Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - Lê Thị Thanh Châu

CHÀO CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ 
GV: LÊ THỊ THANH CHÂU 
SỬ 7 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Văn Miếu 
Chùa một cột 
Tượng A-di-đà 
Tháp Phổ Minh 
Rồng thời Lý 
Em hãy cho biết giáo dục, văn hóa, nghệ thuật thời Lý phát triển như thế nào? 
CHƯƠNG III: NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN 
 ( THẾ KỈ XIII – XIV) 
 BÀI 13 
Tiết 22 
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
NƯỚC ĐẠI ViỆT Ở THẾ KỈ XIII 
CÁC VỊ VUA NHÀ LÝ 
1. Lý Thái Tổ ( húy Công Uẩn ) 
    Làm Vua 19 năm (1009 - 1028) 
2. Lý Thái Tông ( húy Phật Mã ) 
    Làm Vua 27 năm (1028 – 1054) 
3. Lý Thánh Tông ( húy Lý Nhật Tôn ) Làm vua 17 năm (1054-1072) 
4. Lý Nhân Tông ( húy Lý Càn Đức ) làm vua 56 năm (1072-1127) 
5. Lý Thần Tông ( húy Lý Dương Hoán ) làm vua 10 năm (1128-1138) 
7. Lý Cao Tông ( húy Lý Long Càn ) làm vua 35 năm (1176-1210) 
6. Lý Anh Tông ( húy Lý Thiên Tộ ) làm vua 37 năm (1138-1175) 
8. Lý Huệ Tông ( húy Lý Hạo Sâm ) làm vua 14 năm (1211-1224) 
9. Lý Chiêu Hoàng ( húy Lý Phật Kim) làm vua 1 năm (1224-1225) 
Chương III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Chương III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tình hình nhà Lý cuối thế kỉ XII như thế nào? 
- Suy yếu: Chính quyền không chăm lo đến đời sống nhân dân, quan lại ăn chơi sa đọa. 
Chương III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Những việc làm của nhà Lý dẫn đến những hậu quả gì ? 
 Lũ lụt, hạn hán, mất mùa đói kém xảy ra. > Dân chúng cực khổ, li tán. 
Chương III NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Thái độ nhân dân như thế nào trước tình cảnh đất nước? 
- Dân nghèo nổi dậy. 
- Một số thế lực phong kiến ở địa phương đánh giết nhau, quấy phá nhân dân, chống lại triều đình 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Trước tình hình trên nhà Lý đã đối phó như thế nào? 
 Nhà Lý suy yếu buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các thế lực nổi loạn 
 Nhân cơ hội đó nhà Trần buộc Lý Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho Trần Cảnh vào tháng 12-1226 
-> Nhà Trần thành lập. 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Các em có suy nghĩ gì về sự kiện Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh? 
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần Cảnh , tổng chỉ huy Trần Thủ Độ nhấn mạnh : “ Hiện nay giặc cướp đều nổi , họa loạn mỗi ngày một tăng  nhà Lý suy yếu , thế nước nghiêng do nguy ngập . Nữ chúa Chiêu Hoàng không thể gánh vác nổi mới ủy thác cho chồng ” 
Em có nhận xét gì về sự ra đời của nhà Trần? 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII 
LÃNH THỔ ĐẠI VIỆT THẾ KỈ XIII 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Đền Hùng 
 Cổ Loa 
Hoa Lư 
Thăng Long 
Xác định phạm vi lãnh thổ nhà Trần đã xây dựng ? 
CÁC VUA HÙNG DỰNG NƯỚC Ở PHONG CHÂU 
TRIỀU NGÔ ĐÓNG ĐÔ Ở CỔ LOA 
 TRIỀU ĐINH TIỀN LÊ ĐÓNG ĐÔ Ở HOA LƯ 
Ở TRIỀU LÝ (1009 – 1225 ), ĐÓNG ĐÔ THĂNG LONG 
 TRIỀU TRẦN ( 1226 – 1400) ĐÓNG ĐÔ Ở THĂNG LONG. 
Thăng Long 
 --- 
Thời Đinh-Tiền Lê 
Đèo ngang 
 Thời Lý 
 --- 
 Đảo Cồn cỏ 
 ------- 
 Thời Trần 
Đèo Hải Vân 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
 Sau khi lên nắm chính quyền nhà Trần đã làm gì? 
 Xây dựng, củng cố lại bộ máy nhà nước 
 Nhường ngôi sớm cho con 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Bộ máy nhà nước thời Trần được tổ chức như thế nào? 
- Quân chủ trung ương tập quyền, gồm 3 cấp: triều đình, các đơn vị hành chính trung gian và cấp hành chính cơ sở 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Thái thượng hoàng 
Vua 
Ở trung ương : 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Thái thượng hoàng 
Vua 
Quan văn 
Quan võ 
Ở trung ương : 
Quốc sử viện 
Thái y viện 
Tôn nhân phủ 
Hà đê sứ 
Khuyến nông sứ 
Đồn điền sứ 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
 Việc đặt ra các chức quan trông việc làng xã và trông coi việc sản xuất chứng tỏ điều gì? 
 Chứng tỏ bộ máy quan lại nhà Trần đã khá tiến bộ và phát triển 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Chính quyền địa phương được tổ chức như thế nào? 
12 lộ 
( Chánh , phó An phủ sứ ) 
Phủ 
(Tri phủ ) 
Châu , Huyện 
(Tri châu , Tri huyện ) 
Xã 
( Xã quan ) 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 	I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN 
Thái Thượng Hoàng 
Vua 
Quan văn 
( họ Trần ) 
Quan võ 
( họ Trần ) 
Các cơ quan, chức quan 
Quốc 
Sử viện 
Thái 
Y 
Viện 
Tôn 
Nhân 
Phủ 
Hà 
Đê 
Sứ 
Khuyến 
Nông 
Sứ 
Đồn 
Điền 
Sứ 
12 lộ 
Chánh , phó An phủ sứ 
Phủ 
(Tri phủ ) 
Châu , Huyện 
(Tri châu , Tri Huyện ) 
Xã 
( Xã quan ) 
Cấp triều đình 
Cấp triều đình 
Các đơn vị hành chính trung gian 
Cấp hành chính cơ sở 
Vua 
(Thái thượng hoàng) 
Quan văn 
(Họ Trần) 
Quan võ 
(Họ Trần) 
Các cơ quan 
Các chức quan 
Quốc 
sử viện 
Thái 
y 
Viện 
Tôn 
Nhân 
Phủ 
Hà 
Đê 
Sứ 
Khuyến 
Nông 
Sứ 
Đồn 
Điền 
Sứ 
12 lộ 
(Chánh, phó an phủ sứ) 
Phủ 
(Tri phủ) 
Châu, Huyện 
(Tri châu, Tri huyện) 
Xã 
(Xã quan ) 
Vua 
Quan võ 
Quan võ 
24 Lộ 
Phủ 
Huyện 
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần 
Sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lý 
Bộ máy quan lại và đơn vị hành chính thời Lý , thời Trần có gì giống và khác. Nhận xét? 
Hương, xã 
Giống 
Khác : 
- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái Thượng Hoàng . 
- Nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền 
Giúp việc cho vua có các quan đại thần , quan , võ 
- Các quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ . 
 Đặt thêm các cơ quan , chức quan 
 Quan lại được xem xét , thưởng , phạt 
- Các quí tộc được phong vương , ban thái ấp . Quan lại được cấp bổng lộc 
- Cả nước chia 12 lộ . 
Nhận xét : Bộ máy quan lại và các đơn vị hành chính thời Trần được hoàn chỉnh và chặt chẽ hơn thời Lý ; chế độ tập quyền thời Trần được củng cố hơn thời Lý , có thêm nhiều cơ quan quản lí nhà nước . 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
 Quốc 
 Triều 
 Hình 
 Luật 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Em có nhận xét gì về hình luật thời Trần so với thời Lý? 
- Hình luật thời Trần giống như thời Lý 
- Luật xác nhận và bảo vệ quyền tư hữu tài sản 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
 Cơ quan pháp luật thời Trần so với thời Lý như thế nào? 
 Tăng cường, hoàn thiện 
- Thẩm hình viện để xét xử 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 Bài 13 : NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỶ XIII 	 I - NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
 Quan hệ vua-quan với nhân dân thời Trần như thế nào ? 
- Có sự khác biệt nhưng chưa sâu sắc 
Chuông ở thềm điện Long Trì 
Vua đi thăm các địa phương 
BÀI TẬP 
1. Hãy đánh dấu nhân (X) vào ô trống ý em cho là đúng . 
 Nguyên nhân dẫn đến sự sụp đổ của nhà Lý là 
 A. chính quyền không chăm lo đến đời sống của nhân dân , quan lại ăn chơi sa đoạ . 
 B. hạn hán , lụt lội , mất mùa liên tiếp xảy ra , đời sống nhân dân khổ cực . 
 C. Khởi nghĩa nông dân nổ ra ở khắp nơi . 
D. quân Tống tiến công xâm lược nước ta và lật đổ nhà Lý . 
 X 
 X 
Bài tập 
2/ Điểm bổ sung về pháp luật thời Lý ? 
 A. bảo vệ vua và hoàng tộc . 
B. bảo vệ sức kéo trâu , bò . 
 C . bảo vệ quyền tư hữu tài sản nhất là ruộng đất. 
 D . bảo vệ quyền lợi phụ nữ . 
BÀI TẬP 
3/ Một chế độ đặc biệt chỉ có ở triều nhà Trần là 
A. lập thái tử sớm . 
B. Thái thượng hoàng . 
C. lập nhiều hoàng hậu. 
D. Nhiếp chính vương. 
4/ Điền khuyết : 
- Bộ luật thành văn đầu tiên nước ta là .. được viết dưới thời  
- Đến thời Trần , ban hành bộ luật mới gọi là .. 
- So với pháp luật thời Lý , pháp luật thời Trần  
bộ Hình thư 
Lý 
tăng cường và hoàn thiện hơn 
Quốc triều hình luật 
	 HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
* Bài vừa học : 
	 - Nhà Trần thành lập trong hoàn cảnh nào ? 
	- Em hãy vẽ lại sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần ? 
	- Nêu nhiệm vụ của các cơ quan thời Trần ? 
 	- Những nét chính về pháp luật thời Trần ? 
* Bài sắp học : Bài 13(TT) II. NHÀ TRẦN XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ 
 Tìm hiểu : 
 - Những chủ trương và biện pháp xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng nhà Trần 
	 - Nhà Trần đã làm gì để khôi phục và phát triển kinh tế 
 - Nội dung h27,28 nói lên điều gì ? 
xin ch©n thµnh c¶m ¬n quý thÇy c« cïng c¸c em