Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 11: Một Số Phạm Trù Cơ Bản Của Đạo Đức Học

KÍNH CHAØO QUYÙ THAÀY COÂ VAØ CAÙC EM HOÏC SINHChµo mõng c¸c thÇy, c« gi¸o vÒ dù giê thao gi¶ngM«n: Gi¸o dôc c«ng d©n 10N¨m häc: 2008 - 2009Kiểm tra bài cũ* Câu hỏi 2: Hãy nêu vai trò của đức trong sự phát triển của cá nhân, gia đình và xã hội?* Câu hỏi 1: Đạo đức là gì? Phân biệt đạo đức với pháp luật, phong tục tập quán trong sự điều chỉnh hành vi con người?BÀI 11MỘT SỐ PHẠM TRÙ CƠ BẢNCỦA ĐẠO ĐỨC HỌCMột số phạm trù cơ bản của đạo đức họcNghĩa vụLương tâmDanh dự và nhân phẩmHạnhphúc1, Nghĩa vụ.a, Nghĩa vụ là gì?Khi các con vật con trên trưởng thành, quan hệ giữa chúng và mẹ còn diễn ra như trên nữa không?Khi con cái trưởng thành, cha mẹ còn quan tâm săn sóc các con nữa không?- Hoạt động nuôi con của loài vật thể hiện bản năng loài vật.- Cha mẹ nuôi con thể hiện nghĩa vụ của cha mẹ với con cái.Hãy quan sát các hình ảnh sau và cho biết, để tồn tại và phát triển,con người phải được đáp ứng những nhu cầu gì?Con người cần được đáp ứng những nhu cầu vật chất như ăn, mặc, ở, phương tiện sinh hoạtvà cả những nhu cầu tinh thần như học tập, vui chơi, sáng tạoĐể đáp ứng các nhu cầu trên, con người phải làm gì? Một cá nhân có thể tự mình đáp ứng tất cả các nhu cầu đó hay không?Em hiểu thế nào là nghĩa vụ?Hiện nay, nghĩa vụ chính của em là gì? * Nghĩa vụ: là trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với nhu cầu, lợi ích chung của cộng đồng, của xã hội.Hãy tìm những ví dụ cụ thể về nghĩa vụ của cá nhân trong cuộc sống?Chấp hành luật ATGTĐóng học phíNghĩa vụ quân sựNộp thuếHãy theo dõi các tình huống sau:Tình huống 1 Ông X vì muốn có nguồn thu nhập cao nên ông đã lên rừng chặt gỗ để bán, làm cho khu rừng bị tàn phá nặng nề, gây ra hậu quả to lớn cho nhân dân vùng xung quanh.Tình huống 2: Nhà em nằm ở cạnh Khu công nghiệp Điện Nam - Điện Ngọc, do nhu cầu mở rộng sản xuất nên Nhà nước cần giải tỏa nơi nhà em đang ở. Nhưng mảnh vườn nhà em có trồng rất nhiều cây ăn quả có giá trị kinh tế lớn. Gia đình em phải làm thế nào bây giờ? Nhà nước mà lấy đấtlàm mất đi vườn cây của nhà em rồi, gia đình em sẽ tìm đâu ra nguồn thu nhập mới ?Qua hai tình huống trên, hãy cho biết:Có phải lúc nào lợi ích cá nhân và xã hội cũngphù hợp với nhau không? Khi mâu thuẫn xảy ra, cần giải quyết như thế nào? - Cá nhân phải biết đặt nhu cầu và lợi ích của xã hội lên trên, trong trường hợp cần thiết, phải biết hi sinh quyền lợi của mình vì lợi ích chung. - XH có trách nhiệm bảo đảm cho nhu cầu và lợi ích chính đáng của cá nhân.* Bài học:b. Nghĩa vụ đạo đức của người thanh niên Việt Nam hiện nay.1.Chăm lo rèn luyện đạo đức.2. Không ngừng học tập, nâng cao trình độ.3. Tích cực lao động sản xuất.4. Sẵn sàng tham gia vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Dựa vào SGK và kiến thức thực tế, hãy cho biết người thanh niên Việt Nam hiện nay có nghĩa vụ đạo đức như thế nào?2. Lương Tâm. a. Lương tâm là gì?Cho tình huống sau:	 Bạn A mất 100.000đ. Tìm mãi mà không thấy nên bạn có ý nghi ngờ bạn B ngồi cạnh mình đã lấy trộm và bạn đã bóng gió nói đến sự nghi ngờ của mình. Vài ngày sau,bạn phát hiện tờ 100.000đ của mình để quên trong quyển vở bài tập ở nhà, bạn hối hận vô cùng vì đã lỡ nghi ngờ bạn B và tự nhủ: từ giờ trở đi mình phải bình tĩnh xem xét, tìm hiểu chứ không nên kết luận vội vàng làm sứt mẻ tình bạn!Bạn A đã tự đánh giá, điều chỉnh hành vi của mình như thế nào?Năng lực tự đánh giá, điều chỉnh hành vi đó gọi là gì?- Lương tâm: là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội.Khi làm được những việc tốt hoặc đạt kết quả cao trong học tập, em cảm thấy thế nào?Khi có các hành vi sai lầm, vi phạm các chuẩn mực đạo đức, em cảm thấy như thế nào?+ Thanh thản.+ Cắn rứt.- Các trạng thái của lương tâm:- Hãy phân tích các trạng thái của lương tâm của tình huống sau và nói rõ thái độ của em như thế nào?* Tại ngã tư đường phố có một cụ già chống gậy qua đường bị ngã.- Người A: Nhìn thấy rồi bỏ đi. Người B: Giúp đỡ tận tình. Người C: Chế nhạo người B. - Ý nghĩa của lương tâm đối với đời sống đạo đức?- Lương tâm dù tồn tại ở trạng thái nào cũng có ý nghĩa tích cực đối với cá nhân.- Trạng thái thanh thản của lương tâm: giúp con người tự tin hơn vào bản thân và phát huy được tính tích cực trong hành vi của mình. - Trạng thái cắn rứt của lương tâm: giúp cá nhân điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu của xã hội. b. Làm thế nào để trở thành người có lương tâm?Con người phải rèn luyện như thế nào để trở thành người có lương tâm? Liên hệ bản thân em? Đối với mọi người: Thường xuyên rèn luyện tư tưởng, đạo đức theo quan điểm tiến bộ, cách mạng và tự giác thực hiện các hành vi đạo đức. Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bản thân.- Bồi dưỡng tình cảm trong sáng, đẹp đẽ, cao thượng, bao dung và nhân ái. Đối với học sinh: - Tự giác thực hiện nghĩa vụ của học sinh. - Rèn luyện ý thức đạo đức, tác phong kỉ luật. - Có lối sống lành mạnh, biết quan tâm đến người khác.Xin ch©n thµnh c¶m ¬nc¸c thÇy, c« gi¸o!