Bài giảng Địa lý 7 Bài 7: Liên minh Châu Âu (EU)

BÀI 7: LIÊN MINH CHÂU ÂU (EU)Liên minh châu Âu (EU)Diện tích: 4 324 782 km2Số nước thành viên: 27 nướcDân số: khoảng 495 triệu người Tổng GDP trong năm 2007 là 11 600 tỉ euro(~ 15 700 tỉ USD)Trụ sở đặt tại thủ đô Brussels của BỉTrụ sở của EU tại Brussels (Bỉ)Nhóm 2Tiết 1: EU – LIÊN MINH KHU VỰC LỚN TRÊN THẾ GIỚII. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Những mốc thời gian quan trọng trong quátrình mở rộng và phát triển EU: 1951: Cộng đồng Than và thép châu Âu 1957: Cộng đồng Kinh tế châu Âu 1985: Cộng đồng Nguyên tử châu Âu 1967: Hợp nhất 3 tổ chức trên thành Cộng đồng châu Âu (EC) 1993: Cộng đồng châu Âu đổi tên thành Liên minh châu Âu (EU)1. Sự ra đời và phát triểnHình 7.3. Những trụ cột của ngôi nhà chung EU2. Mục đích và thể chếNhững liên minh, hợp tác chính của EU:Liên minh về thuế quan, thị trường nội địa, liên minh kinh tế và tiền tệ.Hợp tác trong chính sách đối ngoại, phối hợp giữ gìn hoà bình và an ninh của EU, hợp tác về tư pháp và nội vụ (Chính sách nhập cư, đấu tranh chống tội phạm, hợp tác về cảnh sát và tư pháp)Hình 7.4. Các cơ quan đầu não của EUDự thảo nghị quyết và dự luậtQuyết địnhKiểm tracác quyết địnhcủa các uỷ banTham vấn và ban hành các quyết định và luật lệCơ cấu tổ chức và hoạt động của các cơ quan đầu não EUCác cơ quan đầu não:Hội đồng châu ÂuNghị viện châu ÂuHội đồng bộ trưởng châu ÂuUỷ ban liên minh châu ÂuToà án châu ÂuCơ quan kiểm toánChức năng chính: Quyết định những vấn đề quan trọng về kinh tế và chính trị.Hội đồng châu Âu Chủ tịch Hội đồng châu Âu hiện nay Janez Jansa – Thủ tướng SloveniaGồm người đứng đầu nhà nước và chính phủ các nước thành viênChức năng: là cơ quan quyền lực cao nhất EU; xác định đường lối, chính sách của EUTừ năm 1975, người đứng đầu nhà nước, hoặc đứng đầu chính phủ, các ngoại trưởng, Chủ tịch và Phó Chủ tịch Uỷ ban châu Âu có các cuộc họp thường kỳ để bàn quyết địnhnhững vấn đề lớn của EU. Cơ chế này gọi là Hội đồng châu Âu hay Hội nghị Thượng đỉnh EU.Nghị viện châu Âu Được đặt tại Strasbourg, gồm 732 Nghị sĩ,nhiệm kỳ 5 năm, được bầu theo nguyêntắc phổ thông đầu phiếu.Trong Nghị viện các Nghị sĩ ngồi theo nhóm chính trị khác nhau, không theo quốc tịch.Chức năng: Kiểm tra các quyết định củacác uỷ ban, tham vấn và ban hành các quyết định và luật lệ. Chủ tịch Nghị viện châu Âu  Hans-Gert Poettering Hội đồng bộ trưởng EU Là cơ quan lập pháp của EU, các nước thành viên tham gia Hội đồng thông qua các Bộ trưởng hoặc đại diện có thẩm quyền cho các ngành hoặc lĩnh vực.Chức năng:đưa ra các quyết định theo nguyên tắc đa số, đưa ra đường lối chỉ đạo.Uỷ ban Liên minh châu Âu Ủy ban châu Âu đặt trụ sở tại Brussels, là cơ quan điều hành của Liên minh châu Âu, gồm: 1 Chủ tịch, 5 Phó Chủ tịch và 19 Ủy viên. Chủ tịch Ủy ban do chính phủ các nước thành viên nhất trí đề cử, còn Ủy viên là do Chủ tịch được đề cử của Ủy ban cùng với chính phủ các nước thành viên chọn ra. Cơ quan chính thức thông qua là Nghị viện châu Âu.  Ủy ban châu Âu có nhiệm kỳ 5 năm, hiện tại là khóa 2004 -2009, bắt đầu hoạt động ngày 22/11/2004. Chức năng: đệ trình dự thảo nghị quyết và dự luật lên Nghị viện và Hội đồng bộ trưởng châu Âu; thi hành chính sách của Liên minh châu Âu và kiểm soát ngân sách; cùng với Tòa án châu Âu thi hành luật; và là cơ quan đại diện cho Liên minh. Ưu tiên chính của Ủy ban là vấn đề ngân sách, thúc đẩy cải cách để tăng hiệu quả liên kết, duy trì ổn định và tăng trưởng kinh tế trong toàn EU, thông qua Hiến pháp châu Âu và vấn đề mở rộng thành viên. Chủ tịch Uỷ ban Liên minh châu Âu José Manuel BarrosoToà án châu Âu Đặt trụ sở tại Luxembourg, Tòa án châuÂu hiện gồm 25 thẩm phán và 8 trạng sư, docác chính phủ thoả thuận bổ nhiệm, nhiệm kỳ 6 năm. Chức năng: chịu trách nhiệm áp dụng và diễn giải luật pháp EU nhằm duy trì sự bảo vệ các quyền lợi cơ bản của công dân và phát triển luật pháp EU. Toà án có vai trò độc lập, có quyền bác bỏ những quy định của các tổ chức của Uỷ ban Châu Âu, văn phòng Chính phủ các nước nếu bị coi là không phù hợp với luật của EU.Cơ quan kiểm toán Đặt trụ sở tại Luxembourg, Cơ quan kiểm toán hiện gồm 25 thành viên,có nhiệm kỳ 6 năm, do Hội đồng châu Âu bổ nhiệm sau khi tham khảo Nghị viện châu Âu.Chức năng: kiểm tra tất cả doanh thu và chitiêu của Liên minh châu Âu. Xây dựng, phát triển một khu vực tự do lưuthông hàng hoá, dịch vụ, con người, tiền vốngiữa các nước thành viên; tăng cường hợptác, liên kết toàn diện.Mục đíchII. LIÊN KẾT KINH TẾ KHU VỰC LỚN TRÊN THẾ GIỚI1. EU – Một trung tâm kinh tế lớn trên thế giớiEUBắc Mỹ Châu Á Thái Bình Dương BẢNG 7.1 MỘT SỐ CHỈ SỐ CƠ BẢN CỦA CÁC TRUNG TÂM KINH TẾ HÀNG ĐẦU THẾ GIỚIChỉ sốEUHoa KỳNhật BảnSố dân (triệu người – 2005)459,7296,5127,7GDP (tỉ USD - 2004)12690,511667,54623,4Tỉ trọng xuất khẩu trong GDP (% - năm 2004)26,57,012,2Tỉ trọng của EU trong xuất khẩu của thế giới (% - 2004)37,79,06,25So sánh sức mạnh kinh tế của EU với Hoa Kì và Nhật BảnThị trường và đồng tiền chung + dân số đông (thị trường tiêu thụ + nguồn nhân lực)  EU trở thành một trung tâm kinh tế hàng đầu củathế giới, vượt qua cả Hoa Kì và Nhật Bản.Hạn chế: có sự chênh lệch về trình độ pháttriển giữa các nước. 2. Tổ chức thương mại hàng đầu thế giớiNhận xét về quan hệ thương mại của EUđối với các nước bên ngoài tổ chứcQuan hệ thương mại: Xuất nhập khẩu, là bạn hàng lớn của các nước đang phát triển.Tuy nhiên, EU đã hạn chế nhập khẩu các mặt hàng “nhạy cảm” như than sắt, trợ cấp cho hàng nông sản.12345678910111213M A A S T R I C H TB Ồ Đ À O N H AB ỈG E R M A N YB R U S S E L SK I N H T ẾS É CE CH À L A NE U R OT H Ư Ơ N G M Ạ IT H A NN H Ậ P C ƯRobert Schuman Lịch sử của Liên Minh Châu Âu bắt đầu từ chiến tranhthế giới thứ II. Có thể nói rằng ý tưởng về hội nhập châu Âuđã được nhận thức sẽ giúp ngăn chặn việc giết chóc và phá hủy không xảy ra nữa. Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Robert Schuman là người đã nêu ra ý tưởng và đề xuất lần đầu tiên trong một bài phát biểu nổi tiếng ngày 9 tháng 5 năm 1950. Ngày này được coi là Sinh nhật của Châu Âu và được kỉniệm hàng năm.Robert Schuman