Bài giảng Địa lí Lớp 12 - Bài 10, Phần 2: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa - Ngô Quang Tuấn

Địa hình 
Sông ngòi 
Đất 
Sinh vật 
Khí hậu 
* Tìm những dẫn chứng từ thiên nhiên Việt Nam để làm rõ các mối quan hệ:-Khí hậu- đị a hình; Khí hậu-sông ngòi; Khí hậu- đấ t; Khí hậu-sinh vật 
Khí hậu nhiệt đớ i ẩm gió mùa đã chi phối các thành phần tự nhiên khác hình thành nên đặc đ iểm chung nổi bật của tự nhiên n ướ c ta, đó là thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa 
BÀI 10 
Thieân nhieân nhieät ñôùi aåm gioù muøa 
TiÕt 2 
Trần Thục Hiền 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
Nhãm 1: T×m hiÓu phÇn ®Þa h×nh. 
Nhãm 2: T×m hiÓu phÇn s«ng ngßi. 
Nhãm 3: T×m hiÓu phÇn ®Êt. 
Nhãm 4: T×m hiÓu phÇn sinh vËt. 
T×m hiÓu theo néi dung sau: 
Thµnh phÇn tù nhiªn 
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa 
Gi¶I thÝch 
§Þa h×nh 
S«ng ngßi 
§Êt 
Sinh vËt 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
Thµnh phÇn tù nhiªn 
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa 
Gi¶I thÝch 
-X©m thùc m¹nh ë miÒn ®åi nói: +®Þa h×nh bÞ c¾t xÎ, ®Êt bÞ xãi mßn, röa tr«i, ®Êt tr­ît, ®¸ lë 
+vïng nói ®¸ v«i: ®Þa h×nh cacxt¬ víi c¸c hang ®éng,suèi c¹n, thung kh«. 
-Båi tô nhanh ë ®ång b»ng h¹ l­u s«ng: §BSH vµ §BSCL mçi n¨m lÊn biÓn .tõ vµi chôc ®Õn tr¨m mÐt 
NhiÖt ®é cao, m­a nhiÒu phong hãa, bãc mßn nhanh 
. -Qu¸ tr×nh x©m thùc , bµo mßn m¹nh 
§Þa h×nh 
Bị cắt xẻ mạnh, nhiều n ơ i tr ơ sỏi đá 
Địa hình vùng đá vôi có nhiều hang độ ng, suối cạn, thung khô 
Các vùng thềm phù sa cổ bị bào mòn thành đấ t xám bạc màu 
Hiện t ượ ng đấ t tr ượt , đá lở làm thành nón phóng vật ở chân núi 
Bồi tụ nhanh ở vùng đồ ng bằng 
¶ nh h­ëng cña qu¸ tr×nh x©m thùc ë vïng ®åi nói ®Õn s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t ? 
CÇn cã biÖn ph¸p g× ®Ó h¹n chÕ qu¸ tr×nh x©m thùc ë miÒn ®åi nói ? 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
Thµnh phÇn tù nhiªn 
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa 
Gi¶I thÝch 
-M¹ng l­íi s«ng ngßi dµy dÆc. 
-S«ng ngßi nhiÒu n­íc ,giÇu phï sa. 
-ChÕ ®é n­íc theo mïa. 
Do cã l­îng m­a lín trªn nÒn ®Þa h×nh phÇn lín lµ ®åi nói vµ bÞ c¾t xÎ m¹nh, x©m thùc nhiÒu. 
Do khÝ hËu ph©n hãa theo mïa. 
S«ng ngßi 
Em h·y chØ trªn b¶n ®å mét sè s«ng lín cña n­íc ta ? 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
Thµnh phÇn tù nhiªn 
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa 
Gi¶I thÝch 
Qu¸ tr×nh feralit lµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt chñ yÕu ë n­íc ta. 
M­a nhiÒu nªn c¸c chÊt baz¬ dÔ hßa tan vµ bÞ röa tr«i lµm ®Êt chua, ®ång thêi cã sù tÝch tô «xit s¾t, «xit nh«m t¹o ra mÇu ®á vµng. 
§Êt 
§ Êt feralit cã ®Æc tÝnh g× vµ ¶nh h­ëng nh­ thÕ nµo ®Õn viÖc sö dông ®Êt trong trång trät ? 
2. C¸c thµnh phÇn tù nhiªn kh¸c 
Thµnh phÇn tù nhiªn 
TÝnh chÊt nhiÖt ®íi Èm giã mïa 
Gi¶I thÝch 
-HÖ sinh th¸i rõng nhiÖt ®íi Èm giã mïa lµ c¶nh quan chñ yÕu. 
-Trong giíi sinh vËt, thµnh phÇn c¸c loµi nhiÖt ®íi chiÕm ­u thÕ 
-Do l­îng nhiÖt, Èm phong phó. 
-Do sù ph©n hãa cña khÝ hËu t¹o nªn sù ®a d¹ng cña sinh vËt. 
Sinh vËt 
RÖØNG QG CAÙT BAØ 
RÖØNG QG CUÙC PHÖÔNG 
Rừng cao su mùa mưa 
Rừng cao su mùa khô 
Rừng nhiệt đới gió mùa biến dạng 
* Dựa vào Átlát, nhận xét n ơ i phân bố một số loại rừng chính ở n ướ c ta ? 
HST RỪNG NGẬP MẶN 
HST RỪNG NHIỆT ĐỚI ẨM 
Tª gi¸c 
Sao la 
höôu 
3, Ảnh h ưở ng của thiên nhiên nhiệt đớ i ẩm gió mùa đế n hoạt độ ng sản xuất và đời sống 
* Đọc mục 3-Sgk-trang 46,47 kết hợp với những hiểu biết của bản thân, hãy nêu những ví dụ chứng tỏ thiên nhiên nhiệt đớ i ẩm gió mùa ảnh h ưở ng thuận lợi và khó kh ă n đế n các hoạt độ ng sản xuất và sinh hoạt ? 
Xem tiÕp 
a, Ảnh h ưở ng đế n sản xuất nông nghiệp 
*Thuận lợi:Nền nhiệt ẩm cao, l ượ ng n ướ c phong phú, khí hậu phân mùa-> tạo đ iều kiện để phát triển nền nông nghiệp lúa n ướ c, t ă ng vụ, đ a dạng hóa cây trồng, vật nuôi, phát triển nông-lâm kết hợp 
*Khó kh ă n: m ư a bão, lũ lụt, hạn hán thời tiết-khí hậu thiếu ổn đị nh 
3, Ảnh h ưở ng của thiên nhiên nhiệt đớ i ẩm gió mùa đế n hoạt độ ng sản xuất và đời sống 
b, Ảnh h ưở ng đế n các hoạt độ ng sản xuất khác và đời sống 
Thuận lợi: các ngành nh ư lâm nghiệp, thủy-hải sản, gtvt, du lịch, công nghiệp có đ iều kiện để phát triển, nhất là vào mùa khô 
3, Ảnh h ưở ng của thiên nhiên nhiệt đớ i ẩm gió mùa đế n hoạt độ ng sản xuất và đời sống 
CN KHAI THÁC KHOÁNG SẢN 
CN XÂY D Ự NG 
SX MUỐI 
DU LỊCH 
NUÔI TRỒNG 
Khó kh ă n: 
-Các hoạt độ ng gtvt, công nghiệp khai thác, 
 lâm nghiệp, khai thác-nuôi trồng THS, du lịchchịu ảnh h ưở ng trực tiếp của khí hậu phân mùa, chế độ n ư ớc sông. 
-Độ ẩm cao gây khó kh ă n cho bảo quản ph ươ ng tiện, thiết bị, máy móc, sản phẩm. 
-Các thiên tai (m ư a bão, lũ lụt, hạn hán, dông, lốc xoáy, m ư a đá , s ươ ng muối, rét hại)gây thiệt hại nghiêm trọng cho sản xuất và sinh hoạt. 
-Môi tr ườ ng thiên nhiên dễ bị suy thoái. 
b, Ảnh h ưở ng đế n các hoạt độ ng sản xuất khác 
 và đời sống 
ĐÁNH GIÁ 
1/ Tính chất nhiệt đớ i ẩm gió mùa thể hiện ở đị a hình của n ướ c ta là: 
A, Bề mặt đị a hình bị cắt xẻ mạnh 
B, Đất bị bạc màu 
C, Th ườ ng xảy ra hiện t ượ ng đá lở, đấ t tr ượt 
D, Tất cả đề u đú ng 
2/ Cảnh quan tiêu biểu của thiên nhiên nhiệt đớ i ẩm gió mùa ở n ướ c ta là: 
A, Rừng ngập mặn	 
B, Thảo nguyên, cây bụi chịu hạn 
C, Rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đấ t feralít 
D, Rừng th ư a nhiệt đớ i khô phát triển trên đấ t ba-zan 
3/ Feralít là loại đấ t chính ở n ướ c ta vì: 
A, M ư a nhiều làm cho các chất baz ơ dễ tan bị rửa trôi 
B, Qu¸ tr×nh phong hãa m¹nh, t¹o líp ®Êt dµy. 
C, Có sự tích tụ ôxít sắt và nhôm 
D, Tất cả đề u đú ng 
4/ N ướ c ta có mạng l ưới sông ngòi dày đặc là do: 
A, Tân kiến tạo gây ra nhiều đứt gãy 
B, Đồng bằng thấp nằm cạnh vùng đồi núi cao trong đ iều kiện m ư a nhiều. 
C, Các đứ t gãy Tân kiến tạo trong đ iều kiện m ư a nhiều 
D, M ư a nhiều trên đị a hình chủ yếu là đồi núi bị cắt xẻ mạnh. 
ĐÁNH GIÁ 
5/ Bằng hiểu biết của bản thân, hãy đề ra những biện pháp để nhằm hạn chế thấp nhất những thiệt hại do thiên tai? 
( Trồng và bảo vệ rừng, khai thác tự nhiên hợp lí, xây dựng đê , kè, đậ p ở ven sông, ven biển, dự báo và phòng chống có hiệu qủa thiên tai) 
ĐÁNH GIÁ 
KÕt thóc tiÕt häc ! 
bµi tËp vÒ nhµ 
Tr¶ lêi c¸c c©u hái 1, 2, 3 (SGK) 
Lµm bµi tËp trong tËp b¶n ®å vµ vë bµi tËp. 
ChuÈn bÞ tr­íc bµi häc 11. 
Xin c¶m ¬n c¸c vÞ ®¹i biÓu 
C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh !