Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thế kỉ XIII - Lê Chí Tuất

Kính chào quý thầy, cô giáo 
và các em học sinh 
TRƯỜNG PTDTNT LỘC NINH 
GV: Lê Chí Tuất 
KiĨm tra bµi cị : 
Câu hỏi:1 
Trình bày kết quả cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần hai 1285? 
Câu hỏi:2 
Em hãy nêu cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần hai 1285? 
KiĨm tra bµi cị : 
Câu hỏi:1 
Trình bày kết quả cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần hai 1285? 
Trả lời : - Kết quả : 
+ Quân dân nhà Trần đã đánh tan tành 50 vạn quân Nguyên . 
+ Đất nước sạch bóng quân xâm lược , cả dân tộc ca khúc khải hoàn . 
KiĨm tra bµi cị : 
Câu hỏi:2 
Em hãy nêu cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần hai 1285? 
Trả lời : 
Trước thế giặc mạnh , ta chủ động vừa chặn giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng và thực hiện chính sách‘’vườn không nhà trống ‘’ chờ thời cơ để phản công tiêu diệt giặc . 
Bài 14:  ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­ỵc M«ng - Nguyªn ( thÕ kØ XIII) ( Tiếp theo ) 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Sau hai lần xâm lược Đại Việt thất bại , 
vua Nguyên làm việc gì ? 
Trả lời : 
Sau hai lần thất bại , Hốt Tất Liệt đình chỉ cuộc xâm lược Nhật Bản , tập trung lực lượng tiến công Đại Việt . 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Hãy nêu một số dẫn chứng về việc nhà Nguyên 
 chuẩn bị xâm lược Đại Việt lần ba ? 
Trả lời : 
- Nhà Nguyên huy động hơn 30 vạn quân và nhiều danh tướng do Thoát Hoan làm tổng chỉ huy . Ngoài ra còn có hàng trăm chiến thuyền , một đoàn thuyền lương chở hàng chục vạn thạch lương do tướng Trương Văn Hổ chỉ huy . Hốt Tất Liệt cũng căn dặn Thoát Hoan : ‘’ Không được cho Giao Chỉ là nước nhỏ mà khinh thường ’’ 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Đứng trước nguy cơ bị xâm lược , nhà Trần đã làm việc gì ? 
Trả lời : 
Vua Trần khẩn trương chuẩn bị đánh giặc : tăng cường quân ở những nơi hiểm yếu . nhất là vùng biên giới và vùng biển . 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Cuối 12/1287 Thoát 
Hoan chỉ huy cánh 
quân bộ đánh vào 
Lạng Sơn , Bắc Giang . 
Trần Quốc Tuấn tổ chức 
 nhiều trận đánh chặn 
giặc ở các cửa ải và 
 vùng hiểm hiểm yếu . 
Thoát Hoan kéo quân 
vào chiếm đóng Vạn 
Kiếp và ra sức xây dựng 
nơi đây thành căn cứ 
vững chắc để định đánh 
lâu dài với quân ta . 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Cùng lúc này , đoàn 
Thuyền chiến do tướng 
Ô Mã Nhi , Phàn Tiếp 
Chỉ huy theo đường 
biển tiến vào nước ta 
rồi ngược lên sông 
Bạch Đằng kéo đến 
Vạn Kiếp hội quân với 
Thoát Hoan đã bị thủy 
quân ta chặn đánh . 
Nhưng chúng thoát chạy 
kéo quân về Vạn Kiếp . 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của 
Trương Văn Hổ . 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Ô Mã Nhi 
được giao nhiệm 
vụ bảo vệ đoàn 
thuyền lương của 
Trương Văn Hổ 
 theo đường sông 
Bạch Đằng tiến 
về hội quân ở 
Vạn Kiếp 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Trần Khánh Dư 
dự đoán khi đoàn 
thuyền của Ô 
Mã Nhi đi qua, 
có thể đánh được 
đoàn thuyền 
lương nên đã bố 
trí một trận mai 
phục . 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Đúng như dự đoán , 
mấy ngày sau đó , 
khi đoàn thuyền 
lương của Trương 
Văn Hổ nặng nề 
chậm chạp tiến 
qua Vân Đồn 
( Vân Hải , Quảng 
Ninh ) 
Liền bị quân của 
Trần Khánh Dư 
từ nhiều phía đổ 
ra đánh dữ dội . 
phần lớn thuyền 
lương của địch bị 
đắm , số còn lại bị 
quân Trần chiếm . 
‘’ Chổ trông cậy 
của quân Nguyên 
là lương thảo khí 
giới , nay đã bị 
ta bắt được ..’’.’’ 
nhiều không kể 
xiết , tù binh cũng 
rất nhiều 
( Đại Việt sử kí 
Toàn thư ) 
Chiến 
thắng 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của 
Trương Văn Hổ . 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Cuối 1/1288, Thoát 
Hoan chia quân làm 
ba đạo tiến vào 
chiếm đóng Thăng 
Long trống vắng vì 
nhân dân kinh thành 
đã thực hiện kế 
hoạch ‘’ vườn 
không nhà trống ’’ 
của triều đình 
Quân lính hoang mang , tuyệt vọng . 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của 
Trương Văn Hổ . 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
Câu hỏi : 
Vì sao vua Trần Nhân Tông và 
Trần Quốc Tuấn lại chọn sông Bạch Đằng 
làm trận địa mai phục ? 
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng – năm 1288 
Sông Giá 
X X X X 
Xây dựng trận địa cọc ngầm trên sông Bạch Đằng 
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng – năm 1288 
Sông Giá 
X X X X 
Chiến 
 thắng 
lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần bachống quân Nguyên (1287-1288) 
Nội Bàng 
Chi Lăng 
Đúng như dự đoán , 
mấy ngày sau đó , 
khi đoàn thuyền 
lương của Trương 
Văn Hổ nặng nề 
chậm chạp tiến 
qua Vân Đồn 
( Vân Hải , Quảng 
Ninh ) 
Liền bị quân của 
Trần Khánh Dư 
từ nhiều phía đổ 
ra đánh dữ dội . 
phần lớn thuyền 
lương của địch bị 
đắm , số còn lại bị 
quân Trần chiếm . 
Cánh quân bộ do 
Thoát Hoan chỉ huy 
từ Vạn Kiếp theo 
hướng Lạng Sơn 
rút chạy về 
Quảng Tây Trung 
Quốc . Trên đường 
rút chạy bị quân 
dân ta tập kích 
liên tiếp . 
III. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA 
CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN ( 1287-1288 ). 
1. Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt . 
2. Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của 
Trương Văn Hổ . 
3. Chiến thắng Bạch Đằng . 
Câu hỏi : 
Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử của 
chiến thắng Bạch Đằng năm 1288? 
Trả lời : 
Đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược của nhà Nguyên . 
 Bảo vệ độc lập , toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền 
quốc gia của Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Cách đánh giặc của nhà Trần trong lần 
Thứ ba có gì giống và khác so với 
Lần thứ hai ? 
Trả lời : 
 Giống nhau : Trước thế giặc mạnh , ta chủ động 
vừa chặn giặc vừa rút lui để bảo toàn lực lượng và thực 
hiện kế hoạch‘’vườn không nhà trống ‘’ chờ thời cơ 
để phản công tiêu diệt giặc . 
 Khác nhau : lần thứ ba là tập trung tiêu diệt đoàn 
Thuyền lương của Trương Văn Hổ cho chúng không có 
lương thảo nuôi quân , dồn chúng vào thế bị động , khó 
khăn . Ta chủ trương bố trí trận địa cọc ngầm ở sông 
Bạch Đằng để tiêu diệt đoàn thuyền chiến của giặc , 
và đánh sập ý đồ xâm lược của nhà Nguyên đối với 
Đại Việt . 
Câu hỏi : 
Trước đây đã từng diễn ra một chiến 
 thắng lớn trên sông Bạch Đằng . 
Theo em đó là chiến thắng của ai ? 
Câu hỏi : 
Em hãy so sánh cách đánh giặc 
trên sông Bạch Đằng của 
Trần Quốc Tuấn và Ngô Quyền 938? 
Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên Giang , Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia 
26 
a 
Đ 
h 
C 
a 
o 
t 
n 
v 
i 
k 
e 
q 
o 
o 
a 
o 
a 
n 
A 
u 
a 
o 
n 
n 
t 
o 
u 
n 
m 
g 
G 
t 
a 
t 
i 
h 
n 
n 
n 
a 
h 
a 
v 
v 
n 
h 
a 
n 
r 
l 
h 
n 
g 
t 
n 
o 
u 
p 
H 
o 
r 
t 
t 
Câu 2: 
Đây là nơi mà Thoát Hoan ra sức xây dựng thành căn cứ vững chắc để định đánh lâu dài với quân ta ? 
Câu 3: 
Người chỉ huy cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần ba ? 
Câu 5: 
Đây là nơi Trần Khánh Dư đánh bại đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ ? 
Câu 6: 
Tên tướng giặc bị quân ta bắt sống trên sông Bạch Đằng ? 
Câu 7: 
Nơi nhân dân ta thực hiện kế hoạch ‘’ Vườn không nhà trống ‘’? 
Câu 8: 
Tên tướng giặc bị Trần Khánh Dư đánh bại tại Vân Đồn ? 
Trò chơi giải ô chữ lịch sử 
Câu 1: 
Hốt Tất Liệt phải đình chiến cuộc chiến tranh ở đây 
 để tập trung lực lượng tấn công Đại Việt ? 
Câu 4: 
Người trực tiếp chỉ huy quân Nguyên xâm lược Đại Việt ? 
n 
B 
A 
Chiến thắng Bạch Đằng 
27 
Hướng dẫn học ở nhà 
- Học bài , trả lời các câu hỏi trong SGK. 
 Chuẩn bị bài 14 Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên ( thế kỉ XIII ). 
Phần IV : Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên . 
+ Nguyên nhân thắng lợi . 
+ Ý nghĩa lịch sử . 
KÍNH CHÚC QUÍ THẦY, CƠ SỨC KHOẺ 
 CÁC EM HỌC GIỎI 
CÁM ƠN QUÝ THẦY, CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH