Bài giảng Giải phẫu sinh lý người - Chương 11: Hệ thần kinh

CHƯƠNG V. Hệ Thần Kinh 
 Đại cương . 
 Não 
 Tuỷ sống 
 Cấu trúc thần kinh 
 Hoạt động của Hệ thần kinh 
Đại Cương 
 Phân loại : 
 Thần kinh trung ương 
( não và tuỷ sống ) và 
 thần kinh ngoại vi ( rễ , dây thần kinh ). 
 Thần kinh động vật 
( điều chỉnh được ) và 
thần kinh thực vật ( tự động ) 
 Chức năng 
 Tiếp nhận , dẫn truyền , 
phân tích , tổng hợp và đáp 
ứng các kích thích bên 
trong và ngoài cơ thể . 
 Tư duy và nhận thức . 
Tổ Chức Thần Kinh 
 Gồm các tb thần kinh (Neuron) và 
các tb tk đệm 
 TB tk gồm có thân hình sao và các nhánh dài , các nhánh tập trung thành dây tk . 
Não 
 Não nằm trong hộp sọ , có màng não bọc bên ngoài , phía dưới tiếp nối với tuỷ sống , cấu tạo gồm : 
 2 bán cầu ( trái và phải ) mỗi bc có các thuỳ : trán , đỉnh , chẩm , thái dương . 
 Tiểu não : nằm phía dưới sau hành tuỷ . 
 Hành tuỷ : tiếp nối với tuỷ sống . 
 BC và TN có chất xám ở ngoài , chất trắng ở trong , bề mặt có nhiều nếp gấp . 
2 bán cầu 
Tiểu não 
Hành 
 tủy 
Tủy sống 
Tuỷ Sống 
 Các đốt sống xếp 
chồng lên nhau tạo ra 
một đường ống thông với hộp sọ ; chứa tuỷ sống và 
các rễ TK. 
 Tuỷ sống ở trong ống 
sống , phía trên tiếp nối với hành tuỷ , phía dưới ngang mức đốt xương L2; đoạn cuối là bó rễ TK, 
gọi là đuôi ngựa . 
Tuỷ 
sống 
Đuôi 
ngựa 
Cấu Tạo Của Tuỷ Sống 
Tuỷ 
sống 
Rễ dây 
thần kinh 
Dây thần kinh 
Rãnh 
trước 
Rễ trước 
( vận động ) 
Rễ sau 
( cảm giác ) 
Chất trắng 
Chất xám 
Sừng sau 
Sừng trước 
Ống tuỷ 
 Mặt trước có rãnh giữa trước , 2 bên có rễ trước dây tk ( rễ vận động ). 
 Ở giữa có ống tuỷ . 
 Cấu tạo gồm chất trắng và chất xám : 
 Mặt sau có rãnh giữa sau , 2 bên có rễ sau dây tk ( rễ cảm giác ). 
 Chất trắng ở ngoài . 
 Chất xám ở trong , hình chữ H, có 2 sừng trước và sau . 
Dây Thần Kinh 
 Có nhiệm vụ dẫn truyền xung động TK. 
 Có 12 đôi dây TK xuất phát từ não gọi là các dây TK sọ não ; Chi phối Mắt , Mũi , Tai, Tim, Phổi  
 Các dây khác xuất phát từ tuỷ sống , nối TKTW với da , cơ . 
 Dây cảm giác dẫn truyền kích thích từ cơ quan về TWTK. Dây vận động dẫn truyền xung động từ TW đến cơ quan . 
12 đôi dây TK sọ (I-XII) 
Rễ và dây TK 
 ngoại vi 
Thần Kinh Thực Vật 
 Là loại thần kinh hoạt động tự động không theo ý muốn của con người , chi phối các hoạt động của Tim, Phổi , Tiêu hoá  
 Bao gồm 2 loại là thần kinh Giao cảm và thần kinh phó giao cảm . Chi phối các hoạt động ngược nhau nhưng luôn luôn điều hoà . 
 Giữa TKTV và TKĐV có mối quan hệ chặt chặt chẽ với nhau . 
Các 
cơ 
quan 
Tủy 
sống 
Chuỗi hạch 
cạnh sống 
Dây 
TK 
Hoạt Động Của Hệ Thần Kinh 
 Dây TK: dẫn truyền kích thích 
 Tuỷ sống : 
 Hành tuỷ : là TW hô hấp , tim mạch  
 Tiểu não : Là TW điều hoà tư thế và cử động của cơ thể . 
 Bán cầu ( chủ yếu là vỏ não ): 
 Là TW của trí tuệ 
 Chi phối theo vùng , bắt chéo 
 Là TW của vận động tuỳ ý . 
 Dẫn truyền xung động từ não xuống và từ dưới lên . 
 Là TW điều khiển cử động , phản xạ tự động . 
Cung Phản Xạ 
 Theo Páp – lốp : tất cả các hoạt động về TK đều được thực hiện bằng px : 
 Mỗi cung PX gồm 5 khâu : 
1. Cơ quan cảm nhận : da , các giác quan , nội tạng  
2. Đường DT hướng tâm ( dây tk cảm giác ). 
3. TKTW ( Não , Tuỷ sống ). 
4. Đường DT ly tâm : dây tk vđ 
5. Cq đáp ứng : cơ , cơ quan . 
 Có 2 loại px : khôngđk ( bẩm sinh ) và có đk ( hình thành trong quá trình sống ) 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
2 
4 
5