Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thế kỉ XIII - Trường PTDT Nội trú Lộc Ninh

chào các em học sinh thân mến! 
TRƯỜNG PTDTNT LỘC NINHGIÁO VIÊN: LÊ CHÍ TUẤT 
KiÓm tra bµi cò : 
Caâu hỏi : 
Haõy neâu nhöõng chuû tröông vaø bieän phaùp xaây döïng quaân ñoäi vaø cuûng coá quoác phoøng cuûa nhaø Traàn ? 
Trả lời 
 Quaân ñoäi goàm caám quaân vaø quaân ôû caùc loä ( Chính binh , 
phieân binh ), höông binh vaø quaân ñoäi cuûa caùc vöông haàu . 
 Quaân ñoäi ñöôïc tuyeån duïng theo chính saùch ‘’ Nguï binh 
 ö noâng ‘’ vaø chuû tröông ‘’ Quaân lính coát tinh nhueä , khoâng 
coát ñoâng ‘’, hoïc taäp binh phaùp vaø luyeän taäp voõ ngheä . 
 Nhaø Traàn coøn cöû nhieàu töôùng gioûi ñoùng giöõ caùc vò trí 
hieåm yeáu . 
Bài 14:  ba lÇn kh¸ng chiÕn  chèng qu©n x©m l­îc M«ng Nguyªn ( thÕ kØ XIII) 
CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258). 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
Ñ ầu thế kỉ XIII 
Thiết Mộc Chân 
( Thành Cát Tư Hãn ) thi ết lập 
đế ch ế Mông Cổ 
B¶n ®å thÕ giíi 
Hình 29 - H×nh vÏ qu©n M«ng Cæ 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
Quân Mông Cổ tập trận 
Quân Mông Cổ chiến đấu 
Câu hỏi : 
 Những böùc tranh naøy noùi leân ñieàu gì ? 
Hình 29 - H×nh vÏ qu©n M«ng Cæ 
Trả lời : 
 Mông Cổ có lực lượng quân đội hùng mạnh , 
hiếu chiến 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
“- Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa , tự luyện tập chiến đấu , từ mùa xuân đến mùa đông , ngày ngày săn bắn , đó là cách sống của họ 
 - Về đánh trận , họ lợi ở dã chiến , không thấy lợi thì không tiến quân 
Trăm quân kị quay vòng , có thể bọc được vạn người . Nghìn quân kị tản ra có thể dài tới trăm dặm , kẻ địch chia ra thì họ chia ra , kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại nên kị đội là thế mạnh của họ 
 Đội quân lúc ẩn lúc hiện , đến thì như trời rơi xuống , đi thì nhanh như chớp giật . Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát , họ mà thua thì chạy rất nhanh , đuổi theo không kịp ” 
=> Vua Mông Cổ liên tiếp xâm lược nhiều nước ở châu Á, châu Âu . Quân đi đến đâu cũng làm nhà cửa đổ nát , thành trì tan hoang , nhân dân bị giết hoặc bị bắt làm nô lệ . 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258). 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
- 1251 Hốt Tất Liệt 
Lên ngôi Đại Hãn ( vua ) 
Câu hỏi 
 1257 vua Mông Cổ làm việc gì ? 
Trả lời . 
1257 vua Mông Cổ m ở cuộc tấn công lớn vào nước 
Nam Tống ở phíaNam Trung Quốc nhằm xaâm chieám 
 toaøn boä Trung Quoác 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
Trả lời : 
xâm lược Đại Việt trước , rồi từ Đại Việt đánh thẳng 
lên phía nam Trung Quốc để phối hợp với cánh quân 
 từ phía bắc xuống . Đó là việc thực hiện kế hoạch 
‘’ gọng kìm ’’ để tiêu diệt nước Nam Tống và xâm 
 lược Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Theo em , quân Moâng Coå xaâm löôïc Ñaïi Vieät 
 nhằm mục đích gì ? 
1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ . 
Trước khi kéo quân 
vào xâm lược , tướng 
Ngột Lương Hợp Thai 
cho sứ giả đưa thư đe 
dọa và dụ hàng vua 
Trần . Ba lần sứ giả 
Mông Cổ đến Thăng 
Long đều bị vua Trần 
 bắt giam vào ngục . 
=> Thể hiện quyết tâm 
chống giặc ngoại xâm 
của nhà Trần . 
2. Nhaø Traàn chuaån bò vaø tieán haønh khaùng chieán choáng quaân Moâng Cổ . 
a. Söï chuaån bò cuûa nhaø Traàn . 
Câu hỏi : 
Nhà Trần đã làm gì để kháng 
chiến chống quân xâm lược 
 Mông Cổ ? 
Trả lời : 
Cuoái 1257, khi được tin quân Mông Cổ chuẩn bị xâm lược , 
nhaø Traàn ñaõ ban leänh cho caû nöôùc saém söûa vuõ khí , thaønh laäp 
caùc ñoäi daân binh , ngaøy ñeâm luyeän taäp voõ ngheä , saün saøng 
ñaùnh giaëc . 
2. Nhaø Traàn chuaån bò vaø tieán haønh khaùng chieán choáng quaân Moâng Cổ . 
a. Söï chuaån bò cuûa nhaø Traàn . 
b. Dieãn bieán cuoäc khaùng chieán choáng quaân Moâng Coå . 
- Diễn biến : 
1 – 1258, Ngoät Löông Hôïp Thai 
chæ huy 3 vaïn quaân xaâm löôïc nöôùc ta . Quân giặc theo đ ường sông Thao tiến xuống Bạch Hạc 
 ( Việt Trì - Phú Thọ ) rồi đến Bình Lệ Nguyên ( Vĩnh Phúc ) thì bò chaën laïi ở phòng tuyến do vua Traàn Thaùi Toâng trực tiếp chỉ huy . Tại đây đã diễn ra một trận đánh quyết liệt . 
1 – 1258 
1 – 1258 
Vua Traàn cho quaân rút lui , quân giặc đuổi theo về Phù Lỗ . Tại đây,18/1/1258 quân ta chặn đánh quân giặc quyết liệt . Quân ta rút về Thăng Long. Quân giặc đuổi theo về Thăng Long. 
18/1/258 
1 – 1258 
Do theá giaëc maïnh , vua Traàn cho quaân tạm thời rời Thăng Long xuoâi veà Thieân Maïc ( Duy Tiên , Hà Nam) nhân dân Thăng Long theo lệnh triều đình nhanh chóng thöïc hieän chuû tröông ‘’ Vöôøn khoâng nhaø troáng’’để đánh giặc . 
Ngột Lương Hợp Thai kéo quân vào Thăng Long trống vắng không một bóng người và lương thực nên điên cuồng tàn phá kinh thành , lùng bắt , giết hại những người còn sót lại . 
Trước thế giặc mạnh , tàn bạo , vua Trần Thái Tông lo lắng hỏi ý kiến của Thái sư Trần Thủ Độ . Ông trả lời : ‘’ đầu thần chưa rơi xuống đất , xin bệ hạ đừng lo’’ 
 ( Đại Việt sử kí toàn thư ) 
Đóng giữ kinh thành chưa đầy 1 tháng , quân Mông Cổ lâm vào tình thế khó khăn vì thiếu lương thực trầm trọng , phải cho lính đi cướp thóc gạo , hoa màu của dân , nhưng nhân dân các làng xã đã chống trả quyết liệt nên lực lượng của chúng bị tiêu hao dần . 
1 – 1258 
Nắm được thời cơ , 29/1/1258 quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu ( bến Sông Hồng , ở phố Hàng Than – Hà Nội ngày nay ) 
Bị tập kích bất ngờ quân Mông Cổ thua trận phải rời khỏi Thăng Long. Trên đường rút chạy chúng bị quân đội nhà Trần truy kích . Đến vùng Quy Hóa ( Yên Bái , Lào Cai ) bị quân Hà Bổng chặn đánh , quân giặc hốt hoảng tháo chạy về nước . 
2. Nhaø Traàn chuaån bò vaø tieán haønh khaùng chieán choáng quaân Moâng Cổ . 
a. Söï chuaån bò cuûa nhaø Traàn . 
b. Dieãn bieán cuoäc khaùng chieán choáng quaân Moâng Coå . 
- Diễn biến : 
- Kết quả : 
Câu hỏi : 
Vì sao quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại ? 
Trả lời : 
 Ý chí kiên quyết đánh giặc của vua tôi và quân đội nhà Trần . 
 Nhân dân đoàn kết đánh giặc . 
 Chiến lược , chiến thuật đúng đắn sáng tạo . 
Cách đánh giặc đúng đắn sáng tạo của nhà Trần : 
Tröôùc theá giaëc maïnh , ta chuû ñoäng vöøa chaën giaëc vöøa 
ruùt lui ñeå baûo toaøn löïc löôïng vaø thöïc hieän keá hoaïch 
‘’ vöôøn khoâng nhaø troáng ‘’ chôø thôøi cô ñeå phaûn coâng 
 tieâu dieät giaëc . 
§ Ëp tan ©m m­u x©m 
l­îc Đại Việt cña qu©n M«ng Cæ 
Thể hiện 
søc m¹nh cña §¹i ViÖt 
ChiÕn thắng qu©n x©m l­îc M«ng Cæ lÇn thø nhÊt cã ý nghÜa gì ? 
Hướng dẫn học ở nhà 
- Hoïc baøi , traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK. 
Chuaån bò baøi 14 Ba laàn khaùng chieán choáng quaân xaâm löôïc 
Moâng – Nguyeân ( theá kæ XIII ). 
Phaàn II: Cuoäc khaùng chieán laàn thöù hai choáng quaân xaâm löôïc 
 Nguyeân ( 1285 ) 
+ Aâm möu xaâm löôïc Cham -pa vaø Ñaïi vieät cyûa nhaø Nguyeân . 
+ Nhaø Traàn chuaån bò khaùng chieán . 
+ Dieãn bieán vaø keát quaû cuûa cuoäc khaùng chieán . 
 CHÚC CÁC EM SỨC KHOẺ 
 HỌC GIỎI