Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 8 : Tồn Tại Xã Hội Và Ý Thức Xã Hội

Kính chào các thầy cô giáo Môn Giáo dục công dân Lớp 10 – bài 8KIỂM TRA BÀI CŨ : Em hiểu như thế nào về nguyên lí giáo dục : Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội ?Ñoá baïn cuoäc soáng con ngöôøi caàn coù nhöõng thöù gì chuû yeáu ?Toâi ñaâu phaûi con ngöôøi laøm sao traû lôøi ñöôïc, baïn hoûi caùc anh chò trong lôùp neø!Bên cạnh nhu cầu ăn, mặc, ở, con người còn có nhu cầu vui chơi, giải trí, nghiên cứu khoa họcHay chính là đời sống tinh thần của con người.Vaät chaát vaø tinh thaànVaäy trong ñôøi soáng xaõ hoäi coù caàn Vaät chaát vaø tinh thaàn khoâng?Trong Trieát hoïc goïi ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn laø gì?Toàn taïi xaõ hoäi YÙ thöùc xaõ hoäi TỒN TẠI Xà HỘI VÀ Ý THỨC Xà HỘIBài 8 :Nội dung cần nắm vững : Nắm vững và hiểu rõ nội dung các khái niệm : Tồn tại xã hội và ý thức xã hội. Thấy được mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội. Trên cơ sở hiểu rõ khái niệm chúng ta biết tiếp thu những quan điểm tiến bộ và phê phán những tư tưởng lạc hậu, lỗi thời, phản động.Tiết 1: Tồn tại xã hội và các yếu tố của tồn tại xã hộiÝ thức xã hộiTồn tại xã hộiĐời sống tinh thầnVấn đề cơ bản của Triết học Vật chấtÝ thứcQuyết địnhTác động trở lạiĐời sống vật chấtVật chấtÝ thứcĐể tồn tại được thì con người phải lao động làm ra của cải vật chất đảm bảo nhu cầu ăn mặc, ở, đi lại của mình.Để tồn tại được thì con người phải làm gì?Vaäy xaõ hoäi muoán toàn taïi caàn phaûi coù nhöõng yeáu toá naøo ? Daï ñeå em xin quyeàn trôï giuùp ñaõ. Caùc anh chò ôi giuùp em !Xaõ hoäi muoán toàn taïi caàn phaûi coù : Moâi tröôøng tự nhiên – Daân soá – phöông thöùc saûn xuaát NỘI DUNGTỒN TẠI Xà HỘI Các xã hội trong lịch sử, muốn tồn tại và phát triển phải lao động sản xuất làm ra của cải vật chất nuôi sống xã hội. Muốn lao động sản xuất, xã hội phải có một số người nhất định (dân số) mới có nguồn lực lao động, và con người phải gắn với môi trường tự nhiên, vì mọi của cải vật chất đều được khai thác từ tự nhiên. Trong quá trình sản xuất ấy, bao giờ con người cũng phải tiến hành theo một cách thức nào đó (phương thức sản xuất). Tồn tại xã hội : Là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội, bao gồm môi trường tự nhiên, dân số và phương thức sản xuất.1 /. Tồn tại xã hội:TRẢ LỜIPhương thức sản xuất, vì trình độ của phương thức sản xuất như thế nào thì sẽ quyết định sự tác động của con người đến môi trường tự nhiên và quy mô phát triển của dân số như thế ấyTrong những yếu tố ấy, yếu tố nào là yếu tố quyết định? Vì sao?Các em hãy quan sát những hình ảnh sau đây về môi trường tự nhiên:a. Điều kiện địa lý tự nhiênĐất đaiSông ngòiKhí hậub. Của cải trong thiên nhiênMuối biểnNguồn nướcThanThú rừng và hải sảnc. Những nguồn năng lượng tự nhiênNăng lượng mặt trời Sức gióSức nướcBao gồm:+ Điều kiện địa lí tự nhiên (đất đai, rừng núi, sông ngòi, khí hậu)+ Của cải trong tự nhiên (tài nguyên, khoáng sản, thú rừng, hải sản)+ Những nguồn năng lượng tự nhiên (sức gió, sức nước, ánh sáng mặt trời)a /. MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN- Vai trò của môi trường tự nhiên:  Là điều kiện sinh sống tất yếu và thường xuyên của sự tồn tại và phát triển của xã hội. Nó có thể tạo ra những điều kiện thuận lợi hoặc gây ra những khó khăn cho quá trình sản xuất của con người. Ch¸y rõngRác thảiChặt phá rừngSăn b¾t ®éng vËt quý hiÕmThông tin:ViÖt Nam: Rừng đã và đang bị thu hẹp nhanh chóng: 	Năm 1945 tØ lÖ che phñ rõng lµ 48,3%	Năm 1975 cßn 29,1%	Năm 1989 cßn 23,6%	Năm 1991 cßn 20%=> Møc che phñ nµy thÊp h¬n nhiÒu so víi møc b¸o ®éng (30%). MÆc dï gÇn ®©y c«ng t¸c trång rõng, chăm sãc, b¶o vÖ rõng ®· lµm tăng ®é che phñ rõng. 	Năm 1995 tăng lªn 28,2%	Năm 2000 tăng lªn 33%=> Nh­ng tØ lÖ che phñ tăng lªn còng chØ lµ rõng míi trång 	Con người đã tác động vào tự nhiên theo những chiều hướng nào? - Con người tác động vào giới tự nhiên theo 2 hướng :+ Tích cực : Bảo tồn, tái tạo và làm phong phú thêm cho giới tự nhiên.Các hành vi khai thác tự nhiên một cách hợp lý: Nhà máy thủy điện, nhiệt điện Các khu du lịch sinh thái. Khai thác một cách hợp lý nguồn tài nguyên theo chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước, đúng pháp luật.+ Tiêu cực : Tàn phá, khai thác cạn kiệt giới tự nhiên.Hạn hánNhững hậu quả do các hành vi phá hoại môi trườngLũ lụtSạt lở đấtSóng thầnCuộc sống đói nghèoMôi trườngCon người không có ý thức trong bảo vệ môi trườngChaùy röøng Chaët phaù röøngO nhieãm khoâng khíRaùc thaûiHình aûnh naøy muoán nhaén nhuû chuùng ta Ñieàu gì?Vaäy daân soá laø gì? Coù aûnh höôûng gì ñeán söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc hay khoâng? Theo em daân soá nöôùc ta hieän nay nhö theá naøo? Laøm theá naøo ñeå haïn cheá söï gia taêng daân soá ??b /. Dân số :- Dân số là số dân sống trong một hoàn cảnh địa lí nhất định.Dân số TG : Khoảng 6,7 tỷ người phân bố ở khắp nơi trên thế giới. ( Năm 1999 : 6 tỷ )ở Việt Nam có trên 86 triệu ngườiCó 54 dân tộcTrong đó: đa số là người kinhNgười Kinh: chiếm đa sốViệc gia tăng dân số quá nhanh sẽ đem lại hậu quả gì cho xã hội?- NghÌo nµn l¹c hËu- ChÊt l­îng cuéc sèng gi¶m- Søc Ðp l­¬ng thùc, thùc phÈm- Søc Ðp gi¸o dôc, y tÕ- ThiÕu viÖc lµm- Khã khăn vÒ nhµ ë, ®i l¹i- ¤ nhiÔm m«i tr­êng- TÖ n¹n x· héi	Cuộc sống đói nghèoThiếu việc làmTệ nạn xã hộiÔ nhiễm môi trườngDân số là tổng số dân sinh sống, cư trú trong một vùng lãnh thổ nhất định, vào một thời điểm xác định. Ví dụ: dân số của Việt Nam tính đến 0h ngày 1-4-2009 là 85.789.573 người.Dân số bao gồm các yếu tố: số lượng, chất lượng, mật độ, tốc độ gia tăng dân sốTheo em,dân số có vai trò gì?b /. Daân soá  - Laø ñieàu kieän taátyeáu vaø thöôøng xuyeân cuûa söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa xaõ hoäi.- Tuy nhieân, cuõng nhö vai troø cuûa moâi tröôøng töï nhieân, ñieàu kieän daân soákhoâng phaûi laø nhaân toá quyeát ñònh söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa XH.Cuộc sống đói nghèoNhư vậy, sự gia tăng dân số làm kìm hãm sự tiến bộ của xã hội.Trong caùc yeáu toá sau ñaây yeáu toá naøo khoâng thuoäc phaïm vi toàn taïi xaõ hoäi ? A.- Tâm lyù xaõ hoäi B.- Daân soá C.- Moâi tröôøng D.- Phöông thöùc saûn xuaátBaøi taäp 1AMôi trường tự nhiên ngày nay bị đe dọa nghiêm trọng đối với cuộc sống của con người. Nguyên nhân sâu xa là do :A.- Tàn phá rừng B.- Môi trường bị ô nhiễmC.- Tài nguyên cạn kiệt D.- Dân số tăngBaøi taäp 2D Bµi tËp 3 :	Em ®ång ý víi ý kiÕn nµo sau ®©y?Sù gia tăng d©n sè trªn thÕ giíi hiÖn diÔn ra ë c¸c n­íc ph¸t triÓn.C¸c n­íc ch©u Phi, ch©u Á lµ n¬i chiÕm phÇn lín sè tăng d©n sè.Những n­íc nghÌo nhÊt cã tû lÖ sinh thÊp nhÊt.D©n sè, m«i tr­êng, søc kháe, nghÌo ®ãi lµ th¸ch thøc gay g¾t hiÖn nay.bdHọc bài cũChuẩn bị vẽ sơ đồPTSXXem trước phần c : PTSX Dặn dò về nhàKH¸I QU¸T HãA TIÕT 11 /. Tồn tại xã hội :Đêi sèng x· héiTån t¹i x· héiÝ thøc x· héiM«i tr­êngtù nhiªnD©n sèđiÒu kiÖn ®Þa lýNguånnăngl­îngCña c¶i trongTNSè l­îng d©n c­Tèc ®é tăngDSMËt ®é d©n sốPh­¬ng thøcs¶n xuÊt