Bài giảng Đô thị hóa ở các nhóm nước và các khu vực trên thế giới

ó sự gia tăng nhanh chóng-tăng 1,7 tỉ trong 35 năm 
ở châu Âu đến năm 2007 chỉ có 1 thành phố duy nhất có số dân từ 10 triệu trở lên là Matxcova. 
Châu Âu có lịch sử ĐTH lâu dài, có nhiều đô thị cổ, mạng lưới đô thị dày đặc, mức độ ĐTH cao với 75% dân số đô thị năm 2006. 
Tuy nhiên châu Âu có thể chia ra 3 khu vực ĐTH khác nhau: 
ĐTH ở Tây Âu: 
Là nơi diễn ra cuộc cách mạng CN, CNH cao độ chính là cơ sở để hình thành và phát triển đô thị 
Tây Âu có trình độ ĐTH cao, đã đến giai đoạn kết, tỉ lệ thị dân trong những năm tới sẽ tăng chậm hơn các nước tư bản khác 
Thành phố Berlin 
Thành phố London 
ĐTH ở Bắc Âu: 
Các đô thị phân bố ở ven biển, các đô thị có số dân không lớn, chức năng chính của thành phố là khai thác và chế biến hải sản, chế biến gỗ. 
Na uy 78%, Phần Lan 62%,  
ĐTH ở Nam Âu: 
Là khu vực có nhiều thành phố cổ của thế giới, tuy vậy ĐTH kém hơn Tây Âu gắn liến với sự phát triển kinh tế yếu hơn 
ở Nam Âu các thành phố nhu Athens, Lisbon là thành phố cổ chủ đạo, tập trung phần lớn dân số đô thị: Athens 55%, Lisbon 48%... 
Italia có tỉ lệ dân số đô thị cao nhất Nam Âu, với 90%. 
Các đô thị ở đây mang đậm màu sắc tôn giáo 
Thành phố cổ ở Italia 
ĐTH ở Đông Âu: 
Khu vực này hình thành một loại đô thị riêng biệt-Thành phố Đông Âu. Đó là kiểu đô thị mà cùng chung truyền thống và tập quán với các thành phố Tây Âu nhưng lại khác nhau về nguyên tắc quản lí kế hoạch tập trung mà trong giai đoạn CNXH đã xác lập để hình thành và kiểm soát các khu định cư mới và cũ 
Các đô thị ở đây cũng nổi lên như một kiểu đô thị đặc biệt 
Các thành phố ở Đông Âu có trình độ văn hóa và mức độ đảm bảo hành chính công khá cao, không gian dành cho các công viên, những nơi giải trí khá rộng rãi 
Đông Âu là khu vực ĐTH yếu hơn các khu vực khác ở châu Âu 
Thành phố Matxcova 
ĐTH ở Bắc Mĩ: 
ở lục địa Bắc Mĩ cả 2 nước Canada và Mĩ đều có mức đô thị hóa cao những không có đô thị lớn đứng đầu thế giới. 
Canada: đất nước có tỉ lệ đô thị hóa cao 79% dân số đô thị. Có 4 thành phố lớn trên 1 triệu dân: Tôronto, Montreal, Vancuvo, Ottawa. 
Hoa kì: một siêu cường quốc về kinh tế, có trình độ công nghiệp hóa cao, tỉ lệ dân cư đô thị chiếm tới 795 dân số toàn quốc. các thành phố lớn tập trung thành một dãi từ boxton đến Oasinton, dãi đô thị này tập trung đến 45 triệu dân kéo dài trên 750 km, rộng từ 100 đến 200 km. 
+Các thành phố lớn của Hoa Kì chủ yếu tập trung ở khu vực Đông Bắc và khu vực quanh ngũ hồ. Đó cũng là những trung tâm công nghiệp nổi tiếng của Hoa Kì. 
 +Thành phố New York là thành phố siêu khổng lồ của Mĩ với 21 triệu dân năm 2000, năm 2006: nội thành là 18,5 triệu người, Metro là gần 22 triệu người, chiếm 10% dân số đô thị của Mĩ, ngoài ra còn có nhiều đô thị lớn khác 
Đô thị hóa ở các nước và các khu vực kinh tế đang phát triển 
Khoảng 1/3 đến 2/3 dân số của phần lớn các đô thị thuộc nhóm nước đang phát triển bị đẩy tới những khu ngoại ô lụp sụp hoặc những nơi những người chiếm đất xây dựng, họ thường bất chấp chính quyền. 
Các đô thị của châu Phi, châu Á và châu Mĩ La Tinh chưa hoàn thiện về cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật: giao thông vận tải điện nước,vấn đề sử dụng các phương tiện giao thông công cộng hiện đại còn rất hiếm hoi do quá trình công nghiệp hóa chỉ mới phát triển gần đây. 
Chuyến tàu đông nhất thế giới ( Ấn Độ) 
Hiện nay sự gia tăng dân số đô thị thế giới là chủ yếu ở các nước đang phát triển 
Tốc độ gia tăng dân số đô thị ở các nước đang phát triển tăng lên nhanh chóng trong thời gian ngắn, có thể đạt tới con số 4 tỉ người vào năm 2025. 
Tỉ lệ dân số đô thị của các nước đang phát triển đã tăng mạnh, thậm chí có khu vực tỉ lệ dân số đô thị còn cao hơn ở các nước kinh tế phát triển (Nam Mĩ cao hơn Bắc Mĩ). Nhưng cần nhìn nhận rõ chất lượng đô thị và mức độ hiện đại cũng như sự quy hoạch phát triển của hai nhóm nước này có sự khác biệt rất lớn 
Có thể nhận thấy một số đặc trưng chung của các nước nhóm phát triển là sự di dân lâu dài từ các vùng nông thôn vào các thành thị làm cho dân số thành thị tăng lên nhanh chóng. 
Ở các nước kém phát triển, sự gia tăng nhanh chóng số dân đô thị gắn với quá trình di dân ồ ạt từ nông thôn đến đô thị kiểm soát không nổi, gây thiếu lao động có trình độ kĩ thuật ở nông thôn, gây sức ép về việc làm, cơ sở VCKT và ô nhiễm môi trường ở đô thị 
Năm 1990 dân số đô thị ở các nước đang phát triển là 1,4 tỉ người(thế giới là 2,28 tỉ người), chiếm 61,4% dân số đô thị thế giới, đến năm 2025 dân số đô thị ở các nhóm nước đang phát triển và kém phát triển sẽ đạt tỉ lệ 57% với hơn 4 tỉ người, chiếm 80% số dân đô thị thế giới 
Một số đô thị còn trong thời kì tiền công nghiệp, chỉ có trung tâm thương mại hay chợ có quy mô trung bình, ở đây không có trung tâm công nghiệp còn giao thông công cộng thì rất hiếm hoi. 
Mặt khác một số nước các đô thị lại phát triển quá lớn theo lối tự phát đã dẫn đến hệ thống giao thông luôn quá tải và vấn đề giao thông là vấn nạn khó giải quyết được. 
Hơn nữa ở các quốc gia đang phát triển còn nổi bậc lên sự tập trung dân số quá mức vào một số đô thị đặc biệt là trong thủ phủ của các khu vực và của quốc gia. 
Hiện nay sự bùng nổ dân số đô thi là một hiện tượng phổ biến ở các nước đang phát triển . Số dân đô thị ở các nước đang phát triển tăng nhanh, trung bình mỗi năm tăng 3,5-4% tức là chỉ sau 25 năm dân số đô thị của các nước này tăng lên gấp đôi 
Ở các nước đang phát triển quá trình đô thị hóa không cùng diễn ra với quá trình công nghiệp hóa, mà chủ yếu là do sự di dân từ nông thôn ra thành thị, làm cho tình trạng đô thị hóa trờ nên không kiểm soát được, gây khó khăn trở ngại đối với các vấn đề phát triển kinh tế xã hôi mà đặc biệt nhất là vấn đề việc làm, nhà ở, phương tiện đi lại, là nguyên nhân gây ra các tệ nạn xã hội. 
Nhìn chung cảnh quan đô thị của các nước ĐPT còn lộn xộn, chưa được quy hoạch toàn diện, hiệu quả trong đời sống chưa cao,tiềm ẩn nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường và gây nhiều khó khăn cho việc tổ chức các dịch vụ xã hội. 
Ở các nước đang phát triển cũng có thể chia thành các khu vực phát triển khác nhau. 
Đô thị hóa ở châu Á 
Theo ước tính của lien hợp quốc số lượng dân số đô thị của các nước châu Á từ năm 1990 đền 2020 sẽ tăng từ 850 -> 2,25 tỉ. Trung bình hàng năm tăng 47 triệu người. Hiện nay tỉ lệ dân đô thị là 38%(2005) 
Do đó gây ra những mối nguy hại cho việc phát triển kinh tế, việc xuống cấp môi trường và cơ sở hạ tầng. Chính vì vậy cần có những biện pháp quy hoạch thích hợp theo hướng hiện đại trong hệ thống cấp thoát nước, cấp điện và các phương tiện giao thông, cơ sở vật chất kĩ thuật, cơ sở hạ tầng khác. 
Một số quốc gia đã có chính sách chú trọng xây dựng các đô thị có quy mô trung bình, phân bố phân tán mạng lưới đô thị, nhờ vậy quá trình ĐTH đã đem lại lợi ích trong sự phát triển của nó 
Đông Bắc Á: 
Trung Quốc là một đất nước rộng lớn, và dân số đông, với dân số đô thị chiếm 37% dân số.(chiếm 32,8 % dân số đô thị châu Á, trừ NB). Dân số đô thị TQ sẽ tăng nhanh hơn so với các khu vực khác của châu Á. 
Các thành phố lớn của TQ là Bắc Kinh, Thượng Hải, Thiên Tân, Trùng Khánh 
Sông Hoàng Phố ở Thượng Hải-Trung Quốc 
Đông Nam Á: 
Indônêxia – cường quốc thứ 4 về dân số với dân số là 221,9 triệu người 2005, có tỉ lệ thị dân là 42% cao hơn mức trung bình của khu vực nhưng lại thấp hơn mức trung bình của thế giới 
Thái Lan: trung tâm giải trí của thế giới các nước Đông Nam Á tỉ lệ dân số đô thị 33%(2006) thấp hơn mức trung bình của thế giới, tập trung chủ yếu vào thủ đô Bangkok(70%). 
Philippin: có mức đô thị hóa khá cao đạt tới 48% năm 2005, tâp trung chủ yếu ở thủ đô Manila. 
Mianma có dân số là 677 nghìn người, tỉ lệ dân cư đô thị là 29%, tập trung chủ yếu ở thủ đô Yangun với 4 triệu dân chiếm 30% dân số đô thị của cả nước. 
Malayxia có 26,1 triệu nười tỉ lệ dân số đô thị là 38% 
Việt Nam có khoảng 84,1 triệu người với dân số đô thị chiếm 20%. 
Đô thị hóa ở các nước đang phát triển 
Manila ( philippin ) 
TP Hồ Chí Minh (VN) 
Trung và Nam Á: 
Là khu vực ĐTH yếu(30% dân số) 
Tây Á: 
Là khu vực ĐTH vào loại cao nhất châu Á do sự tahy da đổi thịt nhờ dầu mỏ trong thời gian gần đây, tỉ lệ dân đô thị là 65% 
Đô thị hóa ở các nước châu Phi 
Châu Phi có dân số đô thị chiếm 37%(2006). Đây là châu lục có mức độ ĐTH thấp nhất và chậm chạp nhất trên thế giới. Tuy nhiên, hiện nay tôc độ đô thị hóa lại tăng nhanh hơn, chủ yếu là sự di dân từ nông thôn ra thành phố. 
Các nuớc châu phi tăng dân số đô thị qua nhanh, việc gia tăng dân số đô thị quá nhanh như là một sự bùng nổ phản ánh việc tập trung hóa của chính phủ, của sự giàu có và quyền lực và như thế những gì tốt đẹp nhất của đô thị được xem như biểu tượng của sự phát triển và hiện đại hóa trong nền kinh tế của đất nước họ. 
Khu vực đô thị hóa mạnh nhất là khu vực Bắc Phi có tới 47% dân số đô thị, Nam Phi 50%, Tây Phi 40%, Trung Phi 35% dân số đô thị, Đông Phi 24%. 
Hầu hết các đô thị ở châu Phi đều thể hiện sự tương phản rõ rệt về mặt không gian trong lĩnh vực đại lý XH 
Đô thị hóa ở các nước châu Mĩ La Tinh 
 Khu vực có mức độ đô thị hóa cao nhất nhóm nước đang phát triển 
Quá trình đô thị hóa châu Mĩ LaTinh đang phát triển nhanh chóng, biến các thành phố Mĩ La Tinh thành các thành phố lớn nhất thế giới. 
các nhà phân tích tiên đoán rằng cho đến năm 2010, 6 trong số 28 thành phố lớn nhất thế giới nằm ở khu vực Mĩ La Tinh và Rio de Janeiro sẽ hợp nhất với Sao paolô thành một liên hiệp rộng lớn có chiều dài là 350 dặm với 40 triệu dân. 
Mức độ ĐTH giữa các nước ở đây cũng có sự khác biệt rất lớn 
Các nước có tỉ lệ dân đô thị lớn như: 
Mêhicô đất nước đô thị hóa ồ ạt, có thành phố lớn nhất châu Mĩ La Tinh có tỉ lệ dân cư đô thị là 75% 
Achentina 89%, với thành phố lớn nhất là Buenốt Airet chiếm đến 41% dân số đô thị. 
Các nước Chilê 87%, Pêru 73%, Uruguay 93%: có tỉ lệ dân số đô thị cao nhất khu vục này 
Braxil là nước đông dân nhất châu MĩLa Tinh 179,1 triệu người 2005, tỉ lệ dân số đô thị là 81%. 
Các nước có tỉ lệ dân đô thị thấp: 
Các nước vùng Caribe 65%(2005) 
Thành phố Mexico City 
THE END 
THANKS