Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 4: Nguồn Gốc Vận Động Phát Triển Của Sự Vật V Hiện Tượng

Nguồn Gốc Vận Động Phát Triển Của sự vật và hiện tượngBÀI 4 MỤC TIÊU BÀI HỌC Hiểu được thế nào là mâu thuẫn?Hiểu được đấu tranh giữa các mặt đối lập của mâu thuẫn là nguồn gốc khách quan của mọi sự vận động phát triển của các sự vật và hiện tượng Vận dụng những hiểu biết trên vào cuộc sống, chúng ta cần mạnh dạn đấu tranh giải quyết các mâu thuẫn, tránh thái độ nể nang, “dĩ hòa vi quý”NỘI DUNG BÀI HỌCII.- Mâu thuẫn là nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật và hiện tuợngI.- Thế nào là mâu thuẫn?Những hình ảnh này nói lên điều gì?Dọn vệ sinh xã rác Sản xuất tiêu dùng 2.- Đen – Trắng 3.- Trên – Dưới 6.- Trong – Ngoài 1.- Đồng hoá – Dị hoá 4.- Thống trị – Bị trị 5.- Dũng cảm – Hèn nhát Vậy theo các em cái nàosau đây là mâu thuẫnMỗi nhĩm sẽ lên bảng ghi nhanh những ví dụ sự vật hiện tượng nào là mâu thuẫn Đối lập thống nhất Đấu tranh Tại sao chỉ có: Đồng hoá – dị hoá; Thống trị – bị trị; Dũng cảm– hèn nhát là mâu thuẫn? Và được gọi là mâu thuẫn gì? Vậy các mặt còn lại : đen, trắng – to, nhỏ – trên, dưới Có phải là mâu thuẫn không ? Và gọi là mâu thuẫn gì? Mâu thuẫn thông thường Mâu thuẫn triết học Thế nào là mâu thuẫn triết học? Thế nào làđối lập, thống nhất, đấu tranh? ?I.- Thế nào là mâu thuẫnMâu thuẫn là một chỉnh thể, trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất với nhau vừa đấu tranh với nhauSản xuất Tiêu dùng Đối lập Đĩ là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm mà trong quá trình vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng, chúng phát triển theo những chiều hướng trái ngược nhau.Các mặt đối lập bao giờ cũng tồn tại với nhau trong mỗi sự vật và hiện tượng cụ thể Điện âm bao giờ cũng tồn tại với điện dương. Lực hút bao giờ cũng tồn tại với lực đẩy. Trong tư duy nhận thức có chân lý và sai lầm Toán đại số có số âm và số dương Phép tính số học, có phép cộng và phép trừThống nhất giữa các mặt đối lậpHai mặt đối lập liên hệ gắn bĩ với nhau, làm tiền đề tồn tại cho nhau. Triết học gọi đĩ là sự thống nhất giữa các mặt đối lập Đấu tranh Là sự gạt bỏ loại trừ nhau giữa 2 mặt đối lập?Phân biệt mâu thuẫn thông thường và mâu thuẫn triết họcThông thường Triết học Mâu thuẫn thông thường là sự đối lập nhau giữa các mặt đối lập nhau Mâu thuẫn triết học là sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập Hỏi: Mối quan hệ giữa thầy với trò, giữa cha mẹ và con cái có chứa đựng mâu thuẫn không? Đó là những mâu thuẫn như thế nào?Trong mối quan hệ giữa thầy với trò, giữa cha mẹ và con cái cũng là những mối quan hệ chứa đựng nhiều mâu thuẫn. Đó là những mâu thuẫn nội tại, các em cảm thấy như là tại sao cha mẹ không hiểu mình, hay sao thầy cô lại đối xử với mình như thế. Những mâu thuẫn ấy tồn tại song song với việc chúng ta vẫn yêu thương kính trọng bố mẹ, thường xuyên nghe theo lời bố mẹ. Và trong lớp học tiếp thu những tri thức mà thầy cô truyền đạt lại để biến những tri thức ấy thành của mình, bên cạnh đó là thái độ lễ phép, tôn trọng thầy cô. Đó chính là sự thống nhất giữa các mặt đối lập trong một mâu thuẫn. BÀI TẬP 1 Điều kiện để hình thành mâu thuẫn là gì?a.- Hau mặt đối lập trái ngược nhau trong 1 sự vậtb.- Hai mặt đối lập phủ định nhau trong 1 sự vật c.- Hai mặt đối lập cùng tồn tại trong 1 sự vật d.- Hai mặt đối lập nhau chứa đựng mâu thuẫn CBÀI TẬP 2 Xác định phạm vi tồn tại của mâu thuẫn ?a.- Mâu thuẫn có nhiều trong sự vật hiện tượng b.- Mâu thuẫn có trong mọi sự vật hiện tượng c.- Mâu thuẫn có trong ý thức của con người.d.- Mâu thuẫn có trong XH và một số SVHTBBÀI TẬP 3 Các mặt đối lập được coi là thống nhất khi chúng :a.- Liên hệ tác động lẫn nhau b.- Hợp lại thành một khối c.- Cùng tồn tại trong một sự vật hiện tượngd.- Liên hệ gắn bĩ ràng buộc nhau A Theo triết học Mác – Lenin mâu thuẫn là :- Sự bài trừ và phủ định lẫn nhau giữa các mặt đối lập.B.- Trong trạng thái xung đột chống đối lẫn nhauC.- Sự ràng buộc và quy định lẫn nhau giữa các mặt đối lập.D.- Sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập.BÀI TẬP 4 D?Khi mâu thuẫn giải quyết xong thì mọi việc sẽ phát triển tốt đẹp. Vậy theo em mâu thuẫn được giải quyết bằng cách nào?Đấu tranhVậy khi đấu tranh ta nên làm gì và khơng làm gì?Cần tránh Độc tài Nóng tính Thành kiến Ba phải Đấu tranh bằng cách Đàm phán Thảo luận Bạo lực Mâu thuẫn Giải quyết mâu thuẫn Sự vật cũ mất đi sự vật mới ra đời Xuất hiện Đỉnh điểm Đấu tranh Sự vật hiện tượng Như vậy nguồn gốc vận động phát triển của sự vật hiện tượng là gì??Mâu thuẫnTại sao mâu thuẫn là nguồn gốc của sự vận động phát triểncác sự vật hiện tượng? Biện pháp thường xuyên để giải quyết mâu thuẫnchúng ta phải làm gì? ?II.- Mâu thuẫn là nguồn gốc vận động phát triển của sự vật và hiện tượng Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập dẫn đến kết quả mâu thuẫn được giải quyết Cái cũ mất đi cái mới ra đời tốt hơn cái cũ.Biện pháp thường xuyên giải quyết mâu thuẫn trong cuộc sống tập thể là phải tiến hành phê bình và tự phê bình VD:Trong bài thơ “Vội vàng” Xuân Diệu viết:”Tôi muốn tắt nắng điCho màu đừng nhạt mấtTôi muốn buộc gió lạiCho hương đừng bay đi”Em hãy tìm ra sự mâu thuẫn trong đọan thơ trên? BÀI TẬP 1 Khi mới làm cách mạng Tố Hữu đã cĩ những băn khoăn : “Bâng khuâng đứng giữa hai dịng nước Chọn một dịng hay để nước trơi” Hãy chỉ ra yếu tố mâu thuẫn trong 2 câu thơ trên. BÀI TẬP 2 BÀI TẬP 3Nhà văn Nga nổi tiếng là Gôgôn có viết :“Kẻ luôn vuốt ve, âu yếm những người khácthì kẻ đó không yêu ai cả. Không có cái ác lấy đâu ra cái thiện”. Câu nói của Gôgôn có bao hàm hai mặt đối lập không? Và nó có thúc đẩy sự phát triển không?BÀI TẬP 4 Nếu trong lớp học của em, một số bạn có mâu thuẫn nhỏ, giả sử em là lớp trưởng em sẽ giải quyết ra so?DẶN DÒ Làm các bài tập 1,2,3,4 trong SGK.Xem trước bài : 5 Cách thức vận động và phát triển của sự vật hiện tượngTổ 2 thuyết trình Chúc các em học tốt