Bài giảng Địa lí Lớp 11 - Bài 3: Một số vấn đề mang tính toàn cầu (Bản hay)

Bài 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ MANG TÍNH TOÀN CẦU 
Năm 
Số dân 
( triệu người ) 
Năm 
Số dân 
( triệu người ) 
1500 
1804 
1927 
1959 
1974 
500 
1000 
2000 
3000 
4000 
1987 
1999 
2000 
2005 
2025 ( Dự báo ) 
5000 
6000 
6067 
6477 
8000 
 Dựa vào bảng số liệu trên hãy nhận xét : các 
khoảng thời gian dân số thế giới tăng thêm 1 tỉ người ? 
I. DÂN SỐ 
Bảng 3.1 Tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên trung bình năm 
1,2 
1,4 
1,6 
1,6 
1,9 
Thế giới 
1,5 
1,7 
1,9 
1,9 
2,3 
Đang phát triển 
0,1 
0,2 
0,6 
0,8 
1,2 
Phát triển 
2001- 2005 
1995- 2000 
1985-1990 
1975-1980 
1960-1965 
 Thời kỳ 
Nhóm 
 nước 
Dựa vào bảng 3.1, so sánh tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên của nhóm nước đang phát triển với nhóm nước phát triển và toàn thế giới ? 
I. DÂN SỐ 
Tiểu kết 
1. BÙNG NỔ DÂN SỐ 
 Bùng nổ dân số diễn ra chủ yếu ở các nước đang phát triển ( các nước đang phát triển chiếm 80% dân số và 95% số dân tăng hàng năm của thế giới . 
 Nguyên nhân : Các nước đang phát triển có số dân đông , tỉ lệ gia tăng tự nhiên cao . 
 Hãy cho biết nếu dân số tăng quá nhanh sẽ gây ra những khó khăn gì cho nền KT- XH? 
1. BÙNG NỔ DÂN SỐ 
HẬU QUẢ GIA TĂNG DÂN SỐ 
KINH TẾ: 
Kìm hãm sự phát triển kinh tế 
XÃ HỘI: 
Khó khăn cho việc giải quyết việc làm , nâng cao chất lượng cuộc sống . 
TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG: 
Làm suy giảm nhanh chóng các 
nguồn tài nguyên và ô nhiễm môi trường 
Bảng 3.2. Cơ cấu dân số theo nhóm tuổi , giai đoạn 2000-2005 
 Nhóm tuổi 
 Nhóm nước 
0 – 14 
15 – 64 
65 trở lên 
ĐANG PHÁT TRIỂN 
32 
63 
5 
PHÁT TRIỂN 
17 
68 
15 
 Dựa vào bảng 3.2, so sánh cơ cấu dân số theo nhóm tuổi của nhóm nước phát triển với nhóm nước đang phát triển ? 
2. GIÀ HOÁ DÂN SỐ 
Già hoá dân số 
Biểu hiện 
- Dân số thế giới đang ngày càng già đi : 
+ Tỉ lệ dân số dưới 15 tuổi ngày càng thấp , trên 65 tuổi ngày càng cao . 
+ Tuổi thọ trung bình dân số thế giới ngày càng tăng . 
 Già hoá dân số chủ yếu diễn ra ở các nước phát triển . 
Nguyên nhân 
Các nước phát triển có tỉ lệ gia tăng tự nhiên thấp nhất và ngày càng giảm . 
2. GIÀ HOÁ DÂN SỐ 
Tiểu kết 
Dân số già dẫn tới những hậu quả gì về mặt kinh tế - xã hội ? 
Hậu quả : 
- Kinh tế : Gánh nặng về trợ cấp xã hội , chăm sóc người già lớn . 
Xã hội : Ít lao động trẻ nên năng suất lao động bị ảnh hưởng , dự trữ lao động có nguy cơ thiếu hụt . 
2. GIÀ HOÁ DÂN SỐ 
	CÁC EM HÃY CHO BIẾT NHỮNG BỨC TRANH DƯỚI ĐÂY NÓI VỀ VẤN ĐỀ GÌ ? 
Ô nhiễm không khí 
Lỗ thủng ôzôn 
Ô nhiễm nước 
Ô nhiễm dầu trên biển 
Phá rừng 
II. MÔI TRƯỜNG 
Thảo luận nhóm : 4 nhóm 
Nhóm 1 : Tìm hiểu vấn đề biến đổi khí hậu toàn cầu 
Nhóm 2 : Tìm hiểu vấn đề suy giảm tầng ô zôn 
Nhóm 3 : Tìm hiểu vấn đề ô nhiễm nước ngọt , 
biển và đại dương 
Nhóm 4 : Tìm hiểu vấn đề suy giảm đa dạng sinh vật 
II. MÔI TRƯỜNG 
Tìm hiểu theo gợi ý sau : 
Hiện trạng 
Nguyên nhân 
Hậu quả 
Giải pháp 
 Thảo luận : 3 phút 
	CÁC EM HÃY CHO BIẾT NHỮNG BỨC TRANH DƯỚI ĐÂY NÓI VỀ VẤN ĐỀ GÌ ? 
Chiến tranh 
Nạn nhân của các cuộc xung đột 
- Các cuộc xung đột sắc tộc , xung đột tôn giáo 
- Nạn khủng bố : Sát hại thủ lĩnh , bắt cóc con tin 
- Các hoạt động kinh tế ngầm : Buôn lậu vũ khí , vận chuyển và buôn bán ma tuý  
III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ KHÁC 
Nguyên nhân : Do chính sách kì thị , trình độ phát triển kinh tế xã hội không đồng đều ,... 
 Chia rẽ tình đoàn kết các dân tộc trong một quốc gia , bất ổn về chính trị , kinh tế bị đình trệ , cơ sở vật chất bị tàn phá ... không chỉ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của một quốc gia mà còn ảnh hưởng đến hoà bình của nhân loại và tiến bộ xã hội . 
III. MỘT SỐ VẤN ĐỀ KHÁC 
ẢNH HƯỞNG 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT 
Vấn đề 
môi trường 
Hiện trạng 
Nguyên nhân 
Hậu quả 
Giải pháp 
Biến đổi khí hậu toàn cầu 
 Nhiệt độ Trái Đất tăng lên 
- Mưa axit 
Lượng CO 2 và các khí thải khác trong khí quyển tăng cao . 
Băng tan ở hai cực gây ngập lụt . 
 Thiên tai bất thường . 
 Ảnh hưởng đến sức khoẻ , môi trường . 
Trồng cây để tăng lượng Oxi 
- Giảm lượng khí thải trong sinh hoạt , công nghiệp , giao thông ... 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
II. MÔI TRƯỜNG 
Cơ chế hiệu ứng nhà kính 
Mưa axit 
Băng tan 
 Khí thải do công nghiệp và hoạt động giao thông 
Vấn đề 
môi trường 
Hiện trạng 
Nguyên nhân 
Hậu quả 
Giải pháp 
Suy giảm tầng ôzôn 
Tầng ôzôn mỏng dần , lỗ thủng tầng ôzôn ngày càng rộng ra 
Khí CFC S 
 tăng lên . 
Cường độ tia tử ngoại đến mặt đất tăng , ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ con người năng suất cây trồng , vật nuôi . 
Giảm lượng khí thải đặc biệt là ở các nước công nghiệp phát triển . 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 
II. MÔI TRƯỜNG 
Ung thư da 
Vấn đề 
môi trường 
Hiện trạng 
Nguyên nhân 
Hậu quả 
Giải pháp 
Ô nhiễm nguồn nước ngọt , biển , đại dương 
 Theo liên hợp quốc có khoảng 1 tỉ người ở các nước đang phát triển thiếu nước sạch . 
 Môi trường biển và đại dương đang bị ô nhiễm nặng 
 Rác thải công nghiệp vàsinh hoạt chưa được xử lý đổ trực tiếp vào các sông , hồ , biển , đại dương . 
 Sự cố đắm tàu , rửa tàu , tràn dầu , 
 Thiếu nguồn nước sạch sinh hoạt . 
 Ảnh hưởng đến sức khoẻ . 
 Sinh vật biển bị đe doạ , cảnh quan biển bị huỷ hoại 
- Xử lí chất thải , nước thải trước khi đổ ra sông , biển . 
- Đảm bảo an toàn hàng hải . 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 
II. MÔI TRƯỜNG 
Nước thải chưa qua xử lí 
Rác thải trên sông 
Tràn dầu trên biển 
Nổ dàn khoan dầu 
Vấn đề 
môi trường 
Hiện trạng 
Nguyên nhân 
Hậu quả 
Giải pháp 
Suy giảm đa dạng sinh học 
Nhiều loài sinh vật tuyệt chủng hoặc đứng trước nguy cơ tuyệt chủng 
 Con người khai thác quá mức 
 Do thay đổi của khí hậu 
- Nhiều loài sinh vật biến mất 
- Mất đi các gen di truyền , nguồn thực phẩm , thuốc chữa bệnh , nguyên liệu của nhiều ngành sản xuất . 
 Khai thác đi đôi với bảo tồn . 
 Trồng rừng , phủ xanh đồi trọc 
 Bảo vệ rừng nguyên sinh và rừng tái sinh 
 Xử lý nghiêm các vi phạm 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4 
II. MÔI TRƯỜNG 
Một số hình ảnh về bảo vệ môi trường