Bài giảng Địa lí Lớp 11 - Bài 5: Một số vấn đề của châu lục và khu vực - Tiết 1: Một số vấn đề của châu Phi

Bài 5 
một số vấn đề của châu lục và khu vực 
Tiết 1: 
 Một số vấn đề của châu phi 
 	 Khái quát châu Phi  
- Diện tích : 30, 4 triệu Km2 
- Dân số : 719 triệu người ( 2004) 
- Tổng số các quốc gia : 53. 
Bản đ ồ hành chính thế giới 
 B ản đồ hành chớnh Chõu Phi 
LiBi 
XuDang 
AnGIêRi 
Sat 
Anggola 
Mali 
Etiopi 
Nam phi 
Moritani 
Công go 
Một số vấn đề của Châu Phi 
Vấn đề tự nhiên 
Vấn đề dân cư 
xã hội 
Vấn đề kinh tế 
1.Điều kiện tự nhiê n 
Khí hậu xích đạo, nhiệt đới, nhiều vùng khô hạn 
Phần lớn diện tích lãnh thổ là hoang mạc ( Xahara , calahari , Namip) => cảnh quan chính là hoang mạc, bán hoang mạc 
=> Khó khăn cho sinh hoạt dân cư và sản xuất nông nghiệp 
I. Một số vấn đề tự nhiên 
Quan sát lược đ ồ tự nhiên Châu Phi, cho biết đ ặc điểm khí hậu , cảnh quan châu Phi ? 
 Lược đ ồ tự nhiên Châu Phi 
Lược đ ồ cảnh quan và khoáng sản châu Phi 
	Nạn hạn hán : Xa ha ra , Ê ti ô pi 
Hình ả nh kh ô hạn ở Châu Phi 
2.Tài nguyên thiên nhiên 
Lược đ ồ cảnh quan và khoáng sản châu Phi 
Quan sát lược đ ồ cho biết đ ặc đ iểm tài nguyên thiên nhiên của Châu Phi? 
 * Là châu lục giàu tài nguyên thiên nhiên :	+ Khoáng sản : đa dạng, tr ữ lượng lớn 
Lược đ ồ cảnh quan và khoáng sản châu Phi 
Khoáng sản 
Phân bố 
Dầu mỏ , khí tự nhiên 
Xahara , Tây Phi, Bắc Phi 
Đ ồng , ch ì, kẽm , Bôxit  
Cộng hoà Côngg ô 
Kim loại quý ( Vàng , kim cương ) 
Cộng hoà Nam Phi, Cộng hoà Côngg ô 
Các khoáng sản tiềm năng 
	 + Rừng : - Rừng xích đạo, nhiệt đ ới ẩm 
	- Rừng cận nhiệt đ ới kh ô 
2.Tài nguyên thiên nhiên 
Lược đ ồ cảnh quan và khoáng sản châu Phi 
Xem đoạn băng kết hợp SGK hãy đ iền các thông tin dưới đây để hoàn thành sơ đ ồ về sự suy thoái tài nguyên môi trường ở châu Phi. a. Nhu cầu chất đ ốt và mở rộng diện tích đ ất canh tác  b. Khai thác khoáng sản bất hợp lí  c. Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên , suy giảm môi trường  d. Khoáng sản cạn kiệt  e. Rừng bị chặt phá, đ ất đ ai bị thoái hoá 
Nguyên nhân 
Hậu qu ả 
Nguyên nhân 
a.Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
Hậu qu ả 
Nguyên nhân 
a.Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
Hậu qu ả 
e.Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
Lược đ ồ cảnh quan và khoáng sản châu Phi 
Nguyên nhân 
a.Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
b.Khai thác khoáng 
sản bất hợp lí  
Hậu qu ả 
e.Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
Nguyên nhân 
a.Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
b.Khai thác khoáng sản 
 bất hợp lí  
Hậu qu ả 
e.Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
d.Khoáng sản 
cạn kiệt  
Nguyên nhân 
Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
Khai thác khoáng sản 
 bất hợp lí  
Hậu qu ả 
Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
Khoáng sản 
cạn kiệt  
 Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên 
suy giảm môi trường 
Châu Phi cần có giải pháp gì để khắc phục khó khăn trong qu á trình khai thác , bảo vệ tự nhiên ? 
Nguyên nhân 
Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
Khai thác khoáng sản 
 bất hợp lí  
Hậu qu ả 
Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
Khoáng sản 
cạn kiệt  
 Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên 
suy giảm môi trường 
Nguyên nhân 
Nhu cầu chất đ ốt và 
 mở rộng diện tích 
 đ ất canh tác 
Khai thác khoáng sản 
 bất hợp lí  
Hậu qu ả 
Rừng bị chặt phá, 
đ ất đ ai bị thoái hoá 
Khoáng sản 
cạn kiệt  
 Cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên 
suy giảm môi trường 
* Sử dụng hợp lí , bảo vệ 
tài nguyên thiên nhiên 
* Phát triển thuỷ lợi 
Khai thác tài nguyên ở Châu Phi 
II.Một số vấn đề dân cư - xã hội 
1.Dân cư 
- Tỷ suất gia tăng dân số tự nhiên cao nhất thế giới : 2,3% => bùng nổ dân số . 
- Dân số : 719 triệu người , chiếm 14% dân số thế giới 
=> S ức ộp phỏt triển kinh tế - xó hội – mụi trường 
Dựa vào bảng 5.1, so sánh và nhận xét về các chỉ số dân số của Châu Phi so với các nhóm nước và thế giới 
Châu lục-nhóm nước 
Tỉ suất sinh th ô (% 0 ) 
Tỉ suất 
tử th ô 
 (% 0 ) 
Tỉ suất GTDS tự nhiên (%) 
Tuổi thọ TB ( tuổi ) 
Châu Phi 
Đ ang phát triển 
Phát triển 
Thế giới 
38 
15 
2.3 
52 
24 
8 
1.6 
65 
11 
10 
0.1 
76 
21 
9 
1.2 
67 
II.Một số vấn đề dân cư - xã hội 
Tháp dân số Châu Phi 
2.Xã hội 
Đ ặc đ iểm dân số ả nh hưởng nh ư thế nào tới chất lượng cuộc sống dân cư châu Phi ? 
- Chất lượng cuộc sống thấp (HDI thấp ) 	 + Tuổi thọ trung bình thấp : 52 tuổi 	 + Trình độ dân trí thấp : Tỉ lệ mù ch ữ cao > 50% 	 +GDP/ người rất thấp 
Brurundi 
Kênia 
Uganđa 
Ruanđa 
Tadania 
Dân số ( Tr người ) 
5,9 
28,2 
22 
6.9 
291 
Gia tăng DS (%) 
3,0 
2,7 
3,3 
2.7 
3,0 
Tuổi thọ TB(tuổi ) 
50 
56 
52 
47 
52 
Nạn mù ch ữ (%) 
65 
22 
55 
39 
32 
Số thầy thuốc /% 0 dân ) 
0,06 
0,1 
0,7 
0,04 
0,04 
Thu nhập bình quân (USD) 
207 
310 
220 
234 
165 
Một số chỉ tiêu về chất lượng cuộc sống một số nước khu vực Đô ng Phi 
2. Xã hội 
-Đ ói nghèo , bệnh tật đe doạ cuộc sống người dân:sốt rét , HIV/AIDS: chiếm 2/3 số người nhiễm HIV thế giới 
- Các hủ tục lạc hậu , các xung đ ột dân tộc là những thách thức lớn 
Chất lượng cuộc sống 
III.Một số vấn đề kinh tế 
Dựa vào SGK và hiểu biết của bản thân , em hãy nêu đ ặc đ iểm kinh tế của Châu Phi ? 
III.Một số vấn đề kinh tế 
- Nền kinh tế kém phát triển : 
Qui mô nền kinh tế rất nhỏ , chiếm 1,9% GDP của thế giới ( năm 2004) 
Cơ cấu kinh tế : bất hợp lí , chủ yếu là nông nghiệp 
Nền kinh tế phụ thuộc : Nợ nước ngoài nhiều nhưng không có kh ả năng tr ả nợ 
Dựa vào SGK và đoạn băng dưới đây hãy cho biết nguyên nhân làm cho nền kinh tế châu Phi kém phát triển ? 
III.Một số vấn đề kinh tế 
- Nguyên nhân : 
Khó khăn của đ iều kiện tự nhiên . 
Dân số đô ng nhưng trình độ dân trí thấp 
Hậu qu ả của chiến tranh , sự thống trị lâu dài của chủ nghĩa thực dân . 
Năng lực quản lí còn hạn chế  
Một số hình ả nh về kinh tế nông nghiệp Châu Phi 
Một số hình ả nh về kinh tế nông nghiệp Châu Phi 
- Hiện nay nền kinh tế đ ang phát triển theo chiều hướng tích cực , tốc độ tăng GDP tương đ ối cao  
Quốc gia 
1985 
1990 
1995 
2000 
2004 
Angiêri 
2,5 
3,2 
4,0 
2,4 
5,2 
Nam Phi 
-1,2 
-0,3 
3,1 
3,5 
3,7 
Ga-na 
5,1 
3,3 
4,5 
3,7 
5,2 
Công-g ô 
2,6 
3,0 
0,7 
8,2 
4,0 
Thế giới 
3,7 
2,9 
2,8 
4,0 
4,1 
Bảng : Tốc độ tăng GDP của một số nước Châu Phi (%) 
Tổng kết : Một số vấn đề của Châu Phi 
Vấn đề tự nhiên 
Vấn đề dân cư 
xã hội 
Vấn đề kinh tế 
Gia tăng dân số cao nhất thế giới 
Chất lượng cuộc sống thấp 
Xã hội nhiều vấn đề 
- Kinh tế kém phát triển 
-Đ ang thay đ ổi theo chiều tích cực 
-Đ iều kiện tự nhiên khó khăn 
- Tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt , suy thoái môi trường 
Bài tập về nh à 
Tr ả lời câu hỏi 1,3 - SGK 
Làm bài tập số 2 – SGK trang 27 
Chuẩn bị bài : Một số vấn đề của Mĩ La Tinh 
Câu hỏi kiểm tra cuối bài 
Câu 1: Khoanh tròn vào câu tr ả lời đ úng : 
Châu lục có tỉ lệ đ óng góp GDP thấp nhất thế giới hiện nay: 
a. Châu á. 
b. Châu Đại Dương . 
c. Châu Mỹ La Tinh . 
d. Châu Phi. 
Đáp án 
d 
Xin chân thành cảm ơn và mong được sự góp ý cuả các đồng nghiệp