Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 13: Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII - Nguyễn Thị Vân

THAO GIảNG 
LịCH Sử LớP 7 
TRường thcs YếN MAO 
KHOA Xã HộI 
GIáO VIÊN: NGUYễN THị VÂN 
CHƯƠNG III : NƯỚC ĐẠI VIậ́T THỜI TRẦN(THấ́ KỈ XIII- XIV)  
I / NHÀ TRẦN THÀNH LẬP 
Tiết 22 : BÀI 13 NƯỚC ĐẠI VIậ́T Ở THấ́ KỈ XIII 
Nhà Trần được thành lập. 
Huệ Tông cuối đời say khướt ngủ cả ngày, không quan tâm đến triều chính, vua không có con trai có hai cô công chúa. Chị là Thuận Thiên công chúa gả cho Trần Liễu. Em là: Chiêu Thánh Tông công chúa lên 7 tuổi được lập thái tử, sau đó 10/1224 Lý Huệ Tông đi tu ở chùa chân Giao. Lợi dụng t ỡ nh h ỡ nh ấy quan lại nổi dậy tranh chấp quyền hành, bóc lột nhân dân... 
 “ Bṍy giơ ̀ nhà vua võ̃n cư ́ tiờ́n hành mọi viợ̀c thụ ̉ mụ̣c khụng ngừng , nghe núi ngoài kinh thành cú giặc cướp , cũng gia ̉ vơ ̀ làm ngơ đờ ̉ bưng bớt đi , chỉ ham thớch của cải . Cỏc bõ̀y tụi ( quan lại ) đờ̀u bắt chước , tranh nhau bỏn quan buụn ngục , ngoài ra khụng cũn nghi ̃ đờ́n viợ̀c gỡ ”. 
 “ Chính sự ngày một đổ nát , đ ói kém xảy ra luôn luôn . Nhân dân cùng quẫn , khốn khó , giặc cướp nổi lên ở nhiều nơi ” 
( Khõm định Viợ̀t sư ̉ thụng giỏm cương mục ) 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần (Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21 : 
I. Nhà Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nhà Trần được thành lập: 
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý: 
T ỡ nh h ỡ nh nhà Lý cuối thế kỉ XII ra sao? 
- Chính trị:Cuối thế kỉ XII,nhà Lý suy yếu, quan lại ă n chơi sa đọa, không ch ăm lo đến đời sống của nhân dân. 
? Trước t ỡ nh h ỡ nh đó Nhà Lý đã làm g ỡ ? 
=> Nhà Lý phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các cuộc nổi loạn. 
 Kinh tờ́ khủng hoảng, nhõn dõn 
 ly tán. Hạn hán lụt lội xảy ra liên miên, 
nhân dân cực khổ. 
-> XH bất ổn m ột số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy. 
 Nhà Lý có nguy cơ sụp đổ. 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần (Thế Kỉ XIII- XIV) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nhà Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nhà Lý sụp đổ: 
a. Nguyên nhân sụp đổ của nhà Lý: 
 b. Nhà Trần thành lập: 
- Tháng 12 n ă m 1226 Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng là Trần Cảnh 
? Nhà Trần được thành lập trong hoàn cảnh lịch sử như thế nào? 
- Nhà Lý suy yếu, bất lực - đứng trước nguy cơ bị giặc ngoại xâm 
Trong ngày lễ lên ngôi của Trần Cảnh, điện tiền chỉ huy sứ Trần Thủ Độ nhấn mạnh: “ Hiện nay, giặc cướp đều nổi, hoạ loạn mỗi ngày một tăng  nhà Lý suy yếu, thế nước nghiêng đổ, nguy ngập. Nửừ chúa Chiêu Hoàng không thể gánh vác nổi mới uỷ thác cho chàng” 
 “Khâm định Việt sử thông giám cương mục” 
=>Việc Nhà Lý suy yếu phải dựa vào thế lực họ Trần đã tạo điều kiện và thời cơ Họ Trần buộc Lý Chiêu Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. 
?Em có suy nghĩ gỡ về việc nhà Trần lên thay nhà Lý? 
- Hợp quy luật lịch sử 
 Triều Lý tồn tại sau 215, trải qua 9 đ ời vua th ỡ tan rã. Việc nh à Trần thay nh à Lý có thể nói là một sự kiện lịch sử đ ặc biệt . Trong lịch sử , việc thay thế một triều đại đ ều phải qua các cuộc đ ấu tranh . Nhưng ở thời Trần , việc thay đ ổi triều đại không xảy ra đổ máu . Mọi việc đ ều diễn ra dưới sự sắp đ ặt khôn khéo của Trần Thủ ẹ ộ nên rất êm thấm , nhẹ nhàng , hợp lý . ẹi ều đ ó chứng tỏ Trần Thủ ẹ ộ là một nh à chính trị sáng suốt , tài ba và khôn ngoan . 
 Theo em việc vương triều Trần thành lập có đ iểm gỡ đ ặc biệt ? 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần (Thế Kỉ XIII- XIV ) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nhà Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
 1. Nhà Lý sụp đổ: 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nhà nước. 
- Củng cố bộ máy được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gồm 3 cấp: 
+ Cấp triều đỡnh. 
+ Cấp trung gian. 
+ Cấp cơ sở. 
Sau khi lên ngôi nhà Trần đã làm g ỡ ? 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN 
Cấp triều đỡnh 
Các đơn vị hành chính trung gian 
Các đơn vị hành chính Cơ sở 
Quan văn 
(Họ Trần) 
Quan võ 
(Họ Trần) 
Các cơ quan 
Quốc 
Sử viện 
Thái 
Y 
 viện 
Tôn 
nhân 
phủ 
Các chứ c quan 
Hà 
đê 
sứ 
Khyến nông 
sứ 
Đồn 
điền 
sứ 
12 lộ 
( Chánh, phó An phủ sứ) 
Phủ 
( Tri phủ) 
Châu, huyện 
( Tri châu, tri huyện)) 
Xã 
( Xã quan) 
Vua 
Thái Thượng Hoàng 
Vua 
( Thái Thượng Hoàng ) 
Quan văn 
( Họ Trần ) 
Quan võ 
( Họ Trần ) 
Các cơ quan 
Các chức quan 
Quốc sử 
viên 
Thái 
y 
viên 
Tôn nhân phủ 
Hà đê 
sứ 
Khuyến nông sứ 
Đ ồn đ iền sứ 
12 lộ 
( Chánh , phó an phủ sứ ) 
Phủ 
(Tri phủ ) 
Châu , huyện 
(Tri chậu tri huyện ) 
Xã 
(Xã quan ) 
Vua 
Quan v aờ n 
Quan 
võ 
24 lộ , phủ 
(Tri phủ , tri châu ) 
Huyện 
Hương , Xã 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI TRầN 
SƠ ẹ ồ Bộ MáY NHà NƯớC THờI lý 
? So với bộ mỏy nhà nước thời Lý , thời Trần cú gỡ giống và khỏc ? Nhận xột ? 
Nh ận xét 
 + Giống : Bộ mỏy quan lại . 
 + Khỏc : 
	- Nhà Trần thực hiện chế độ Thỏi Thượng Hoàng . 
	- Cỏc quan đại thần phần lớn do họ Trần nắm giữ . 
 - Đặt thờm cỏc cơ quan , chức quan để trụng coi sản xuất . 
	- Cả nước chia làm 12 lộ . 
 	 => Nhận xột : Bộ mỏy nhà Trần hoàn chỉnh , chặt chẽ hơn nhà Lý . Điều này chứng tỏ nhà Trần quan tõm tới nhiều mặt của đất nước . Năng lực quản lý của nhà Trần được nõng cao . 
CHƯƠNG III: N ước Đại Việt thời Trần (Thế Kỉ XIII- XIV ) 
 BÀI 13: 
Tiết 21: 
I. Nhà Trần thành lập 
Nước Đại Việt ở thế kỉ XIII 
1. Nhà Lý sụp đổ: 
2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền 
 Dẹp yên các cuộc nổi loạn, xây dựng 
bộ máy nhà nước. 
- Củng cố bộ máy được tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền gồm 3 cấp: 
+ Cấp triều đỡnh. 
+ Cấp trung gian. 
+ Cấp cơ sở. 
=> Bộ mỏy nhà nước được tổ chức quy củ và chặt chẽ hơn. 
? Taùi sao caực chửực ủaùi thaàn vaờn voừ laùi do ngửụứi hoù Traàn naộm giửừ? 
Tập trung quyền lực cao độ trong tay nhà Trần. 
Nhà Trõ̀n đã ban hành bụ̣ luọ̃t nào? 
Nụ̣i dung cơ bản 
Em hãy so sánh với bụ̣ luọ̃t thời Lý? 
3/ Pháp luọ̃t thời Trõ̀n . 
 Ban hành bụ̣ luọ̃t mới: Quụ́c triờ̀u 
hình luọ̃t. 
 Đặt cơ quan Thõ̉m hình viợ̀n đờ̉ 
xét xử̉ viợ̀c kiợ̀n cáo. 
DẶN Dề 
 Học bài . 
 Xem bài mới : Phõ̀n II/ Nha ̀ Trõ̀n 
 xõy dựng quõn đụ̣i va ̀ phát triờ̉n kinh tờ ́ 
 ( SGK/ 52). 
Di tích đờ̀n nha ̀ Trõ̀n