Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Tồn tại xã hội và Ý thức xã hội

Bài giảng môn : GIáO DụC công dânPhần thứ nhấtCông dân với việc hình thành thế giới quan, phương pháp luận khoa họcBài 8 : (tiết 1)Tồn tại xã hội và ý thức xã hộiTồn tại xã hội và ý thức xã hộiA. Mở bài	Bài này giúp chúng ta: 	- Hiểu được nội dung các khái niệm tồn tại xã hội và ý thức xã hội	- Thấy được mối quan hệ biện chứng giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hội	- Trên cơ sở lý luận về tồn tại xã hội và ý thức xã hội, chúng ta có thể hiểu và	vận dụng được đường lối chính sách của Đảng trong đời sống xã hộiB. Nội dung	I.Tồn tại xã hội	II. ý thức xã hội	III. Mối quan hệ giữa tồn tại xã hội và ý thức xã hộiKHáI QUáT HóA TIếT 1i. Tồn tại xã hộiĐời sống xã hộiTồn tại xã hộiý thức xã hộiMôi trườngtự nhiênDân sốĐiều kiện địa lýNguồnnănglượngCủa cải trongTNSố lượng dân cưTốc độ tăngDSMật độ dân cưPhương thứcsản xuất1. Tồn tại xã hộiCH: Định nghĩa: 	Tồn tại xã hội là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội, bao gồm: Môi trường thiên nhiênDân sốPhương thức sản xuất1. Tồn tại xã hội2. Các yếu tố của tồn tại xã hộiChia nhómNhóm 1: Nêu các yếu tố của môi trường tự nhiên ?Nhóm 2: Con người tác động vào môi trường tự nhiên như thế nào ? Nhóm 3: Nêu những quan niệm lạc hậu dẫn đến sự gia tăng dân số ? Nhóm 4: Nêu các yếu tố dân số ?2.1.môi trường tự nhiênCác yếu tố của môi trường tự nhiênMôi trường tự nhiênVí dụĐiều kiện địa lýđất đai, rừng, núi, sông, biển, khí hậu Của cải trong tự nhiêntài nguyên, khoáng sản, hải sản Nguồn năng lượngsức gió, nước, ánh sáng 2.1 môi trường tự nhiênĐiều kiện địa lýRừngBiển2.1. môi trường tự nhiênCủa cải trong tự nhiênThanMuối2.1. môi trường tự nhiênNguồn năng lượngNăng lượng từ gióNăng lượng từ nước2.1. môi trường tự nhiênNguồn năng lượngNăng lượng mặt trời2.1 môi trường tự nhiênb. Sự tác động của con người vào giới tự nhiênTích cực: tôn tạo, bảo tồn, tái tạo và làm phong phú thêm cho giới tự nhiên Tiêu cực: tàn phá, khai thác cạn kiệt giới tự nhiên  Sự khai thác môi trường tự nhiên phụ thuộc vào nhận thức con người2.1 môi trường tự nhiênCâu hỏi 1	Em hãy cho biết những hành vi nào của con người tàn phá môi trường tự nhiên ?	- Khai thác tự nhiên, khoáng sản tuỳ tiện, không hợp lý	- Đốt phá rừng	- Bắt, giết động vật quý hiếm	- Vứt rác, chất thải bừa bãi	2.1 môi trường tự nhiênCháy rừngRác thải2.1 môi trường tự nhiênChặt phỏ rừng2.1 môi trường tự nhiênSăn bắt động vật quý hiếmVí dụ:Việt Nam: Rừng đã và đang bị thu hẹp nhanh chóng. 	Năm 1945 tỉ lệ che phủ rừng là 48,3%	Năm 1975 còn 29,1%	Năm 1989 còn 23,6%	Năm 1991 còn 20%=> Mức che phủ này thấp hơn nhiều so với mức báo động (30%). Mặc dù gần đây công tác trồng rừng, chăm sóc, bảo vệ rừng đã làm tăng độ che phủ rừng. 	Năm 1995 tăng lên 28,2%	Năm 2000 tăng lên 33%=> Nhưng tỉ lệ che phủ tăng lên cũng chỉ là rừng mới trồng 	Rừng mới trồng2.1 môi trường tự nhiênCâu hỏi 2Hành vi tiêu cực của con người đối với môi trường tự nhiên gây nên hậu quả gì ?- Tài nguyên không tái tạo- Tài nguyên, khoáng sản nghèo nàn, cạn kiệt- Sự cân bằng sinh thái bị phá vỡ- Gây hiểm họa cho cuộc sống con người 	2.1 môi trường tự nhiênLũ lụtHạn hán2.1 môi trường tự nhiênSạt lở đấtCuộc sống nghèo nàn2.1 môi trường tự nhiênc. Vai trò của môi trường tự nhiên	Là điều kiện sinh sống tất yếu của sự tồn tại và phát triển của xã hội (nhưng điều kiện môi trường không phải là nhân tố quyết định sự phát triển XH)2.1 môi trường tự nhiênVí dụ: + Trên thế giới có những nước tài nguyên, khoáng sản khan hiếm nhưng lại có nền kinh tế phát triểnTên nướcThu nhậpThụy Sỹ647.000 USD/NgườiNhật565.000 USD/Người2.1 môi trường tự nhiênVí dụ: + Trên thế giới có những nước tài nguyên, khoáng sản giàu có, giao thông đường biển thuận lợi nhưng lại chậm phát triển. Việt Nam đứng thứ 186/192 nước, được xếp hạng với mức 2.600USD/người. Việt Nam là một trong 7 nước nghèo nhất Thế giới mặc dù chúng ta có điều kiện tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng.2.2 Dân sốa. Dân số:	Dân số là số dân sống trong một hoàn cảnh địa lý nhất định.b. Yếu tố dân số:Số lượng dân cưTốc độ tăng dân sốMật độ dân cưVí dụ: Việt Nam năm 2006 Số dân84.108.Tốc độ tăng DS1,21%Mật độ dân cư331người/km 22.2 dân sốCâu hỏi 	Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?Nước đông dân thì xã hội sẽ phát triển caoNước ít dân thì xã hội sẽ phát triển chậmCả 2 ý kiến trên đều saicVí dụ:- Các nước Châu Phi hay Việt Nam có số dân cao nhưng Xã hội kém phát triển- Nước ít dân như úc với số dân hơn 20 triệu hay Luxembur chỉ có hơn 4 trăm nghìn dân nhưng xã hội rất phát triển, là một trong năm nước giàu nhất thế giới 2.2 Dân sốc. Vai trò dân số:	Dân số là điều kiện tất yếu và thường xuyên của sự tồn tại và phát triển của xã hội. (Tuy nhiên điều kiện dân số không phải là yếu tố quyết định đến sự và phát triển của xã hội).	Dân số và tốc độ phát triển dân số của mỗi nước ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển mọi mặt của nước đó.	Nguyên nhân chi phối:Kinh tế, xã hộiNhận thức của con ngườiChủ trương, chính sáchPháp luậtPhong tục tập quánTrong đó nguyên nhân kinh tế xã hội là cơ bản, nó có tính quyết định nhấtBài tập củng cố kiến thứcCâu hỏi 	Em hãy cho biết hậu quả do việc gia tăng dân số ?- Nghèo nàn lạc hậu- Chất lượng cuộc sống giảm- Sức ép lương thực, thực phẩm- Sức ép giáo dục, y tế- Thiếu việc làm- Khó khăn về nhà ở, đi lại- Ô nhiễm môi trường- Tệ nạn xã hội	Bài tập củng cố kiến thứcBài tập	Em đồng ý với ý kiến nào sau đây?Sự gia tăng dân số trên thế giới hiện diễn ra ở các nước phát triển.Các nước châu Phi, châu á là nơi chiếm phần lớn số tăng dân số.Những nước nghèo nhất có tỷ lệ sinh thấp nhất.Dân số, môi trường, sức khỏe, nghèo đói là thách thức gay gắt hiện nay.bdTồn tại xã hộiKết luận	Môi trường tự nhiên, dân số là điều kiện để xã hội tồn tại và phát triển. Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc phải có trách nhiệm bảo vệ phát triển môi trường tự nhiên và ổn định dân số để có được số dân đảm bảo số lượng và chất lượng tham gia xây dựng và phát triển xã hội.Bài tập về nhà	 Bài 1:	Em hãy cho biết chủ trương, biện pháp của Đảng và Nhà nước ta về bảo vệ, giữ gìn tự nhiên, môi trường như thế nào ?Bài 2:	Em hãy cho biết chủ trương, biện pháp của Đảng và Nhà nước ta về việc phát triển dân số là gì ?