Bài giảng Địa lí Lớp 12 - Bài 18: Đô thị hóa - Nguyễn Văn Hòa

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
 ĐẾN THĂM LỚP DỰ GIỜ! 
 SINH HOẠT CỤM CHUYÊN MÔN 
LỘC BÌNH – ĐÌNH LẬP 
 Giáo viên Nguyễn Văn Hòa 
Trường THPT Na Dương 
 TIẾT 21 - BÀI 18 
ĐÔ THỊ HÓA 
Nội dung chính bài học 
Đô thị hóa 
Đặc điểm 
Mạng lưới 
đô thị 
Ảnh hưởng 
của đô thị 
 hóa đến 
phát triển 
kinh tế - xã hội 
Dựa vào kiến thức đã học và hiểu biết: Hãy nêu khái niệm về đô thị hóa ? 
 Khái niệm về đô thị hóa : 
 Là một quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh số lượng , quy mô các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong thành phố (nhất là thành phố lớn), là sự phổ biến rộng rãi lối sống thành thị . 
1. Đặc điểm : 
 a.Quá trình đô thị hóa diễn ra chậm , trình độ đô thị hóa thấp : 
Dựa vào sgk và hiểu biết các nhóm thảo luận, 
lựa chọn cụm từ phù hợp điền vào sơ đồ 
 dưới đây trong khoảng thời gian 3 phút. 
- Nhóm 1, 2: Tìm hiểu thời kì trước Cách mạng 
tháng tám 1945. 
- Nhóm 3, 4: Tìm hiểu thời kì sau Cách mạng 
tháng tám 1945. 
Đặc điểm đô thị 
Thế kỷ 
thứ III 
(trước 
CN) 
Thời 
phong 
kiến 
Thời 
Pháp 
thuộc 
Từ 
1945 - 
1954 
Từ 
1954 - 
1975 
Từ 
1975 - 
nay 
Trước Cách mạng tháng tám 1945 
Sau Cách mạng tháng tám 1945 
Đặc điểm đô thị 
Thế kỷ 
thứ III 
(trước 
CN) 
Thời 
phong 
kiến 
Thời 
Pháp 
thuộc 
Từ 
1945 - 
1954 
Từ 
1954 - 
1975 
Từ 
1975 - 
nay 
Trước Cách mạng tháng tám 1945 
Sau Cách mạng tháng tám 1945 
Đã có 
 đô thị 
đầu tiên 
thành 
Cổ loa 
Chức năng: 
hành chính, 
thương 
 mại, quân 
sự 
Thăng long , 
Phú xuân , 
Hội an , 
Đà nẵng , 
Phố hiến 
Chậm phát 
triển nhưng 
vẫn xuất 
 hiện một 
số đô thị: 
Hà nội, 
 Hải phòng , 
Huế , 
Nam Định 
Diễn ra 
chậm: 
Hà Nội, 
Sài Gòn 
Phát triển 
theo 2 
xu hướng 
ở miền Bắc 
( Hà Nội ) 
Và 
 miền Nam 
( Sài Gòn ) 
Chuyển 
biến tích 
cực, cơ 
sở hạ 
tầng còn 
thấp so 
với thế giới 
( Hà Nội , 
TP Hồ Chí 
Minh ) 
Đặc điểm đô thị 
Thế kỷ 
thứ III 
(trước 
CN) 
Thời 
phong 
kiến 
Thời 
Pháp 
thuộc 
Từ 
1945 - 
1954 
Từ 
1954 - 
1975 
Từ 
1975 - 
nay 
Trước Cách mạng tháng tám 1945 
Sau Cách mạng tháng tám 1945 
Đã có 
 đô thị 
đầu tiên 
thành 
Cổ loa 
Chức năng: 
hành chính, 
thương 
 mại, quân 
sự 
Thăng long, 
Phú xuân, 
Hội an, 
Đà nẵng, 
Phố hiến 
Chậm phát 
triển nhưng 
vẫn xuất 
 hiện một 
số đô thị: 
Hà nội, 
 Hải phòng, 
Huế, 
Nam Định 
Diễn ra 
chậm: 
Hà Nội, 
Sài Gòn 
Phát triển 
theo 2 
xu hướng 
ở miền Bắc 
( Hà Nội ) 
và 
 miền Nam 
( Sài Gòn ) 
Chuyển 
biến tích 
cực, cơ 
sở hạ 
tầng còn 
thấp so 
với thế giới 
( Hà Nội , 
TP Hồ Chí 
Minh ) 
Đô thị hóa diễn ra chậm, trình độ đô thị hóa thấp 
Dựa vào bảng số liệu và biểu đồ: 
- Nhận xét sự thay đổi tỷ lệ dân thành thị, dân nông thôn trong cả nước ? 
- So sánh tỉ lệ dân thành thị nước ta với một số nước trên thế giới? 
b.Tỷ lệ dân thành thị tăng : 
- Số dân thành thị và tỉ lệ dân thành thị nước ta có xu hướng tăng (từ 19,5% năm 1990 -> 26,5% năm 2005) 
- Tỉ lệ dân thành thị còn thấp so với khu vực và thế giới. 
Dựa vào bảng số liệu: 
Nhận xét về sự phân bố đô thị và số dân đô thị giữa các vùng trong nước? 
c . Phân bố đô thị không đều giữa các vùng: 
 - Số lượng và quy mô dân số đô thị: 
+ Trung du , miền núi Bắc bộ : số đô thị nhiều nhất -> quy mô dân số đô thị nhỏ nhất -> chủ yếu là đô thị vừa và nhỏ 
+ Đông Nam Bộ: số đô thị ít nhất-> quy mô dân số đô thị lớn nhất -> đô thị lớn hơn -> sức hút và sự hấp dẫn ở Đông Nam Bộ cao nhất cả nước -> đô thị hóa diễn ra mạnh nhất 
- Số đô thị lớn quá ít so với số lượng đô thị. 
2. Mạng lưới đô thị: 
Dựa vào sách giáo khoa và hiểu biết: 
- Những tiêu chí phân loại đô thị? 
- Phân loại đô thị ở nước ta? 
Mạng lưới đô thị 
Loại đặc 
biệt 
Loại 1,2, 
3, 4,5 
Trực thuộc 
Trung ương 
Trực thuộc 
Tỉnh 
Căn cứ vào dân số, chức năng 
Căn cứ vào phân cấp quản lí 
Hà Nội 
Và TP. 
Hồ Chí Minh 
Hải Phòng, 
Đà Nẵng, 
Cần Thơ 
Thái Nguyên 
Việt Trì, 
Lạng Sơn. 
HN, 
TP. HCM, 
Hải Phòng, 
Đà Nẵng, 
Cần Thơ 
Thái Nguyên 
Việt Trì 
Lạng Sơn 
Chia thành 6 loại 
Chia thành 2 loại 
3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến sự phát triển KT-XH: 
Các nhóm thảo luận và lựa chọn cụm từ điền vào sơ đồ trong khoảng 4 phút : 
- Nhóm 1, 2: Ảnh hưởng tích cực 
- Nhóm 2,4: Ảnh hưởng tiêu cực 
Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kt-xh 
Tích cực 
Tiêu cực 
Ảnh hưởng của đô thị hóa đến phát triển kt-xh 
Tích cực 
Tiêu cực 
Làm 
chuyển 
dịch 
cơ 
cấu 
kinh tế 
Phát 
triển 
KT- XH 
vùng và 
địa 
phương 
 trong cả 
 nước 
(đóng 
góp 
GDP 
cao) 
Là thị 
trường 
tiêu thụ, 
sử dụng 
lao động 
có kỹ 
 thuật, cơ 
sở vật 
chất kỹ 
thuật hiện 
 đại, thu 
hút vốn 
đầu tư .. 
Tạo việc 
làm và 
thu nhập 
cho người 
lao động 
Gây ô 
 nhiễm 
môi 
trường.. 
An ninh 
trật tự, 
xã hội 
khó đảm 
bảo và 
phân hóa 
giàu 
nghèo 
sâu sắc 
Đô thị hóa 
Đặc điểm 
Mạng lưới 
đô thị 
Ảnh hưởng 
của đô thị 
 hóa đến 
phát triển 
kinh tế - xã hội 
Diễn 
ra 
chậm, 
trình 
độ 
ĐTH 
thấp 
Tỉ lệ 
dân 
thành 
thị 
tăng 
Phân 
bố 
đô 
thị 
không 
đều 
giữa 
các 
vùng 
Tiêu 
chí 
phân 
loại 
đô 
thị 
Các 
loại 
đô 
thị 
Tích 
cực 
Tiêu 
cực 
Bài tập củng cố 
Câu 1: Nối các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lí nhất 
A 
B 
1. Thành Cổ Loa 
2. Thăng Long 
3. Phố Hiến	 
a. Thế kỉ XI 
b. Thế kỉ thứ III trước Công nguyên 
c. Thế kỉ XVI - XVIII 
Bài tập củng cố 
Thời kì 
Đặc điểm 
Câu 2: Nối các mốc thời gian phù hợp với đặc điểm đô thị 
hóa tương ứng. 
1. Thời kì Pháp thuộc 
2. Sau Cách mạng 
Tháng tám và khánh 
 chiến chống Mĩ 
Ở miền Nam do bị dồn dân vào các 
thành phố; ở miền Bắc dân lánh nạn ở 
nông thôn trở về thành phố, công 
cuộc xây dựng và khôi phục kinh tế 
nên tỉ lệ dân thành thị cao. 
3. Sau năm 1975 
b. Ở miền Nam dân hồi hương, trong 
cả nước dân cư được điều động đi xây 
 dựng vùng kinh tế mới nên tỉ lệ dân thành 
thị thấp. 
c. Hệ thống đô thị không có cơ hội 
mở rộng, Pháp dùng chính sách 
”chia để trị” nên mạng lưới đô thị mang 
tính chất hành chính, quân sự. 
4.Hiện nay 
d. Do quá trình CNH-HĐH nên 
quá trình đô thị hóa mạnh. 
Bài học đến đây kết thúc 
Cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh 
Xin chào và hẹn gặp lại !