Bài giảng Hoạt động Hướng nghiệp lớp 9 - Chủ đề 5: Thông tin về thị trường lao động

GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆPChủ đề 3:Việc làm và nghề nghiệp có giống nhau ?Mỗi công việc trong sản xuất, kinh doanh, dịch vụ cần đến một lao động thực hiện trong một thời gian và không gian xác định được coi là một việc làm . Những công việc không nhằm mục tiêu lao động kiếm sống thì không phải là việc làmNghề là việc làm có yêu cầu về những hiểu biết (trí thức) nhất định về chuyên môn và những kĩ năng tương ứng (có được thông qua đào tạo)Người ta phân kĩ năng lao động nghề nghiệp theo những trình độ khác nhau gọi là một bậc của tay nghề.Ví dụ : Nghề gò, hàn có 7 bậcNghề may có 5 bậcNghề tài xế có 3 bậcVIỆC LÀM VÀ NGHỀ NGHIỆPCó thực ở nước ta quá thiếu việc làm không ? Vì sao ở một số địa phương có việc làm mà không có nhân lực ?Dân số tăng quá nhanh, số người đến tuổi lao động hằng năm lên tới trên 1.000.000 người, nhu cầu có việc làm trở thành một sức ép xã hộiHệ thống ngành nghề chưa phát triển mạnh, dân số nông thôn lại tăng, diện tích canh tác tính trên đầu nông dân giảm xuống tất cả những hiện tượng đó dẫn đến tình trạng nông nhàn. Tính ra, trong một năm ở nông thôn có tới hàng tỉ ngày công chưa sử dụng tớiRất nhiều thanh niên đến tuổi làm việc không học nghề, chạy theo các kì thi đại học. Tốt nghiệp đại học nhưng không có nơi sử dụng, nhiều thanh niên nằm chờ nơi tuyển dụng, không có năng lực tham gia các hoạt động sản xuất khácỞ vùng nông thôn xa cách thành thị, vùng đảo, miền núi là nơi đang cần nhiều nhân lực thuộc các lĩnh vực dạy học, y tế, khai hoang, chăn nuôi, nhưng nhiều người không muốn tham gia bởi những lí do như xa gia đình, phải rời bỏ thành phố Do đó, nơi thì thiếu người làm, nơi lại có quá đông người chờ việcMỗi thanh niên phải nâng cao năng lực tự học, tự hoàn thiện học vấn, tự tạo ra được việc làma) Khái niệm về thị trường lao độngTrong thị trường lao động, lao động được thể hiện như một hàng hoá, nghĩa là nó được mua dưới hình thức tuyển chọn, kí hợp đồng ngắn hạn hoặc dài hạn, và được bán – tức là được người có sức lao động thoả thuận với bên có yêu cầu nhân lực ở các phương diện : tiền lương, các khoản phụ cấp, chế độ phúc lợi, chế độ bảo hiểmThị trường lao độngThông tin về thị trường lao động có ý nghĩa như thế nào đến việc chọn nghềThông tin về thị trường lao động có ý nghĩa rất quan trọng đến việc định hướng chọn nghềNếu trên thị trường không có nhu cầu lao động về một lĩnh vực chuyên môn nào đó, mà ta cứ cố tình nộp đơn xin được tuyển chọn hoặc kí hợp đồng lao động, thì chắc chắn là không bao giờ được thoả mãn nguyện vọng. Trong trường hợp người chọn nghề thích một lĩnh vực chuyên môn cụ thể, nhưng trên thị trường lao động không xuất hiện yêu cầu nhân lực thuộc chuyên môn tương ứng, thì tốt nhất là phải chuyển hướng lựa chọn nghềHọc vấn cao, tư duy kĩ thuật linh hoạt, tay nghề vững chắc là những giá trị bền vững trong lao động sản xuất và hoạt động nghề nghiệp. Đây là những ưu thế trong việc “chạy đua” vào các lĩnh vực đang cần nhân lựcLàm thế nào để biết được nhu cầu của thị trường lao động ?	Tham khảo thông tin về thị trường lao độngTừ các trung tâm xúc tiến việc làmTừ các thông báo tuyển sinhTừ các báo hằng ngày (xem các mục quảng cáo, nhắn tin)Khái niệm về thị trường lao độngMột số yêu cầu của thị trường lao động hiện nay Có trình độ học vấn cao để có khả năng tiếp cận nhanh với công nghệ mới, với những kĩ thuật tiên tiếnBiết sử dụng ít nhất một ngoại ngữ (nhất là tiếng Anh) và máy vi tínhCó sức khoẻ thể chất và tinh thần tốt, đáp ứng được nhịp độ nhanh trong sản xuất và cường độ lao động cao trong ca làm việcThị trường lao độngThị trường lao động có thay đổi không ?Khái niệm về thị trường lao độngMột số yêu cầu của thị trường lao động hiện nayMột số nguyên nhân làm thị trường lao động luôn thay đổi Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế do quá trình công nghiệp hoá đất nước sẽ kéo theo sự chuyển dịch cơ cấu lao độngNhu cầu tiêu dùng ngày càng đa dạng Việc thay đổi nhanh chóng các công nghệ sản xuấtThị trường lao độngVì sao mỗi người cần nắm vững một nghề và biết làm một số nghề?Thị trường lao động nông nghiệpTrồng cây lương thực và thực phẩm (lúa, ngô, khoai tây, đậu nành, mè, đậu phộng)Trồng trọt, chăm sóc và khai thác cao su, cà phê, trà, cây ăn quảChăn nuôi lợn, bò, ngựa, dê, gà, vịtKhai thác,nuôi trồng, chế biến hải, thủy sảnTrồng rừng, bảo vệ rừng, khai thác và chế biến gỗMột số thị trường lao động cơ bảnThị trường lao động nông nghiệpThị trường lao động công nghiệpKhai thác quặng, than đá, dầu mỏ, khí đốt, đá quý, vàng bạcGiao thông và xây dựng cơ sở hạ tầng cho giao thôngSản xuất giày, dép, quần áo may sẵn, dệt may và dệt kim để xuất khẩuCông nghiệp hoá chất, vật liệu mới, vật liệu xây dựng, bào chế thuốc, đóng đồ gỗBảo vệ môi trường, giữ gìn sự cân bằng sinh thái, xử lí chất thảiMột số thị trường lao động cơ bảnThị trường lao động nông nghiệpThị trường lao động công nghiệpThị trường lao động dịch vụDịch vụ trong những nghề tự do : cắt tóc, sửa móng tay,may quần áo, sửa chữa đồng hồ, máy ảnh, đồ điện, điện tửDịch vụ chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ, dịch vụ ăn uống, giải khátDịch vụ vui chơi, giải trí, thưởng thức nghệ thuậtDịch vụ ngân hàng, bảo hiểm, bưu điện, phát hành báo chí, truyền thôngMột số thị trường lao động cơ bảnThị trường lao động công nghệ thông tinHiện nay, nhu cầu lao động trong lĩnh vực công nghệ thông tin rất lớn. Theo kế hoạch, đến năm 2005 phải tạo thêm 50.000 cán bộ, nhân viên trong lĩnh vực nàyKhoảng 40.000 người cho 2.000 doanh nghiệp kinh doanh và sản xuất phần mềmKhoảng vài chục ngàn người cho hơn 20 nhà máy lắp ráp máy vi tínhHàng chục ngàn giáo viên dạy công nghệ thông tinMột số thông tin về thị trường lao động khácThị trường lao động công nghệ thông tinThị trường xuất khẩu lao độngTrong chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, Nhà nước có chương trình xuất khẩu lao động. Thị trường lao dộng sẽ phát triển mạnh trong giai đoạn 2005 – 2010Nếu năm 2000, Việt Nam xuất khẩu 31.468 người, năm 2001 là 45.000, thì từ năm 2005 đến 2010, mức xuất khẩu trung bình, có thể là 100.000 người/nămMột số thông tin về thị trường lao động khácThị trường lao động công nghệ thông tinThị trường xuất khẩu lao độngThị trường lao động trong ngành dầu khíLao động trong Tổng công ty dầu khí Việt Nam (1997) : 4.707 ngườiLao động trong Liên doanh Dầu khí Việt –Xô : 8.415 ngườiLao động trong Tổng công ty xăng, dầu (Petrolimex) : 18.000 ngườiMột số thông tin về thị trường lao động khácCâu hỏi thu hoạchTìm hiểu nhu cầu lao động của một số lĩnh vực hoạt động sản xuất, kinh doanh của địa phươngChuẩn bịNăng lực là gì ?Tìm những ví dụ về những con người có năng lực cao trong hoạt động lao động sản xuất