Bài Giảng Giáo Dục Công Dân 10 - Bài 13: Công Dân Với Cộng Đồng

GV: Trần Minh LệChào mừng quý thầy cô đến dự giờ lớp 10D1!Kiểm tra bài cũCâu hỏi: Em hãy cho biết điểm khác biệt lớn nhất giữa chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay với chế độ hôn nhân trong xã hội phong kiến trước đây là gì?Đáp án: Điểm khác biệt lớn nhất giữa chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay với chế độ hôn nhân trong xã hội phong kiến trước đây là: * Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ * Hôn nhân một vợ một chồng,vợ chồng bình đẳngGia đình là một cộng đồng người chung sống và gắn bó với nhau bởi hai mối quan hệ cơ bản là quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống.Tiết 1BÀI 13CÔNG DÂN VỚI CỘNG ĐỒNG1. Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với đời sống của con người	a. Cộng đồng là gì?	b. Vai trò của cộng đồng đối với đời sống con người2.Trách nhiệm của công dân đối với cộng đồng	a. Nhân nghĩa	b. Hòa nhập	c. Hợp tácNội dung bài học1. Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với đời sống của con ngườiCộng đồng là gì? * Khái niệm Cộng đồngTìm những điểm chung của các thành viên trong gia đình em?2.Những học sinh trong lớp ta có những đặc điểm chung là gì?CÂU HỎI THẢO LUẬN: 1. Điểm chung của các thành viên trong gia đình: - Sống chung một nhà - Có quan hệ huyết thống hoặc hôn nhân - Cùng hưởng bầu không khí chung của gia đình - Cùng có trách nhiệm yêu thương, chăm sóc, giúp đỡ nhau2. Đặc điểm chung của các thành viên trong lớp: - Cùng độ tuổi - Cùng ngôn ngữ - Sống trên một địa bàn nhất định - Cùng chung mục đích học tập, rèn luyện - Cùng sống trong tập thể lớpNgười ta gọi đây là cộng đồng lớp học, cộng đồng gia đình. Vậy: Cộng đồng là gì? Cộng đồng=Cộng là sự kết hợp, gộp vào, thêm vào+Đồng là cùng, giốngCộng đồng là toàn thể những người cùng sống,Có những điểm chung giống nhau, gắn bó thành một khối trong sinh hoạt xã hội.1.Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đối với đời sốnga. Cộng đồng là gì? * Khái niệm cộng đồngCộng đồng gia đìnhCộng đồng lớp họcCộng đồng làng xãCộng đồng văn hóaMột số hình ảnh về cộng đồngCâu hỏi thảo luận: Con người có thể tham gia vào nhiều cộng đồng khác nhau không? Cho ví dụ.Con người có thể tham gia nhiều cộng đồng khác nhau vì con người có những nhu cầu khác nhau:Gia đình là cộng đồng nền tảng đầu tiênCon người tham gia cộng đồng nơi cư trú, cộng đồng dân tộc,Con người tiếp nhận giáo dục thông qua cộng đồng trường họcCon người tham gia cộng đồng chính trị xã hội (Đoàn TN, Đảng CS,) Mỗi người có nhu cầu tham gia cộng đồng văn hóa, tư tưởngKhi làm việc, con người tham gia cộng đồng mang tính nghề nghiệpTìm ra những điểm giống nhau trong mỗi cộng đồng? Điểm khác nhau giữa các cộng đồng?Điểm khác nhau giữa các cộng đồngVề nguồn gốcVề tiếng nóiChữ viếtĐời sốngPhong tục, tập quánQui mô Loại hình Tổ chức Hoạt động(Mỗi cộng đồng có các thành viên khác nhau nên giữa các cộng đồng có đặc điểm khác nhau)Điểm giống nhau trong mỗi cộng đồngCộng đồng và vai trò của cộng đồng a. Cộng đồng là gì? * Khái niệm * Đặc điểm của cộng đồngH'Pnhiêng sau 18 năm lạc vào rừng.Điều gì sẽ xảy ra nếu con người phải sống tách biệt khỏi cộng đồng ? Người rừng - Một cô gái trần truồng từ rừng rậm về tìm thực phẩm dư thừa đã bị bắt và người ta nghi là cô này đã sống trong rừng rậm gần 20 năm như một thú rừng thật sự. - Ông Sai Lou, 45 tuổi, nói ông nhận ra đứa con gái tên Rochom H’Pnhiêng nhờ nét mặt và một vết sẹo. Năm 1988, lúc đó mới 8 tuổi, cô bé đang chăn trâu trong rừng cách Nông-pênh khoảng 325 cây số hướng đông bắc thì mất tích. - Cô gái nhặt gạo rơi trên mặt đất bỏ vào miệng nhai. Mắt cô gáí đỏ rực như mắt loài hổ. H'Pnhiêng thường ngồi thu lu trong góc nhà. Buổi tối cô vứt bỏ quần áo và cứ chực lao vào rừng. Ảnh: Tuổi Trẻ H’Pnhiêng không biết cười. Tội nghiệp nhất là người mẹ, bà H’Thía suốt ngày ra chợ Ozađao rồi rảo khắp các làng xin đủ thứ trái cây về cho con. “Thấy mẹ về nó vẫn dửng dưng, nhưng khi nhìn thấy chùm trái chín trong gùi, chẳng chờ mẹ cho, nó giật lấy rồi nhai cả vỏ. 10 ngày rồi, làm đủ cách, nhưng chẳng thấy nó cười bao giờ, mình lo quá, nó biết cười mới mau làm người được”, bà H’Thía ngồi vuốt tóc con nghẹn ngào kể.Nước mắt bà H’Thía chảy tràn trên má, “người rừng” khẽ đưa bàn tay chùi cho mẹ. "Chiều tối, nghe tiếng hoẵng từ rừng xa vọng lại, nó bỏ cơm, cứ ngồi trước cửa nhìn về phía rừng sâu. Trở về với gia đình (làng Xom, thị trấn Ô-da-đao tỉnh Ra-ta-na-ki-ri, Campuchia), sống trong tình yêu thương của cha mẹ, anh em, H’Pnhiêng đã tự nhiên hơn với người thân. Cô bắt đầu bập bẹ, ú ớ cố muốn nói gì đó, nhưng không rõ nghĩa. Mọi người đến thăm, cô đã bớt hoảng loạn, nhưng cũng không thân thiện. H'Pnhiêng (bên trái) và những người thân trong gia đình mình. Ảnh: Tuổi Trẻ. Câu hỏi thảo luận:Em đã tham gia vào những cộng đồng nào? Cộng đồng đó đã mang lại cho em những điều gì?Duy trì cuộc sống của mỗi cá nhân và cộng đồng Vai trò của cộng đồng Cá nhân phát triểnLà môi trường xã hội để các cá nhân thực hiện sự liên kết, hợp tác với nhau, Chăm lo cho cuộc sống mỗi cá nhân,đảm bảo cho mọi người có những điều kiện để phát triểnCộng đồng phát triểnThúc đẩy1. Cộng đồng và vai trò của cộng đồng b. Vai trò của cộng đồng đối với cuộc sống của con người - Cộng đồng liên kết, hợp tác các cá nhân- Chăm lo cuộc sống cá nhân- Đảm bảo phát triển toàn diện cho cá nhân - Giải quyết hài hòa, hợp lý các mối quan hệ giữa quyền lợi và nghĩa vụ của cá nhân và lợi ích tập thể“Một cuộc sống vì một cuộc sống khác mới chính là cuộc sống xứng đáng”Albert EinsteinEm cho biết ý nghĩa của những câu tục ngữ, thành ngữ sau: Lá lành đùm lá ráchThương người như thể thương thânMột con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏCon ong làm mật, yêu hoa Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trờiCon người muốn sống, con ơi Phải yêu đồng chí, yêu người anh em.  ( TIẾNG RU – Tố Hữu)2. Trách nhiệm của công dân đối với cộng đồngNhân nghĩa. * Khái niệmNhân nghĩa=NhânLà lòng thương ngườiNghĩaLà sự đối xử với con người theo lẽ phải+Nhân nghĩa là lòng thương người và đối xử với con người theo lẽ phải Con người sống nhân nghĩa có ý nghĩa như thế nào đối với cá nhân và xã hội?2. Trách nhiệm của công dân đối với cộng đồngNhân nghĩaKhái niệmBiểu hiệnÝ nghĩaGiúp cho cuộc sống của con người trở nên có ý nghĩa hơnCon người thêm yêu cuộc sống, sức mạnh để vượt qua khó khănNhân nghĩa là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc taĐem đại nghĩa thắng hung tànLấy chí nhân thay cường bạo ( Bình ngô đại cáo – Nguyễn Trãi)Theo em, xã hội ngày nay, lòng nhân nghĩa có còn cần thiết nữa hay không? Nếu còn, biểu hiện của nó như thế nào?Cõng bạn đến trườngHiến máu nhân đạoỦng hộ đồng bào bão lụtViếng nghĩa trang liệt sĩMột số việc làm thể hiện lòng nhân nghĩa2. Trách nhiệm của công dân với cộng đồng a. Nhân nghĩaKhái niệmBiểu hiệnLòng nhân ái, yêu thương lẫn nhauSự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong lao động và trong cuộc sốngThế hệ sau luôn ghi nhớ công lao thế hệ trướcLòng vị tha, bao dung, độ lượngLời chỉ thị của Bác nêu lên biểu hiện gì? “...Bác đã chỉ thị phải cứu chữa tận tình cho thương binh địch, không được để tù binh thiếu ăn trong lúc thuốc men lương thực ta không hề dư dật...” HỒ CHÍ MINHPhát huy truyền thống nhân nghĩa, học sinh cần làm gì?2. Trách nhiệm của công dân với cộng đồng a. Nhân nghĩa Khái niệm Ý nghĩa Biểu hiện Bài học - Kính trọng, biết ơn, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ - Quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ mọi người với lòng cảm thông, độ lượng, vị tha - Tích cực tham gia các hoạt động “uống nước nhớ nguồn”, đền ơn đáp nghĩa” - Kính trọng và biết ơn các anh hùng dân tộc,tôn trọng và giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc5 năm cõng bạn đi học5 năm nay, người dân ở quanh Trường tiểu học Ya Chim 1 (thị xã Kontum) rất cảm động trước tình bạn của hai cậu học sinh. Thấy bạn mình có đôi chân què quặt, cậu bé A Byưh đã tình nguyện cõng bạn đến trường hằng ngày. Dù mưa gió hay nắng gắt, A Trâm tươi cười trên lưng A Byưh đến trường. Nhà A Byưh nghèo khó, bố mẹ lam lũ rẫy nương, nhà của A Trâm cũng chẳng khá gì hơn. Không một ai bắt A Byưh phải làm thế, nhưng vì thương bạn, cậu bé đã làm điều đó một cách tự nguyện và vui vẻ. “Em muốn mình là đôi chân của bạn”, A Byưh tâm sự.A Byưh và A TrâmSưu tầm ca dao, tục ngữ nói về nhân nghĩa?Một số câu ca dao, tục ngữ nói về lòng nhân nghĩa:Môi hở, răng lạnhMáu chảy ruột mềmNhường cơm sẻ áoNhiễu điều phủ lấy giá gươngNgười trong một nước phải thương nhau cùngBầu ơi thương lấy bí cùngTuy rằng khác giống nhưng chung một giàn“Khi bạn đang cười, ở đâu đó có người đang khóc. Khi bạn đang hạnh phúc, ở đâu đó có những mảnh đời bất hạnh. Hãy hài lòng với những gì bạn có. Hãy bỏ qua mọi hận thù và sống bằng tình yêu thương” Danh ngônBÀI TẬP*Bài tập 1Em có suy nghĩ gì về việc làm của bà mẹ trinh sát Phan Lê Sơn?Năm Cam là tên tội phạm khét tiếng ở Sài Gòn. Hắn đã sai đàn em giết hại trinh sát Phan Lê Sơn.Trong phiên tòa xét xử, hắn đã bị kết án tử hình.Khi nghe tòa tuyên án, bà mẹ của trinh sát đã xin tòa miễn tội chết cho Năm Cam. Bà nói: “Không muốn chứng kiến thêm cảnh một người mẹ mất con, một gia đình mất người thân.”*Bài tập 2Câu ca dao sau có ý nghĩa gì?Em thì đi cấy ruộng bôngAnh đi cắt lúa để chung một nhàĐem về phụng dưỡng mẹ chaMuôn đời tiếng hiếu người ta còn truyền. Bài tập 3 Hãy điền vào chỗ trống và cho biết ý nghĩa của câu nói sau?Đánh kẻ chạy đi Biết cảm thông chia sẻChuẩn bị tiết 2: Hòa nhập Hợp tácTìm những câu ca dao tục ngữ nói về hòa nhập và hợp tác.- Làm các bài tập1,2,3 SGK trang 94.xin trân trọng cám ơn!Chúc các em học tốt !