Bài giảng Địa lí Lớp 11 - Bài 8: Liên bang Nga - Tiết 1: Tự nhiên, dân cư và xã hội (Chuẩn kĩ năng)

TIẾT 1 . TỰ NHIÊN, DÂN CƯ VÀ XÃ HỘI 
Bài 8 : 
LIÊN BANG NGA 
Quốc Huy 
 Quốc K ì 
I/ Vị trí địa lý và lãnh thổ 
1) Vị trí địa lý: 
Nhận xét về vị trí và lãnh thổ Liên Bang Nga? 
 Liên Bang Nga: 
 - Nằm ở toạ độ: 42 0 B - 72 0 B, 28 0 Đ – 175 0 
	 - Giáp: 
 + Bắc: Bắc Băng Dương 
	+ Đông: Thái Bình Dương 
	+ Tây và Nam: Biển Đen, biển Cax-pi và 14 quốc gia 
 Hình ảnh chụp 
 từ vệ tinh 
2) Lãnh thổ 
Dieän tích: 17,1 trieäu km 2 , lớn nhất thế giới 
- Nằm ở cả hai châu lục Á, Âu 
- Lãnh thổ trải dài trên phần lớn đồng bằng Đông Âu và toàn bộ phần Bắc Á 
II/ Điều kiện tự nhiên 
Địa hình phía Tây 
Gồm đồng bằng Đông Âu và Tây Xi-Bia và Vùng trũng. 
a) Đồng bằng Đông Âu: 
 Tương đối cao, xen lẫn nhiều đồi thấp, đất màu mỡ, là nơi trồng cây lương thực, thực phẩm và chăn nuôi chính của LB Nga. 
b) Đồng bằng Tây Xi-Bia 
Chủ yếu là đầm lầy, nông nghiệp chỉ tiến triển ở cái dải đất miền Nam, không thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp. 
Tuy nhiên lại tập trung nhiều khoáng sản, đặc biệt là dầu mỏ và khí tự nhiên. 
Dầu mỏ 
Khí tự nhiên 
Dãy U-ran giàu khoáng sản, là ranh giới tự nhiên giữa 2 châu lục Á-Âu trên Lãnh thổ Liên Bang Nga 
Than đá 
Quặng sắt 
Dầu 
Một số khoáng sản chính của Nga 
Khoáng sản 
Trữ lượng 
Xếp hạng trên thế giới 
Than đá (tỉ tấn) 
202 
3 
Dầu mỏ (tỉ tấn) 
9.5 
7 
Khí tự nhiên (tỉ m 3 
56000 
1 
Quặng sắt (tỉ tấn) 
70 
1 
Quặng kali (tỉ tấn) 
3.6 
1 
b) Địa hình phía Đông 
Phần lớn là núi và cao nguyên => Không thuận lợi cho nông nghiệp nhưng có nguồn khoáng sản, lâm sản và trữ năng thủy điện lớn. 
Có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và đa dạng. 
Diện tích rừng đứng đầu thế giới: khoảng 886 triệu ha, chủ yếu là rừng Taiga- Rừng có khả n ă ng khai thác chiếm 764 triệu ha 
Rừng Taiga Seberie 
Rừng Taiga 
Đài nguyên có rừng thưa ở Siberia 
Hoàng hôn trên một khu rừng ở Nga 
Có nhiều sông lớn, có giá trị về nhiều mặt 
Sông Od, dài 5.603 km 
S ông Irtydh, dài 4,468km 
S ông Yenisei , dài 4.436km, dài top 1 thế giới 
S ông volga dài nhất Đông Âu, dài 3,690km, là một trong những biểu tượng của Nga 
Có nhiều hồ tự nhiên và hồ nhân tạo 
Baikal là hồ nước ngọt sâu nhất , hình thành vào loại sớm nhất trên trái đất, mặt nước rộng 31.494 km vuông, độ sâu nhất đạt 1.637 mét. Chiều dài cực đại của hồ là 636 km và chỗ rộng nhất là 79 km. 
Hồ nhân tạo 
Hồ nhân tạo có khối lượng nước lớn nhất là hồ Bratsk trên sông Angara, nước Nga. 
Ngoài ra:- Hơn 80% lãnh thổ Liên Bang Nga nẳm ở vành đai khí hậu ôn đới: phía tây ôn hòa hơn phía đông, phía bắc có khí hậu cực giá lạnh, phía nam có khí hậu cận nhiệt.  - Khó khăn : địa hình núi và cao nguyên chiếm diện tích lớn, có khí hậu bang giá hoặc khô hạn, tài nguyên phong phú nhưng phân bố chủ yếu ở vùng núi hoặc vùng giá lạnh. 
Bảng tổng kết Điều kiện tự nhiên 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
7 
6 
4 
2 
0 
5 
1 
Tuổi 
Nữ 
Nam 
0-4 
5-9 
10-14 
15-19 
15-19 
20-24 
25-29 
30-34 
35-39 
40-44 
45-49 
50-54 
55-59 
60-64 
65-69 
70-74 
75-79 
80-84 
≥ 85 
Hình 8.3. Tháp dân số LB Nga (năm 2001) 
Năm 
Số dân 
1991 
148,3 
1995 
147,8 
1999 
146,3 
2000 
145,6 
2001 
144,9 
2003 
143,3 
2005 
143,0 
Bảng 8.2. SỐ DÂN CỦA LB NGA 
(Đơn vị : Triệu người) 
Dựa vào bảng 8.2 và hình 8.3 hãy nhận xét về sự biến động và xu hướng phát triển dân số của LB Nga. Nêu hệ quả của sự thay đổi đó 
III/ Dân cư và xã hội 
1) Dân cư 
- Liên Bang Nga là nước đông dân, đứng thứ 8 trên Thế giới (2005: 143,0 triệu người) 
 Tốc độ gia tăng dân số giảm do di cư, tỉ suất sinh giảm, nhiều người ra nước ngoài sinh sống 
=> Là vấn đề mà nhà nước của Nga rất quan tâm 
Dựa vào hình 8.4, hãy cho biết sự phân bố dân cư của LB Nga. Sự phân bố đó có thuận lợi và khó khăn gì đối với việc phát triển kinh tế ? 
Mật độ dân số (người/km 2) 
Dưới 1 
Từ 1 đến 10 
Trên 10 đến 25 
Trên 25 
- Mật độ dân số trung bình là 8.4 người/km vuông 
- Dân cư phân bố không đồng đều, tập trung chủ yếu ở phía Tây - Trên 70% dân số sống ở thành phố(2005), chủ yếu là ở các thành phố nhỏ, trung bình và các thành phố vệ tinh 
Ngoài ra, Liên Bang Nga còn là nước có nhiều dân tộc 
Dân tộc Tatar 
Dân tộc Bashkir 
Dân tộc Mari 
Dân tộc Oco 
2) Xã hội - Có tiềm lực lớn về khoa học và văn hóa - Nhiều nhà bác học nổi tiếng thế giới như:  
Đ.I. Men- đê-lê-ép 
M.V. Lô-mô-nô-xốp 
Nhiều văn hào lớn như: 
A.X. Puskin 
 M.A. Sô-lô-khốp 
P. Trai-cốp-xki 
X. Ko-ro-lop 
Nhiều công trình kiến trúc có giá trị cao: 
Cung điện mùa đông 
Quảng trường đỏ 
Nhà thờ thánh Basil 
Lăng Lê-nin 
 Nga còn là nước đầu tiên trên thế giới đưa con người vào vũ trụ 
Yury Gararin, du hành gia người Nga đầu tiên trong lịch sử nhân loại   
Ngoài ra :-Nga còn là nước đứng hàng đầu thế giới về các ngành khoa học cơ bản- Người dân Nga có trình độ học vấn khá cao, tỉ lệ biết chữ 99%=> Là yếu tố thuận lợi giúp Nga tiếp thu ngành khoa học cơ bản, kĩ thuật của thế giới và thu hút đầu tư nước ngoài 
Búp bê Nga 
Văn Hóa 
Piatnitsky – Đỉnh cao âm  nhạc dân gian Nga 
Điệu nhảy Kalinka 
Ôn tập 
Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Liên Bang Nga có thể phát triển một nền kinh tế như thế nào? 
( gồm 8 chữ cái ) 
T 
N 
O 
À 
N 
D 
I 
Ệ 
Một số tác phẩm văn học, nghệ thuật, nhà bác học nổi tiếng của Liên Bang Nga là: 
B. A.X. Pu-skin 
C. Chiến tranh và hòa bình 
D. Cả 3 đáp án trên 
Đáp án: D 
A. M.V. Lô-mô-lô-xốp 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
Đặc điểm dân cư tự nhiên của LB Nga có khó khăn gì đối với sự phát triến của nền kinh tế : 
B. Chi phí phúc lợi xã hội nhỏ 
C. Thị trường tiêu thụ ngày càng rộng lớn, Đa dạng về văn hóa 
Đáp án: D 
A. Thiếu nguồn lao động trong tương lai, kinh tế phát triển không đồng đều 
D. A, B đúng 
0 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
THE END! 
Thank you so much!