Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thế kỉ XIII - Nguyễn Văn Phú

BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG XÂM LƯỢC MÔNG NGUYÊN 
(thế kỉ XIII) 
Tiết 24 - Bài 14 
Phong cảnh thảo nguyên đặc trưng của Mông Cổ 
Chân dung Thiết Mộc Chân (1162 - 1227) 
( Thành Cát Tư Hãn ) người thi ết lập đế ch ế Mông Cổ 
Bành Đại Nhã , người đời Tống , tác giả Hắc Thát sử lược đã chép : 
“ Quân Mông Cổ lớn lên trên yên ngựa , tự luyện tập chiến đấu , từ mùa xuân đến mùa đông , ngày ngày săn bắn , đó là cách sống của họ . 
Về trận đánh , họ lợi ở dã chiến , không thấy lợi không tiến quân  Trăm quân kị quanh vòng , có thể được vạn người , nghìn quân kị tản ra , có thể dài đến trăm dặm  Địch phân tất phân , địch hợp tất hợp , cho nên kị đội là ưu thế của họ , hoặc xa hoặc gần , hoặc nhiều hoặc ít , hoặc tụ hoặc tán , hoặc hiện hoặc ẩn , đến như rơi trên trời xuống , đi như chớp giật  Họ mà thắng thì đuổi theo địch chém giết không để trốn thoát , họ mà thua thì chạy rất nhanh , đuổi theo không kịp ” 
B¶n ®å: Sù bµnh tr­íng cña M«ng Cæ ThÕ kØ XIII 
M«ng Cæ 
Liªn Bang Nga 
Trung Quèc 
§ Þa Trung H¶i 
Th¸i B×nh D­¬ng 
H¾c H¶i 
Diện tích : 35 triệu km 2 
Dân số : gần 50% dân số thế giới 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân Mông Cổ 
Quy hóa 
Bạch Hạc 
Bình Lệ Nguyên 
THĂNG LONG 
Thiên Mạc 
S Nhị (S Hồng ) 
S Chảy 
S Cầu 
S Đuống 
S Nhị (S Hồng ) 
Phòng tuyến quân ta 
Quân ta truy kích địch 
Quân ta tiến công 
Quân ta rút lui 
Quân giặc tiến quân 
Quân giặc rút chạy 
Phủ Lỗ 
Đông Bộ Đầu 
Nhóm 1, 2: Cách đánh của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất có gì khác so với cách đánh của Lý Thường Kiệt trước đây ? 
THẢO LUẬN NHÓM 
Nhóm 3,4: Em hãy nêu những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất ? 
Nhóm 1,2 
Nhà Trần Nhà Lý 
Chủ động rút lui khi thế giặc mạnh . 
 Thực hiện kế sách “ vườn không nhà trống ” đợi thời cơ phản công 
Cách tấn công : tiến công trước để tự vệ 
 Cách phòng thủ : xây dựng phòng tuyến sông Cầu kiên cố để chống giặc 
 Cách kết thúc chiến tranh : giảng hoà 
 - Ba lần bắt giam sứ giả Mông Cổ 
 - Nhà Trần ban lệnh cho cả nước sắm sửa vũ khí 
 - Các đội dân binh thành lập , ngày đêm luyện tập võ nghệ , sẵn sàng đánh giặc 
 - Trần Thủ Độ trả lời vua Trần “ Đầu thần chưa rơi xuống đất xin bệ hạ đừng lo ” 
Nhóm 3,4: 
* Những sự kiện cụ thể biểu hiện tinh thần quyết tâm chống giặc của quân dân ta trong cuộc kháng chiến lần thứ nhất : 
Bài tập 3 . Hãy nêu các sự kiện lịch sử gắn với các địa danh trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ 
 Sông Thao : 
- Bình Lệ Nguyên : 
- Thiên Mạc : 
 - Thăng Long: 
 Đông Bộ Đầu : 
- Quy Hoá : 
Quân giặc tiến vào xâm lược nước ta 
Khi quân giặc đến đây thì bị chặn đánh 
Do thế giặc mạnh , vua Trần cho lui quân để bảo toàn lực lượng 
Nhân dân thực hiện chủ trương “ vườn không nhà trống ” 
Quân đội nhà Trần mở cuộc phản công lớn 
Trên đường rút chạy về nước quân giặc bị chặn đánh 
H­íng dÉn vÒ nh µ : 
- Häc thuéc bµi , tr ¶ lêi c©u hái cuèi bµi . 
- TËp tr×nh b à y diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn trªn l­îc ®å. 
- S­u tÇm c¸c c©u chuyÖn vÒ cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n M«ng - Nguyªn . 
§ äc tr­íc phÇn II; Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø hai chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1285). 
Làm bài tập trong Vở bài tập Lịch sử - tập 1