Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên Thế kỉ XIII - Đinh Thị Hà

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC QUÝ VỊ ĐẠI BIỂU, CÁC THẦY CÔ GIÁO CÙNG TOÀN THỂ CÁC CON HỌC SINH THAM DỰ TIẾT HỌC LỊCH SỬ 7! 
Trường THCS Thống Nhất 
Giáo viên: Đinh Thị Hà 
Lớp: 7A 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG - NGUYÊN 
(Thế kỉ XIII) 
Tiết 24 - Bài 14 
 I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT 
 CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258) 
1/ Hãy chọn câu trả lời đúng về biểu hiện sự hùng mạnh của nước Đại Việt thế kỉ XIII: 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
A. Vua anh minh sáng suốt. 
B. Quân đội vững mạnh. 
C. Nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp phát triển. 
D. Chú trọng sửa sang luật pháp, tăng cường cơ quan pháp luật. 
E. Tất cả các ý trên. 
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng! 
Rất tiếc bạn đã trả lời sai! 
Rất tiếc bạn đã trả lời sai! 
Rất tiếc bạn đã trả lời sai! 
Rất tiếc bạn đã trả lời sai! 
2/ Điền những từ còn thiếu vào chỗ trống: 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
 Quân đội nhà Trần được tuyển dụng theo chính sách “ngụ binh ư nông” và theo chủ trương “quân lính cốt tinh nhuệ, không cốt đông ”, xây dựng tinh thần đoàn kết trong quân đội. Quân đội nhà Trần được học tập binh pháp và luyện tập võ nghệ thường xuyên. 
“ ngụ binh ư nông ” 
cốt đông 
binh pháp 
võ nghệ 
Trung Quốc 
Liên Bang Nga 
Ch â u Âu 
Mông Cổ 
Sự bành trướng của đế quốc Mông Cổ 
Đại Việt 
- Ngột Lương Hợp Thai ( 1200 – 1271 ) 
- Một chỉ huy quân sự kiệt xuất của quân đội Mông Nguyên 
- Là tướng chỉ huy quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt 
 lần thứ nhất vào năm 1258 
Vua Trần bắt giam sứ giả Mông Cổ. 
Nhà Trần chuẩn bị 
29/1/1258 
1/1258 (3 v¹n qu©n) 
17/1/1258 
18/1/1258 
Đêm khuya, Trần Thái Tông sang thuyền của Khâm Thiên Vương Trần Nhật Hiệu để hỏi ý kiến. Trần Nhật Hiệu lấy tay 
viết lên mạn thuyền hai chữ "Nhập Tống". 
Trần Thủ Độ tâu: "Đầu tôi chưa rơi xuống đất, thì xin Bệ hạ chớ lo!" 
Trần Thị Dung đã lo việc đưa các cung phi cùng vợ con các tướng sĩ đi lánh giặc. Bà còn cho dân chúng dùng thuyền, chuyên chở thóc gạo trong kho về vùng Hoàng Giang (Hà Nam) để giặc không lấy được lương thực. 
Chúng thấy các kho lương thực trống rỗng. Vào ngục thất thì thấy ba sứ giả Mông Cổ còn bị trói nằm đó. Đến khi cởi dây trói ra thì một tên đã chết. 
Ngột Lương Hợp Thai giận lắm. 
Quân lính Mông Cổ vì không hợp thủy thổ nên phát bệnh, nằm la liệt. Thêm vào đó, lương thực cạn nên chúng sợ sẽ bị đói. 
Những tảng đá lớn, những khúc cây to, từ trên núi cao lăn xuống, khiến quân Mông Cổ thương vong rất nhiều. Bọn sống sót chạy về Vân Nam. 
Nhà Trần ca khúc khải hoàn trở về kinh đô 
Ngột Lương Hợp Thai cùng phò mã Hoài Đô và con trai của y 
là A Truật, kéo tàn quân chạy về phương Bắc. 
BẾN ĐÔNG BỘ ĐẦU 
PHỐ HÀNG THAN – PHƯỜNG NGUYỄN TRUNG TRỰC – QUẬN BA ĐÌNH 
29/1/1258 
1/1258 (3 v¹n qu©n) 
17/1/1258 
18/1/1258 
b. Diễn biến 
 Tháng 1- 1258 , .......quân Mông Cổ tiến vào 
 nước ta theo đường sông Thao do... 
 ................ chỉ huy. 
 Nhân dân Thăng Long thực hiện chủ trương ................................ 
 Nắm được thời cơ quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn ở .. 
 Ngày 29 -01 -1258 , quân Mông Cổ rút khỏi 
 ....tháo chạy về nước. 
 Ngột Lương 
 Hợp Thai 
“vườn không nhà trống” 
Đông Bộ Đầu 
Thăng Long 
3 vạn 
NHÓM 3 
Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất? 
NHÓM 1 
Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất? 
NHÓM 2 
Chiến thắng đó có ý nghĩa như thế nào đối với quốc gia Đại Việt và thế giới? 
THẢO LUẬN NHÓM 
Nhóm 1 
Hãy nêu nguyên nhân làm nên thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất ? 
Đáp án: 
Tinh thần quyết tâm, kiên quyết đánh giặc của vua tôi 
nhà Trần. 
- Chủ trương đánh giặc đúng đắn. 
 Kế sách thông minh. 
 Người chỉ huy tài giỏi. 
- Lấy dân làm gốc, dựa vào sức mạnh của nhân dân. 
Nhóm 2 
Chiến thắng đó có ý nghĩa như thế nào đối với quốc gia Đại Việt và thế giới? 
Đáp án: 
- Làm thất bại kế hoạch “gọng kìm” của giặc. 
- Khích lệ tinh thần chiến đấu chống giặc ngoại xâm của vua tôi nhà Trần. 
- Góp phần làm cho nhiều dân tộc khác thoát khỏi hiểm họa bị xâm lược và thôn tính. 
? Bài học kinh nghiệm về cách đánh giặc của vua tôi nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất. 
Đáp án: 
 Khi giặc mạnh: T a không dốc toàn lực lượng đối phó mà nhử sâu chúng vào trận địa, đánh lâu dài . 
- Khi giặc gặp khó khăn: T a mới phản công. Đó là kế “ lấy yếu đánh mạnh, lấy ít đánh nhiều”. 
 Nhóm 3 
Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ khác với cách đánh quân Tống của Lý Thường Kiệt: 
NHÀ TRẦN 
NHÀ LÝ 
- Chủ động tiến công trước để phòng vệ. 
- Chủ động rút lui khi thế giặc mạnh. 
- Thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” trước khi phản công. 
- Xây dựng phòng tuyến kiên cố để chống giặc. 
BÔNG 
HOA 
LỊCH 
SỬ 
TRÒ CHƠI 
5 
4 
3 
2 
1 
Tr¶ lêi 5- Trần Thủ Độ 
5 – “ Đầu thần chưa rơi xuống đất, xin bệ hạ chớ lo” là câu nói của ai? 
4 – Quân dân nhà Trần đã phản công đánh bại quân Mông Cổ ở đâu? 
Tr¶ lêi 4- Đông Bộ Đầu 
3 – Tướng giặc chỉ huy quân Mông Cổ xâm lược nước ta năm 1258 là ai? 
Tr¶ lêi 3- Ngột Lương Hợp Thai 
2- Quân Mông Cổ tiến đánh nước ta theo đường nào? 
Tr¶ lêi 2- Sông Thao 
Tr¶ lêi 1- V ườn không nhà trống 
1 – Nhân dân Thăng Long đã thực hiện kế sách gì để đánh giặc? 
VUA TRẦN THÁI TÔNG 
Đền thờ nhà Trần 
ở Thái Bình 
Đền thờ nhà Trần 
ở Nam Định 
1. Hãy nêu các sự kiện lịch sử gắn với các địa danh trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ? 
 Sông Thao: 
- Bình Lệ Nguyên: 
- Thiên Mạc: 
 - Thăng Long: 
 Đông Bộ Đầu: 
- Quy Hoá : 
Quân giặc tiến vào xâm lược nước ta. 
Khi quân giặc đến đây thì bị chặn đánh. 
Do thế giặc mạnh, vua Trần cho lui quân để bảo toàn lực lượng. 
Nhân dân thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống”. 
Quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn. 
Trên đường rút chạy về nước quân giặc bị chặn đánh. 
2. Quan sát lược đồ và dựa vào nội dung đã học, con hãy: 
a) Điền các địa danh: Bình Lệ Nguyên, Phù Lỗ, Thiên Mạc, Đông Bộ Đầu vào chỗ (...) trên lược đồ cho đúng. 
b) Tô màu đỏ , tím vào mũi tên chỉ hoạt động của quân nhà Trần; màu xanh vào mũi tên chỉ hoạt động của quân Mông Cổ. 
c) Trình bày diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ (1258) theo lược đồ. 
Hướng dẫn về nhà 
 Học bài và trả lời các câu hỏi sgk / 57 
* Chuẩn bị phần II: Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên (1285). 
- Sự chuẩn bị xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên lần thứ hai có gì khác so với lần thứ nhất ? 
- Diễn biến, kết quả cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên lần 2 (1285). 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Bài giảng được xây dựng trên phần mềm Microsoft office Powerpoint 2003 
 Thiết kế trình bày bài giảng: 
	- Microsoft office Powerpoint 2003 
	- Xử lí video, audio: Camtasla Studio 7.0 
	- Ketchpad 4.7 
	- Quay phim, chụp ảnh màn hình: FastStone Capture 
	- Phần mềm làm phim proshow producer 5.0. 
 Tư liệu trích dẫn minh họa: 
	- Sách giáo khoa, sách giáo viên Lịch Sử lớp 7. 
	- Tranh, ảnh, video nguồn tư liệu Internet. 
Chân thành cảm ơn các quý vị đại biểu, các thầy cô cùng toàn thể các con học sinh!