Bài giảng điện tử Sinh học Lớp 11 - Bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật (Bản hay)

SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Ở ĐỘNG VẬT 
BÀI 37: 
Sau khi học xong bài này , HS cần phải : 
- Phân biệt được phát triển qua biến thái và không qua biến thái . 
- Phân biệt được phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn . 
- Lấy được các ví dụ về phát triển không qua biến thái ; phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn . 
- Nêu được khái niệm biến thái . 
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 
B. NỘI DUNG BÀI HỌC: 
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Nhận xét sự biến đổi từ trứng thành gà trưởng thành về kích thước và khối lượng ? 
Tăng kích thước 
Tăng khối lượng 
Nguyên nhân dẫn tới sự biến đổi đó ? 
Do sư tăng về kích thước và số lượng tế bào 
Sinh trưởng của cơ thể động vật là gì ? 
Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình tăng kích thước và khối lượng của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào . 
b. Ví dụ 
+ Trẻ em mới sinh nặng 3-4,5kg 
trưởng thành 40-60kg 
+ Lợn đại bạch 6 tháng nặng 99 kg 
8 tháng nặng 133 kg 
Quan sát hình sau đây và cho biết phát triển là gì ? 
Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng , phân hoá ( biệt hoá ) tế bào và phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể . 
Quan sát hình sau đây và cho biết biến thái ở động vật là gì ? 
Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái , cấu tạo và sinh lí của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra . 
Dùa vµo biÕn th¸i ng­êi ta chia ph¸t triÓn cña ® éng vËt thµnh mÊy kiÓu ? 
Có 2 kiểu : 
- Phát triển không qua biến thái 
- Phát triển qua biến thái : 
	+ Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
	+ Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
Quan sát hình sau đây và cho biết thế nào là phát triển của động vật không qua biến thái ? 
Phát triển không qua biến thái ( phát triển trực tiếp ): là kiểu phát triển mà con non có đặc điểm hình thái , cấu tạo và sinh lí tương tự với con trưởng thành , không trải qua giai đoạn lột xác . 
Ví dụ : 
Phát triển của người là một điển hình về phát triển không qua biến thái . 
Sự ST – PT ở người trải qua những giai đoạn nào ? 
Hợp tử  phôi  thai nhi 
Trẻ em  trưởng thành 
Giai đoạn phôi thai 
Giai đoạn hậu phôi ( sau khi sinh ) 
1. Giai đoạn phôi thai : 
Giai đoạn này diễn ra trong tử cung của người mẹ ( đối với động vật đẻ con) hoặc diễn ra trong trứng đã thụ tinh ( đối với động vật đẻ trứng ) 
 - Hợp tử phân chia nhiều lần hình thành phôi. - Các tế bào của phôi phân hóa và tạo thành các cơ quan, thai nhi. 
2. Giai đoạn hậu phôi ( sau khi sinh ): 
Gai đoạn sau khi sinh của người không có biến thái , con sinh ra có đặc điểm hình thái và cấu tạo tương tự như người trưởng thành 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
Quan sát hình sau đây và cho biết sự khác nhau giữa phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn ? 
H37.3. Sơ đồ phát triển qua biến thái hoàn toàn ở bướm 
H37.4. Sơ đồ phát triển qua biến thái không hoàn toàn ở châu chấu 
Hoàn thành nội dung phiếu học tập sau ? 
Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Đại diện 
Bướm , ong . 
Cào cào , châu chấu . 
Đặc điểm giai đoạn phôi 
Giai đoạn phôi diễn ra trong trứng đã thụ tinh . Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi . Phôi phát triển thành sâu bướm 
Giai đoạn phôi diễn ra trong trứng đã thụ tinh . Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi . Phôi phát triển thành ấu trùng 
Đặc điểm giai đoạn hậu phôi 
- Ấu trùngcó hình dạng , cấu tạo và đặc điểm sinh lý rất khác con trưởng thành . 
-Qua giai đoạn trung gian ( nhộng ) 
- Ấu trùng qua 1 lần lột xác 
- Thức ăn của con trưởng thành và ấu trùng khác nhau 
- Ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện , sự khác biệt về hình dạng cấu tạo là không lớn so với con trưởng thành . 
- Không qua giai đoạn trung gian ( nhộng ) 
- Ấu trùng qua nhiều lần lột xác . 
- Thức ăn của con trưởng thành và ấu trùng gần giống nhau . 
Qua biến thái hoàn toàn 
Quá trình phát triển của các động vật sau đây qua biến thái hoàn toàn hay không hoàn toàn ? Tại sao ? 
Chu trình sống của muỗi 
Qua biến thái hoàn toàn 
Ve sầu trưởng thành 
Trứng 
ấu trùng 
ấu trùng 
ấu trùng 
ấu trùng 
Chu trình sống của ve sầu 
Qua biến thái không hoàn toàn 
Trứng 
Ấu trùng 
Ấu trùng 
Trưởng thành 
Chu trình sống của ve rận 
Qua biến thái không hoàn toàn 
Hãy chọn nội dung ở cột B sao cho phù hợp nội dung cột A và điền và cột C 
Cột A 
Cột B 
Cột C 
1.Phát triển không qua biến thái 
2.Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
3.Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Cá quả 
Bọ ngựa 
Châu chấu 
Người 
Khỉ 
Ruồi 
Ếch 
Bướm 
Bò 
1- a,d,e,i 
2- f, g,h 
3- b,c 
1.. 
2. 
3. 
Tại sao sâu bướm phá hại cây cối , mùa màng rất ghê gớm , trong khi đó bướm trưởng thành thường không gây hại cho cây ? 
Sâu bướm ăn lá cây nhưng không có enzim tiêu hoá xenlulôzơ nên sự tiêu hoá và hấp thụ thức ăn có hiệu quả thấp . Vì vậy , sâu phải ăn rất nhiều lá cây mới đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng . Trong khi đó , hầu hết các loài bướm chỉ ăn mật hoa nên không phá hoại cây trồng mà còn giúp cây trồng thụ phấn . 
 VỀ NHÀ 
1. HỌC BÀI, CHÚ Ý KHUNG GHI NHỚ CUỐI BÀI VÀ TRẢ LỜI 4 CÂU HỎI SGK TRANG 151 
2. CHUẨN BỊ BÀI 38 – CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN ST – PT Ở ĐỘNG VẬT