Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII (Bản chuẩn kiến thức)

Chương III : NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN ( THẾ KỈ XIII – XIV ) 
BÀI 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII 
Chùa một cột 
Văn Miếu 
MỘT SỐ THÀNH TỰU THỜI LÝ 
QuốcTử Giám 
Rồng thời Lý 
Đền thờ 8 vị vua Lý 
Đầu rồng thời Lý 
1. Nhà Lý sụp đổ : 
2. Nhà Trần củng cố chế độ 
 phong kiến tập quyền : 
3. Pháp luật thời Trần : 
I – NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
1. Nhà Lý sụp đổ 
“ Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thổ mộc không ngừng nghe nói ngoài kinh thành có giặc cướp , cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi , chỉ ham thích của cải . Các bầy tôi ( quan lại ) đều bắt chước , tranh nhau bán quan buôn ngục , ngoài ra không còn nghĩ đến việc gì ” 
 “ Chính sự ngày một đổ nát , đói kém xảy ra luôn luôn . Nhân dân cùng quẫn , khốn khổ , giặc cướp nổi lên ở nhiều nơi ” 
( Khâm định Việt sử thông giám cương mục ) 
Cuối t h ế kỉ XII, nhà Lý suy yếu  Phải dựa vào họ Trần . 
Năm 1226, Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh  Nhà Trần thành lập . 
2. Nhà Trần củng cố chế độ trung ương tập quyền 
Thái thượng hoàng 
Vua 
Quan văn 
Quan võ 
 Châu 
12 Lộ 
Xã 
Cấp triều đình : 
Cấp hành chính 
trung gian : 
Cấp cơ sở : 
Quốc sử viện 
Thái y viện 
Tôn nhân phủ 
Phủ 
Huyện 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Vua 
Quan đại thần 
Thái thượng hoàng 
Vua 
Quan văn 
Quan võ 
Quan Văn 
Quan võ 
Quốc sử viện 
Thái y viện 
Tôn nhân phủ 
24 Lộ , phủ 
12 Lộ 
Huyện 
Phủ 
Châu 
Huyện 
Hương , xã 
Hương , xã 
Xã 
Triều đình 
Hành chính trung gian 
Xã 
Trung ương 
Địa phương 
 So sánh bộ máy nhà nước thời Lý và thời Trần có điểm gì giống và khác nhau ? 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Khác nhau 
- 
- 
- Cả nước chia làm 24 lộ 
Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng . 
Các chức quan đại thần do người họ Trần nắm giữ . 
Đặt thêm một số cơ quan và chức quan để trông coi sản xuất . 
- Cả nước chia làm 12 lộ . 
Giống nhau 
Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền . 
 => Tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn thời Lý 
Ban hành Quốc triều hình luật 
- Đặt cơ quan Thẩm hình Viện để xử kiện . 
3. Pháp luật thời Trần : 
 Luaät Hình thö thôøi Lyù vaø Quoác trieàu hình luaät thôøi Traàn coù ñieåm gì gioáng vaø khaùc nhau ? 
Nhà Lý 
Nhà Trần 
Khác nhau 
 Bổ sung thêm : 
- Xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản . 
- Quy định cụ thể việc mua bán ruộng đất . 
Giống nhau 
Lập lại những điều ban hành ở thời Lý . 
=> Pháp luật được tăng cường và hoàn thiện hơn 
 Từ cuối TK XII - đầu TK XIII, nhà Lý bước vào thời kì suy yếu , không đủ năng lực quản lí đất nước , xã hội rối loạn , đời sống nhân dân cực khổ . Trong bối cảnh đó , nhà Trần thay thế nhà Lý quản lí đất nước là cần thiết đối với quốc gia , xã hội Đại Việt bấy giờ . 
- Bằng nhiều biện pháp tích cực , nhà Trần đã củng cố được chế độ quân chủ trung ương tập quyền , tăng cường pháp luật ; nhờ vậy quốc gia Đại Việt thời Trần đã có bước phát riển mới về nhiều mặt : quân đội , kinh tế  
Lời kết 
LUYỆN TẬP 
1. Nhà Trần đựơc thành lập như thế nào 
Việc nhà Lý dựa vào họ Trần để chống lại các cuộc nổi loạn đã tạo điều kiện và thời cơ cho họ Trần . 
Qua cuộc hôn nhân giữa Trần Cảnh và Lý Chiêu Hoàng . 
Dựa vào sự ủng hộ của nhân dân . 
Các câu .. đúng . 
A, B 
2. M oät cheá ñoä ñaëc bieät chæ coù ôû trieàu nhaø Traàn : 
a. Cheá ñoä laäp Thaùi töû sôùm . 
b. Cheá ñoä Thaùi thöôïng hoaøng . 
c. Cheá ñoä laäp nhieàu hoaøng haäu . 
d. Caùc caâu .. ñuùng . 
3. Ñieàn vaøo choã troáng : 
Boä luaät thaønh vaên ñaàu tieân cuûa nöôùc ta laø . ñöôïc vieát döôùi thôøi  
Ñeán thôøi Traàn , ban haønh boä luaät môùi goïi laø  
.. 
So vôùi phaùp luaät thôøi Lyù , phaùp luaät thôøi Traàn  
.. 
B 
Boä hình thö 
Lyù 
Quoác trieàu hình luaät 
Ñöôïc taêng cöôøng vaø hoaøn thieän hôn . 
Daën doø 
Hoïc baøi 
Xem baøi môùi 
Laøm baøi taäp