Bài giảng Khoa học quản lý giáo dục 2
MỤC TIÊU HỌC PHẦN
Sau khi học xong học phần sinh viên:
Nắm được Khái niệm người quản lý, người cán bộ QLGD; 3
yếu tố cơ bản xác định người quản lý; 3 nhóm vai trò; các yêu
cầu về phẩm chất, năng lực đối với cán bộ quản lý giáo dục;
khái quát về kĩ năng quản lý và các kĩ năng cơ bản của người cán bộ QLGD.
Sinh viên biết mô tả, phân tích được các vai trò cơ bản và xác
định được cụ thể các yêu cầu đối với người cán bộ QLGD; theo
đó xác định những kĩ năng cơ bản mà người cán bộ QLGD cần
phải có. Biết tổ chức làm việc nhóm, tổ chức cuộc họp, thực
hiện qui trình tuyển dụng nhân sự, đàm phán, giải quyết xung
đột, quản lý thời gian, quản lý bản thân và một số kĩ năng mềm khác
Có ý thức rèn luyện các kĩ năng quản lý; xác định đúng vai trò
của mình khi đảm nhiệm các công việc trong thực tiễn để vận
dụng có hiệu quả các kĩ năng đã được học tập và rèn luyện
ày - Có ý nghĩa với người hỏi. Thắc mắc được giải đáp ngay. - Người nói nắm được thông tin phản hồi từ người nghe. - Giúp người nghe chú ý theo dõi để có thể nêu được câu hỏi. - Nhưng có thể bị ảnh hưởng đến thời gian trình bày. - Khi hỏi người nghe có thể biết sớm một số thông tin không đúng lúc. Trả lời chất vấn sau khi trình bày sẽ: - Kiểm soát được thời gian và liều lượng thông tin. - Người nghe có thể không chú ý theo dõi hết bài nói chuyện, không đặt câu hỏi hoặc khơng nghe câu trả lời. Một số kỹ năng cần chú ý - Phải nắm vững câu hỏi, nếu cần có thể hỏi lại cho rõ mới trả lời. hanhbang@gmail.com 353 Gặp câu hỏi không trả lời được, có 5 cách giải quyết: 1. Nhắc lại câu hỏi “ Bạn thắc mắc không biết phải làm sao trong tình thế đó?” 2. Hỏi nguợc lại : “Chính bạn, bạn có thể xử lý ra sao trong tình huống đó?” 3. Ðặt câu hỏi cho cử tọa “Các bạn khác sẽ xử lý thế nào trong tình huống đó?” 4. Hẹn trả lời riêng cho nguời hỏi khi giải lao hoặc cuối giờ 5. Nếu bạn thực sự không trả lời duợc, bạn nên hẹn một dịp khác trả lời, không nên tìm cách né tránh, đánh lừa. hanhbang@gmail.com 354 TỔ CHỨC CÁC BỮA TIỆC Các buổi hội họp và các buổi tiệc có một số điểm giống nhau. - Cả hai đều phải bắt đầu và kết thúc đúng giờ. - Cả hai đều phải tiến hành theo đúng chương trình đã định. - Ðều phải diễn ra trong không khí vui vẻ, cởi mở, thoải mái. hanhbang@gmail.com 355 Trong một buổi tiệc thường có một chủ tọa và một người tuyên bố lí do.(1người làm 2 việc sẽ rất nặng ) 1. VAI TRÒ CỦA NGƯỜI TUYÊN BỐ LÍ DO/DẪN CT - Người tuyên bố lý do hay người dẫn chương trình ảnh hưởng quyết định đến sự thành công của buổi tiệc. - Người dẫn chương trình giỏi là người hấp dẫn, có khả năng thu hút sự chú ý của mọi người. - Khi giới thiệu khách mời cần ngắn gọn những gây được ấn tượng (thường tuyên bố trước khi bữa tiệc bắt đầu). - Khách mời luôn muốn được giới thiệu tốt vì lời giới thiệu có ấn tượng sẽ tạo uy tín cho họ. Người dẫn chương trình cần chú ý một số điểm sau: - Hãy hài hước một cách tự nhiên (không quá trớn và khiếm nhã). - Hãy tạo cho buổi tiệc diễn ra một cách tự nhiên đúng mức (không nên kéo dài thời gian). hanhbang@gmail.com 356 - Giới thiệu các khách mời quan trọng, diễn giải một cách nhiệt tình và khẩn trương. - Không nên nhận xét về bài diễn văn. Hãy chú ý tới hệ thống nhiệt độ, ánh sáng của phòng họp (Nếu người nghe không được thoải mái thì chương trình không thể gọi là thành công). 2. SẮP XẾP CHỖ NGỒI CHO HỘI HỌP VÀ BỮA TIỆC. 2.1. TRONG CUỘC HỌP, HỘI NGHỊ - Thường có một bàn danh dự đặt phía trên (từ 4 đến 8 ghế) dành cho khách có chức vụ cao nhất và đại diện ban lãnh đạo, các quan khách khác ngồi hàng ghế đầu bên dưới. - Vị lãnh đạo (chủ nhà) ngồi giữa bàn danh dự. Vị khách quan trọng số 1 ngồi bên phải chủ nhà. - Trong lễ kí kết hợp đồng thư kí ngồi hàng đầu phía sát tường (Nếu thủ trưởng cần gặp sẽ đi cặp theo mé tường lên gặp, không đi cắt ngang trước mặt quan khách). hanhbang@gmail.com 357 - Trong hội nghị, nếu thư kí không phải người hướng dẫn chương trình thì sẽ là người viết biên bản và sẽ ngồi tại bàn tiếp tân. - Trong cuộc họp báo, nếu thư ký là phiên dịch phải đứng cạnh thủ trưởng bên tay trái, hơi lùi về phía sau. (Không được đứng trong tầm ngắm của phóng viên khi họ chụp ảnh hay trực tiếp phỏng vấn các nhân vật quan trọng). 2.2. TRONG TIỆC CHIÊU ĐÃI CHÍNH THỨC (Trang 33) 3. GIAO TIẾP TRONG BÀN TIỆC - Trong bữa tiệc, phép lịch sự của con người thông qua cử chỉ, cách ăn nói, cách sử dụng các dụng cụ trên bàn ăn. Cách nói: Trong giao tiếp ở bữa tiệc phải thể hiện tính văn hóa, sự thân tình, tính khiêm tốn, nói ít, nghe nhiều, không nói quá to, nói vừa đủ nghe, nói nhẹ nhàng từ tốn. hanhbang@gmail.com 358 Cách ăn uống, sử dụng dụng cụ trên bàn ăn. - Chú ý không nhai nguồm ngoàm, phải nhai không phát ra tiếng. - Không vừa nhai vừa nói. - Tránh cầm dao, nĩa, muỗng đũa trong tay mà ra điệu bộ khi nói chuyện. - Cụng ly phải xem trong bàn ai là người lớn tuổi cụng trước (người chức vụ lớn hơn) nên hạ miệng ly thấp hơn họ - Sau đó là người phụ nữ thể hiện phép lịch sự. - Không uống say mất tự chủ, nói sai, làm sai gây phiền hà hoặc khó chịu cho mọi người. - Câu chuyện trên bàn ăn nên có tính vui vẻ, dễ chịu, không bóng gió, riêng tư đểmọi người đều có thể tham gia. - Không nên hỏi thăm đời tư của khách. hanhbang@gmail.com 359 - Sỉa răng phải kín đáo che miệng, hỉ mũi phải tế nhị rời xa phòng ăn. - Trong tiệc Châu Á nên tiếp thức ăn cho người khác nhất là người lớn tuổi, phụ nữ (không gắp bằng đũa của mình). - Khi không ăn nữa để muỗng nỉa vào hẳn trong lòng đĩa. - Khi không ăn nữa bắt đầu các cuộc giao lưu với khách đứng trong phòng tiệc. Nên cầm một ly rượu hoặc nước trái cây, tránh để tay thừa và thêm phần lịch lãm. 4. LƯU Ý TRONG ĐÃI TIỆC CHO KHÁCH NƯỚC NGOÀI - Người Ấn Độ thờ bò nên họ kiêng ăn thịt bò, kiêng tỏi. - Người Hồi giáo không ăn thịt heo. - Người Tây Âu, Mỹ thích ăn thịt gà, trứng gà (Anh, Pháp, Bỉ, Đức). - Người Châu Á thích ăn thức ăn nóng. - Người Bắc Âu (Na Uy, Phần Lan, Thụy Điển), ăn nhiều tiêu, không ăn ớt. hanhbang@gmail.com 360 - Người Âu nói chung ăn rất lạt và không thích cay. - Tất cả khách ngoại quốc đều thích hải sản. - Khách Tây Âu ăn súp buổi tối, không ăn buổi trưa. - Khách Đông Âu ăn súp buổi trưa, không ăn buổi tối. - Người châu Âu không ăn chim bồ câu, họ cho đó là biểu tượng của hoà bình. - Người châu Âu không ăn thịt chó vì theo họ chó là người bạn trung thành. - Trong tiệc chiêu đãi đông người tránh mời thịt cừu, thỏ, dê, thịt rừng, lươn, ếch, vì có người ăn được người không ăn được. - Trong bữa tiệc chính thức chỉ uống rượu vang, hay bia không đãi khách rượu mạnh, rượu mùi. Các loại rượu mạnh chỉ dùng khai vị trước bữa tiệc như Cognac, Whisky, Vodka, và các loại rượu pha chế (Cocktail). hanhbang@gmail.com 361 5. TRAO TẶNG PHẨM, TẶNG HOA, DANH THIẾP. Trao tặng phẩm: Trao bằng tay trái để khi khách chìa tay ra thì bắt tay phải. Tặng hoa: - Tặng hoa cũng đưa bằng tay trái để tay phải bắt tay. - Người Nhật không tặng nhau hoa sen vì hoa sen chỉ cắm trên bàn thờ Phật, người Việt Nam không tặng hoa huệ vì hoa huệ để cúng. - Không tặng cúc vàng, vạn thọ cho người Đông Âu vì họ cho màu vàng là màu buồn, chỉ dùng để chia buồn. - Bó hoa nên có bao bì trân trọng. - Tặng chung cho đoàn khách, hội nghị nên tặng một lẵng hoa. Riêng một lẵng hoa hồng chỉ nên tặng cho một người hay một đoàn khách phụ nữ. hanhbang@gmail.com 362 Sử dụng danh thiếp Để giao dịch trong công việc, sinh hoạt - Khách ngoại giao: thường in mực đen. - Khách ngoại thương : thường in mực xanh. - Danh thiếp nên để trong túi áo hay trong cặp. Không nên để trong bóp hoặc túi quần để tránh cho người nhận sự tự ái, thể hiện sự tôn trọng, lịch sự hanhbang@gmail.com 363 1. GIAO TIẾP VỚI CẤP TRÊN 2. GIAO TIẾP VỚI ĐỒNG NGHIỆP 3. GIAO TIẾP VỚI CẤP DƯỚI hanhbang@gmail.com 364 - Trình bày ngắn gọn những đề xuất, yêu cầu hay đánh giá, suy nghĩ của bạn về vấn đề. Biết khi nào nên rút lui. - Nhạy cảm để biết khi nào cấp trên cần sự giúp đỡ mà không phải chờ được hỏi tới. - Đừng hiểu các thứ chỉ theo nghĩa đen. Nên hiểu và hành động theo chủ đích của cấp trên. Nên ghi chép khi cấp trên giao nhiệm vụ quan trọng. - Trong thời điểm “nước sôi lửa bỏng”, hãy cứ để cấp trên giải tỏa đừng “quật” lại. Chọn thời điểm thích hợp để nói. - Khi bạn mắc lỗi hãy cho cấp trên thấy bạn có thể vượt qua với sự giúp đỡ của họ., không nên ủ rũ, thất vọng... - Chia sẻ những thú vui không liên quan đến công việc. 1. VỚI CẤP TRÊN hanhbang@gmail.com 365 - Hãy tỏ cho đồng nghiệp biết là bạn cần họ. Đừng kênh kiệu - Quan tâm đến thành công của đồng nghiệp. - Đừng sợ thừa nhận hạn chế và sai lầm của mình. Nên sẵn sàng học hỏi và cần sự giúp đỡ của đồng nghiệp. - Khi công việc không trôi chảy, tránh đổ lỗi cho nhau. - Nếu có bất đồng nên nói chuyện riêng và thẳng thắn với nhau hơn là nói trước tập thể. - Sử dụng óc khôi hài khi thích hợp. - Đừng quan tâm đến những câu nói bóng gió, “câu chuyện trà nước” 2. VỚI ĐỒNG NGHIỆP hanhbang@gmail.com 366 -Hãy để họ nói hết những điều họ muốn nói. - Phải biết sức mạnh của lời khen công khai. ( hiệu ứng Pygmalion) - Hãy lắng nghe ý kiến của cấp dưới trước khi phản ứng lại . - Tìm ra ưu điểm nào đó trước khi phê bình. - Thừa nhận mình sai (nếu có) - Hãy xin họ lời khuyên (kích thích khả năng sáng tạo) - Thông cảm với hoàn cảnh của cấp dưới. Chia sẻ những điều không liên quan đến công việc. - Có thể hãy để cho nhóm tự QĐ vấn đề liên quan đến họ. - Thỉnh thoảng nên nói đùa 3. VỚI CẤP DƯỚI hanhbang@gmail.com 367 M4T S5 BÀI T6P TÌNH HU5NG TRONG H7C PH8N Tình huống 1- Giải quyết xung đột “một cuộc họp xét thi đua cuối năm của trường học” Tình huống 2- Quản lý thời gian “một ngày làm việc của giám đốc Huy” hanhbang@gmail.com 368 Ôn tập (tt) Hình thức thi HP: Làm bài tự luận Đề mở Thời gian 90 phút hanhbang@gmail.com 369 TÀI LI9U THAM KH:O CHÍNH Tài liu ting Vit (sách) 1. Giang Hà Huy (1999), Kỹ năng trong quản lý, NXB Thống kê. 2.Học viện Hành chính ((2008), Giáo trình Khoa học quản lý, NXB Khoa học và kĩ thuật. 3. Trần Kiểm (2008)- Những vấn đề cơ bản của khoa học quản lý giáo dục. NXB Đại học sư phạm 4. Trần Thị Bích Nga- Phạm Ngọc Sáu biên dịch (2006)- Các kĩ năng quản lý hiệu quả (cẩm nang kinh doanh Harvard) NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh. 5. Ra và thực thi quyết định- Một hướng dẫn thực tiễn để có những quyết định sáng suốt .Business Edge, NXB Trẻ, 2004. 6. Tài liu ting Anh 6. Phillip L.Hunsaker (university of SanDiego) (2001)- Training in management Skills- 7. Vincent McDonnell- Education Solutions (UK) – School Based Management and School Leadership. January 2004 8. Leslie W. Rue and Lloyd L. Byars - (2005) -Management (Skill and appalication) Tài liu mng: hanhbang@gmail.com 370 CHÚC CÁC EM SỨC KHỎE, HẠNH PHÚC VÀ THÀNH ÐẠT !
File đính kèm:
- BG_KHOA_HOC_QLGD_2-2011.pdf