Bài giảng điện tử môn Vật lí Lớp 11 - Bài 29: Thấu kính mỏng

Hội giảng 
 Giáo viên thực hiện : 
BÀI 29: 
THẤU KÍNH MỎNG 
Tiết 2 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Nội dung chớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm ảnh và vật trong quang học 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
3. Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1.Khỏi niệm ảnh và vật trong quang học 
a) Khái niệm ảnh 	 
	 - Ảnh điểm là điểm đồng qui của chùm tia ló hay đường kéo dài của chúng. 
	 - Một ảnh điểm là: 
	 + Thật nếu chùm tia ló là chùm hội tụ. 
	 + Ảo nếu chùm tia ló là chùm phân kỳ. 
 b) Khái niệm vật 
- Vật điểm là điểm đồng qui của chùm tia tới hay đường kéo dài của chúng. 
- Một vật điểm là: 
 + Thật nếu chùm tia tới là chùm phân kì. 
 + Ảo nếu chùm tia tới là chùm hội tụ. 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
2.Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
a) Đường đi của cỏc tia sỏng 
* Tia tới song song với trục chớnh 
* Tia tới (đường kộo dài ) qua tiờu điểm F 
Tia đặc biệt 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
 2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và 
 ảnh trong quang học 
(L) 
F 
F’ 
O 
L’ 
F’ 
F 
O 
* Tia tới đi qua quang tõm 
Tia bất kỡ 
* Kẻ trục phụ song song với tia tới, xỏc định tiờu điểm phụ ảnh – tia lú (hoặc đường kộo dài) đi qua tiờu điểm phụ ảnh. 
L’ 
F’ 
F 
O 
F’’ 
(L) 
F 
F’ 
O 
F’’ 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
b) Xỏc định ảnh bằng cỏch vẽ đường đi của tia sỏng 
* Điểm sỏng S nằm ngoài trục chớnh 
Cỏch xỏc định ảnh : Vẽ 2 trong 3 tia đặc biệt 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
* Điểm sỏng S nằm trờntrục chớnh 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
* Ảnh của một vật phẳng nhỏ AB đặt vuụng gúc với trục chớnh 
Cỏch xỏc định ảnh 
 Vẽ ảnh B’ của B qua thấu kớnh. 
 Từ B’ hạ đường vuụng gúc với trục chớnh cắt trục chớnh tại A’ 
A’B’ là ảnh của AB qua thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
a.Thấu kớnh hội tụ: 
F 
F’ 
O 
F 
O 
I 
I’ 
F’ 
b. Thấu kớnh phõn kỡ: 
Thấu kớnh hội tụ: 
(OI =OI’=2OF=2f) 
Vật nằm trong khoảng OF 
Vật nằm trong khoảng FI 
Vật nằm trờn I 
Vật nằm ngoài I 
Thấu kớnh phõn kỡ 
Ảnh 
Tớnh chất 
( thật, ảo) 
Chiều 
(so với vật) 
Độ lớn 
(so với vật) 
ảnh ảo 
ảnh thật 
ảnh ảo 
ảnh thật 
ảnh thật 
Cựng chiều 
Cựng chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Ngược chiều 
Lớn hơn vật 
 Lớn hơn vật 
Bằng vật 
Nhỏ hơn vật 
Nhỏ hơn vật 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
IV. CÁC CễNG THỨC THẤU KÍNH 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
 Vật thật: d >0 
Vật ảo: d<0 ( khụng xột) 
 Ảnh thật thật: d’ >0 
 Ảnh ảo: d’<0 
A’B’ 
AB 
= k 
Đặt cỏc giỏ trị đại số cho khoảng cỏch: 
Chiều và độ lớn của ảnh được xỏc định 
 k gọi là số phúng đại ảnh: k>0 ảnh và vật cựng chiều, k<0 ảnh và vật ngược chiều 
1.Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2.Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
	 	 Trả lời 
 Từ cụng thức: 
Vậy ảnh và vật di chuyển cựng chiều 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
Khi d tăng => giảm => giảm => 
 tăng => d’ giảm 
=> khi d tăng thỡ d’ giảm=> vật dịch ra xa thấu kớnh ảnh lại gần thấu kớnh 
nội dung 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
 Dựng cụng thức xỏc định vị trớ ảnh, hóy chứng tỏ rằng, nếu giữ cố định thấu kớnh và dời vật dọc theo trục chớnh thỡ ảnh và vật luụn di chuyển cựng chiều. 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Bài tập vớ dụ : Một thấu kớnh hội tụ cú tiờu cự 10cm.vật sỏng AB cao 2 cm, đặt cỏch thẳng gúc trục chớnh, A trờn trục chớnh cỏch thấu kớnh 30cm. Xỏc định vị trớ, tớnh chất và độ lớn của ảnh ? Vẽ ảnh? 
Giải : 
+ Ta cú : 
d’ > 0, vậy ảnh A’B’ là ảnh thật, ngược chiều vật. 
+ Độ lớn ảnh : 
 A’B’ = 
+ Vẽ ảnh : 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
VI.Cụng dụng của thấu kớnh 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh khắc phục tật của mắt: Cận,viễn,lóo 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh lỳp 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Mỏy ảnh, mỏy ghi hỡnh(camera) 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh hiển vi 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Kớnh thiờn văn, ống nhũm 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
Thấu kớnh được dựng làm : 
 Đốn chiếu 
2.Cụng dụng của thấu kớnh 
 Mỏy quang phổ; 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
C õu 1 :ch ỉ ra phỏt biểu đỳng khi núi về thấu kớnh : 
b) Tia t ới qua tiờu điểm ảnh chớnh cho tia lú song song với trục chớnh . 
Tia t ới song song với trục chớnh cho tia lú (hoặc đường kộo dài của tia lú )qua tiờu điểm vật chớnh 
c) Tia t ới qua quang tõm 0 thỡ truyền thẳng 
d) T ất cả cỏc cõu trờn đều đỳng 
CỦNG CỐ 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
BÀI 29 
THẤU KÍNH MỎNG 
nội dung 
C õu 2 : Đặt 1 vật thẳng AB vuụng gúc với trục của 1 thấu kớnh hội tụ L, chọn phỏt biểu đỳng : 
b) ảnh là ảnh ảo 
 ảnh là ảnh thật 
c) Kh ụng đủ dữ kiện để xỏc định ảnh là thật hay ảo 
d) Ảnh lớn hơn vật 
CỦNG CỐ 
IV. SỰ TẠO ẢNH BỞI THẤU KÍNH 
2. Cỏch dựng ảnh tạo bởi thấu kớnh 
 3.Cỏc trường hợp ảnh tạo bởi thấu kớnh 
V. CÁC CễNG THỨC VỀ THẤU KÍNH 
1. Cụng thức xỏc định vị trớ ảnh 
2. Cụng thức xỏc định số phúng đại ảnh 
VI. CễNG DỤNG CỦA THẤU KÍNH 
1. Khỏi niệm vật và ảnh trong quang học 
 Học thuộc ghi nhớ bài. 
 Làm cỏc bài tập 10, 11, 12 (sgk – 190 ) 
 Đọc trước bài ở nhà 
Hướng dẫn học bài ở nhà 
Bài học đến đõy là kết thỳc 
kớnh chào quý thầy cụ và cỏc em học sinh