Bài giảng Địa lí Lớp 12 - Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên (Chuẩn kiến thức)

  Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên 
SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN 
Tài nguyên sinh vật 
Tài nguyên đất  
Các tài nguyên khác 
Rừng 
Đa dạng sinh học 
Hiện trạng 
Biện pháp bảo vệ 
Nước 
Khoáng sản 
Du lịch 
Khí hậu, biển 
1.SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN SINH VẬT 
a) Tài nguyên rừng: 
Năm 
Tổng diện tích có rừng (triệu ha) 
Diện tích rừng tự nhiên (triệu ha) 
Diện tích rừng trồng (triệu ha) 
Độ che phủ (%) 
1943 
14,3 
14,3 
0 
43,0 
1983 
7,2 
6,8 
0,4 
22,0 
2005 
12,7 
10,2 
2,5 
38,0 
Nhận xét và giải thích! 
 - Tổng diện tích đang tăng dần lên - Tài nguyên rừng bị suy giảm do chất lượng chưa phục hồi - Diện tích rừng giàu giảm - Gần 40% diện tích đất có rừng che phủ nhưng phần lớn là rừng non mới phục hồi và rừng trồng  
Nguyên nhân ? 
Cháy rừng 
Lâm tặc phá rừng ở Kontum 
Phá rừng ngập mặn nuôi tôm 
ở DBSCL 
Canh tác không hợp lý 
Ý nghĩa của tài nguyên rừng: 
Về kinh tế : cung cấp gỗ , dược phẩm , phát triển du lịch sinh thái - Về môi trường : Chống xói mòn đất , tăng lượng nước ngầm , hạn chế lũ lụt , điều hòa khí quyển  
Làm thế nào để bảo vệ tài nguyên rừng ??? 
THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI 
Biện pháp bảo vệ 
tài nguyên rừng 
Sự 
quản 
lý 
của 
nhà 
nước 
Trồng 
rừng 
Triển 
 khai 
luật 
bảo 
vệ 
và 
phát 
triển 
rừng 
b) Đa dạng sinh học : 
Số lượng loài 
Thực vật 
Thú 
Chim 
Bò sát lưỡng cư 
Cá 
Nước ngọt 
Nước mặn 
Số lượng loài đã biết 
14500 
300 
830 
400 
550 
2000 
Số lượng loài mất dần 
500 
96 
57 
62 
900 
Trong đó, số lượng loài có nguy cơ tuyệt chủng 
100 
62 
29 
- 
- 
 Đặc điểm : - Đa dạng .- Đang bị suy giảm . 
 Nguyên nhân : - Con người làm thu hẹp diện tích rừng tự nhiên , làm nghèo tính đa dạng của sinh vật . - Khai thác bừa bãi , quá mức .- Ô nhiễm môi trường nước . 
BIỆN PHÁP BẢO VỆ 
 ĐA DẠNG SINH HỌC 
Xây 
dựng 
và mở 
Rộng 
 hệ thống 
vườn 
quốc gia, 
các khu 
bảo tồn 
thiên 
nhiên 
Ban 
hành 
sách 
đỏ 
Việt 
Nam 
Quy 
định 
việc 
khai 
thác 
a. Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất : 
Hãy nêu các biểu hiện suy thoái tài nguyên đất ở nước ta ? 
- Sử dụng tài nguyên đất chưa hợp lý . 
- Diện tích đất hoang đồi trọc giảm nhưng diện tích đất bị suy thoái còn rất lớn, nhiều loại đất cần cải tạo. 
2. SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TÀI NGUYÊN ĐẤT 
Nguyên nhân – hậu quả 
Miền núi 
Đồng bằng 
b. Biện pháp bảo vệ tài nguyên đất : 
- Đất đồi núi : Làm thủy lợi , canh tác nông - lâm kết hợp làm ruộng bậc thang , đào hố vẩy cá , trồng cây theo băng . Cải tạo đất hoang , tổ chức định canh , định cư cho dân miền núi . 
Đất đồng bằng : thâm canh , canh tác hợp lí , bón phân cải tạo dất , chống bạc màu , nhiễm mặn, 
 nhiễm phèn , chất thải công nghiệp độc hại . 
Nhiệm vụ 
Tài nguyên 
Tình hình sử dụng 
Các biện pháp bảo vệ (hoặc khai thác ) 
Nhóm 1 
Nước 
Nhóm 2 
Khoáng sản 
Nhóm 3 
Du lịch 
Nhóm 4 
Khí hậu , biển 
Dựa vào nội dung sgk và vốn hiểu biết thực tế , thảo luận hoàn thành mẫu theo bảng sau : 
3. SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ CÁC TÀI NGUYÊN KHÁC 
Tài nguyên 
Tình hình sử dụng 
Các biện pháp bảo vệ 
( hoặc khai thác ) 
Nước 
Tình trạng ngập úng vào mùa mưa ,thiếu nước vào mùa khô làm ảnh hưởng tới việc sử dụng . 
Mức độ ô nhiễm môi trường ngày càng tăng . 
Cần tiết kiệm nước, phòng chống ô nhiễm nước . 
Tài nguyên 
Tình hình sử dụng 
Các biện pháp bảo vệ (hoặc khai thác) 
Khoáng sản 
Nước ta có nhiều mỏ khoáng sản nhưng phần nhiều là mỏ nhỏ, phân tán nên khó quản lí 
Quản lí chặt chẽ , tránh lãng phí tài nguyên , làm ô nhiễm môi trường khi khai thác , vận chuyển . 
Tài nguyên 
Tình hình sử dụng 
Các biện pháp bảo vệ 
( hoặc khai thác ) 
Du lịch 
Ô nhiễm môi trường xảy ra trên nhiều địa điểm du lịch, làm suy thoái hệ sinh thái du lịch. 
Bảo tồn, tôn tạo các hệ sinh thái du lịch ,hạn chế tối đa ô nhiễm môi trường. 
Tài nguyên 
Tình hình sử dụng 
Các biện pháp bảo vệ (hoặc khai thác ) 
Khí hậu, biển 
 Chưa khai thác hết tiềm năng. 
 Đang bị ô nhiễm 
Cần khai thác sử dụng hợp lý và bảo vệ để phát triển bền vững . 
Lựa chọn câu trả lời đúng nhất : 
1/ Diện tích rừng tăng lên nhưng tài nguyên rừng vẫn bị suy thoái vì : 
Rừng giàu còn ít 
Phần lớn là rừng non và rừng trồng chưa khai thác 
Phần lớn là rừng nghèo 
Chất lượng rừng chư thể phục hồi . 
Câu hỏi củng cố 
2/ Biện pháp chủ yếu để hạn chế xói mòn đất ở vùng đồi núi là: 
Làm ruộng bậc thang, đào hố vẩy cá, trồng cây theo băng. 
Cải tạo đất hoang, đồi trọc bằng các biện pháp nông – lâm kết hợp. 
Thực hiện nghiêm ngặt các quy định bảo vệ rừng, định canh, định cư cho gnười dân. 
Áp dụng tổng thể các biện pháp thủy lợi, canh tác, bảo vệ rừng, giữ nguồn nước. 
3/ Trong các nhân tố tác động đến thiên nhiên và môi trường, nhân tố nào là chủ yếu nhất? 
Tự nhiên 
Con người 
Chiến tranh 
Chúc các em học tốt!