ở nhiều nơi , nhưng rõ nhất ở địa cực và hoang mạc . 
 Đá vỡ do thay đổi nhiệt độ đột ngột 
Bản đồ hoang mạc thế giới 
T ại sao phong hoá vật lý lại diễn ra mạnh nhất ở vùng xích đạo và vùng cực . 
b.Phong ho á hoá học . 
Kh ái niệm : 
 L à quá trình phá huỷ , làm biến đổi đá và các khoáng vật bằng các chất khí , nước ... Đá , khoáng vật bị thay đổi về thành phần hoá học do quá trình ô xy hoá , hoà tan. 
Nguyên nhân : 
 Nước hoà tan nhiều loại khóang vật , những nơi như thạch cao , nước thấm xuống tạo nên những địa hình độc đáo cacxtơ . 
	 Phong hoá này phát triển mạnh ở vùng khí hậu lạnh khô , miền khí hậu nóng ẩm ....... 
C ó phải do bàn tay con người tạo nên không ? 
 Phong ho á hoá học . 
Q úa trình hình thành hang động 
c.Phong ho á sinh học 
T ác động của sinh vật lên đá - khoáng vật như thế nào ? 
 Rễ cây làm cho đá bị rạn nứt 
Kh ái niệm : là sự phá huỷ , làm biến đổi đá và các khoáng vật dưới tác động của sinh vật 
Nguy ên nhân : Do sự tác động của rể cây và bài tiết của sinh vật 
Đá và khoáng vật bị phá huỷ về mặt cơ giới và mặt hoá học . 
T ừ kiến thức và 3 kiểu phong hoá trên . Cho biết : Quá trình Phong hoá là gì ? 
Qu á trình phong hoá : 
- L à quá trình phá huỷ , làm thay đổi các loại đá và khoáng vật dưới tác động cuả nhiệt độ , nước , sinh vật ...... 
- Quá trình này gồm có : 
 + Phong hoá vật lý 
 + Phong hoá hoá học 
 + Phong hoá sinh học . 
2.Qu á trình bóc mòn : a.Xâm thực 
Em hi ểu thế nào là xâm thực 
- Kh ái niệm : 
 L à sự phá huỷ các lớp đá trên mặt đất . 
- Nguyên nhân : 
 Do gió , nước , sóng biển , băng hà . Các dòng chảy tạm thời thường tạo nên những khe rãnh , dòng chảy thường xuyên tạo thành các thung lũng sông . 
 Xâm thực ven sông 
b. Th ổi mòn : 
- T ác động xâm thực do gió 
- Thường xảy ra những vùng khí hậu khô khan..... Tạo nên các dạng địa hình độc đáo như nấm đá 
c.M ài mòn 
Hàm ếch sóng vỗ do tác dụng mài mòn của sóng biển 
 Là quá trình tác động của nước chảy tràn trên sườn dốc , sóng biển , chuyển động của băng hà 
- Mài mòn do sóng biển tạo nên dạng địa hình hàm ếch sóng vỗ 
 Qu á trình hình thành hàm ếch , sóng vỗ 
- L à các tác nhân ngoại lưc như nước , gió , sóng biển .... làm chuyển dời các vật liệu ( sản phẩm phong hoá ) khỏi vị trí ban đầu . 
- Bóc mòn gồm có : 
 + Xâm thực 
 + Thổi mòn 
 + Mài mòn 
B óc mòn là gì ? 
3.V ận chuyển 
- L à quá trình di chuyển vật liệu từ nơi này đến nơi khác . 
- Khoảng cách di chuyển xa hay gần phụ thuộc vào động năng của quá trình , kích thước và trọng lượng của vật liệu . 
- Có hai hình thức vận chuyển 
 + Vật liệu nhỏ , nhẹ ( Tác động của ngoại lực cuốn theo ) 
 + Vật liệu lớn , nặng ( tác động của trọng lực làm cho vật liệu lăn trên mặt dốc .) 
4. Qu á trình bồi tụ 
C ồn cát lưỡi liềm ở hoang mạc Xahara 
- L à quá trình tích tụ , lắng đọng các vật liệu phong hoá ở những nơi trũng thấp 
- Kết quả : Tạo nên các dạng địa hình mới 
 + Ở sa mạc có cồn cát , đụn cát ... 
 + Ở hạ lưu sông bồi tụ thành các châu thổ 
Tóm lại : 
Quá trình nội lực và ngoại lực diễn ra đồng thời , mâu thuẫn với nhau , tạo nên các dạng địa hình khác nhau trên bề mặt trái đất 
 + Nội lực làm cho bề mặt trái đất ghồ ghề , lồi lõm 
 + Ngoại lực san bằng những chỗ ghồ ghề đó 
 Hai quá trình này luôn bổ xung cho nhau và tác động lẫn nhau tạo nên địa hình bề mặt trái đất như hiện nay. 
B ài t ập về nhà So sánh hai quá trình nội lực và ngoại lực  
CHAO THAN AI