Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên thế kỉ XIII (Tiếp theo) - Lê Chí Tuất

chào các em học sinh thân mến! 
TRƯỜNG PTDTNT LỘC NINHGIÁO VIÊN: LÊ CHÍ TUẤT 
KiÓm tra bµi cò: 
Caâu hỏi 1: 
Trình bày diễn biến và kết quả cuộc kháng chiến chống quân Mông Cổ lần thứ nhất 1258? 
Câu hỏi 2: 
Vì sao quân Mông Cổ mạnh mà vẫn bị quân ta đánh bại? 
Bài 14:  ba lÇn kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc M«ng Nguyªn (thÕ kØ XIII) ( Tiếp theo ) 
II. CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN LAÀN THÖÙ HAI CHOÁNG 
QUAÂN XAÂM LÖÔÏC NGUYEÂN ( 1285 ) 
1. AÂM MÖU XAÂM LÖÔÏC CHAM-PA VAØ ÑAÏI VIEÄT CUÛA NHAØ NGUYEÂN. 
1. AÂM MÖU XAÂM LÖÔÏC CHAM-PA VAØ ÑAÏI VIEÄT CUÛA NHAØ NGUYEÂN. 
Câu hỏi: 
Hốt Tất Liệt chủ trương xâm lược Champa và Đại Việt nhằm mục đích gì? 
Trả lời: 
Vua Nguyeân thöïc hieän aâm möu xaâm löôïc Cham-pa vaø Ñaïi Vieät ñeå laøm caàu noái xaâm löôïc vaø thoân tính caùc nöôùc ôû phía nam Trung Quoác. 
1. AÂM MÖU XAÂM LÖÔÏC CHAM-PA VAØ ÑAÏI VIEÄT CUÛA NHAØ NGUYEÂN. 
Câu hỏi: 
Tại sao quân Nguyên đánh Champa trước khi đánh Đại Việt? 
Lược đồ quân Nguyên xâm lược Champa và Đại Việt 
Kế hoạch của vua 
Hốt Tất Liệt là cho quân 
 đánh Champa trước 
để làm bàn đạp 
 tấn công vào phía nam 
Đại Việt, phối hợp 
với cánh quân của 
Thoát Hoan từ Trung 
Quốc đánh vào phía 
Bắc 
Lược đồ quân Nguyên xâm lược Champa và Đại Việt 
1283 hơn 1 vạn quân 
Nguyên cùng hơn 300 
chiến thuyền do tướng 
Toa Đô chỉ huy xâm 
lược Champa. Quân 
dân Champa đã anh 
dũng chiến đấu, cuối 
cùng quân Nguyên phải 
rút về cố thủ ở phía 
bắc để chờ phối hợp 
đánh Đại Việt. 
2. NHAØ TRAÀN CHUAÅN BÒ KHAÙNG CHIEÁN. 
Câu hỏi: 
Nhaø Traàn ñaõ chuaån bò nhö theá naøo 
ñeå khaùng chieán choáng quaân Nguyeân? 
 Vua Traàn Nhân Tông trieäu taäp hoäi nghò caùc vöông haàu, quan laïi ôû Bình Than 
( Chí Linh – Hải Dương ) ñeå baøn keá ñaùnh giaëc. 
Tại đây. Trần Quốc Toản vì nhỏ tuổi nên không được dự hội nghị. Trần Quốc Toản tức giận quân xâm lược Nguyên đến nổi tay quả cam bóp nát lúc nào không hay biết. Khi về nhà, đã huy động gia nô và thân thuộc hơn 1000 người, làm binh khí, đóng chiến thuyền và may cờ đề 6 chữ vàng: ‘’ phá cường địch, báo hoàng ân’’ ( phá giặc mạnh, báo ơn vua) 
 Vua Traàn Nhân Tông cử Trần Quốc Tuấn làm Quốc công tiết chế - chỉ huy cuộc kháng chiến. 
Ông soạn bài hịch tướng sĩ để động viên tinh thần chiến đấu của quân đội. 
Trong hội nghị Diên Hồng, khi vua Trần Nhân Tông hỏi kế đánh giặc, ‘’ các phụ lão đều nói là nên đánh, muôn người cùng lời như một’’ 
2. NHAØ TRAÀN CHUAÅN BÒ KHAÙNG CHIEÁN. 
Câu hỏi: 
Theo em, hội nghị Diên Hồng có tác dụng như thế nào 
 đến việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiến ? 
Trả lời: 
 Trong hội nghị các bậc phụ lão là những người có uy tínđều kiên quyết đánh giặc thì khi về quê họ sẽ động viên con em mình hăng hái lên đường đánh giặc, thể hiện quyết tâm trên dưới một lòng, triệu người như một sẽ quyết tâm đánh giặc để tiêu diệt kẻ thù. 
Nhà Trần tổ chức tập trận lớn ở Đông Bộ Đầu rồi chia quân đóng giữ những nơi hiểm yếu. 
Cả nước được lệnh sẵn sàng đánh giặc. 
QuyÕt chèng giÆc Nguyªn 
Quân sĩ đều thích vào cánh tay hai chữ ‘’ Sát Thát’’ ( giết giặc Mông Cổ) 
 câu hỏi: 
Sự kiện nào thể hiện ý chí quyết chiến của quân dân thời Trần ? 
Trả lời : 
- Trần Quốc Toản căm thù giặc bóp nát quả cam mà không hay biết. 
- Trong Hội nghị Diên Hồng các phụ lão đều nói là “Nên đánh”. 
- Quân sĩ thích lên cánh tay hai chữ “Sát Thát” ( giết giặc Mông Cổ ) 
3. DIEÃN BIEÁN VAØ KEÁT QUAÛ CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN. 
- Dieãn bieán: 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Cuối 1/1285 khoảng 30 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan cùng A Lí Hải Nha chỉ huy từ Quảng Tây theo đường Lạng Châu tràn vào xâm lược Đại Việt. 
 Ở Vân Nam tướng Naxirut Đin chỉ huy quân tiến xuống Đại Việt 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
 Tướng Trần Nhật Duật đóng quân tại Thu Vật (Yên Bái) đã cho quân chặn đánh rồi rút lui. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
 Vua Trần Nhân Tông và Trần Quốc Tuấn tổ chức một số trận đấu chặn đánh giặc, rồi cho quân lui về Vạn Kiếp ( Chí Linh, Hải Dương) 
Nghe tin quân của Trần Quốc Tuấn không chặn được giặc, phải lui quân, vua Trần lo lắng, bỏ cả ăn cơm, vội vã đi thuyền đến gặp và hỏi Quốc Tuấn: thế giặc mạnh, giết hại nhân dân tàn bạo, có nên hàng giặc không. Trần Quốc Tuấn trả lời: ‘’ Nếu bệ hạ 
( vua) muốn hàng giặc thì trước hãy chém đầu thần rồi hãy hàng’ 
 ( Đại Việt sử kí toàn thư ) 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Quân Thoát Hoan tập trung một lực lượng lớn tấn công vào Vạn Kiếp. Trước thế giặc mạnh, quân Trần lui về Thăng Long, nhân dân Thăng Long thực hiện lệnh ‘’ Vườn không nhà trống’’ để đánh giặc. Quaân giaëc keùo vaøo Thaêng Long. Quaân ta rút về Thiên Trường. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Quaân Thoaùt Hoan keùo vaøo chieám Thaêng Long troáng vaéng, khoâng giaùm ñoùng quaân trong thaønh, chuùng phaûi döïng doanh traïi ôû phía baéc soâng Nhò ( soâng Hoàng) 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Toa Ñoâ ñöôïc leänh töø Champa ñaùnh ra Boá Chính, Traàn Nhaät Duaät vaø Trònh Ñình Toaûn choáng cöï khoâng noåi, Toa Ñoâ chieám Ngheä An. Traàn Quang Khaûi taêng vieän nhöng khoâng kòp, Toa Ñoâ tieán ra Boá Veä Thanh Hoùa, nhaân daân cuøng noåi daäy ñaùnh giaëc. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
3/1285 Thoaùt Hoan ñaùnh xuoáng Thieân Tröôøng, Toa Ñoâ tieán quaân ra baéc taïo thaønh theá goïng kìm hoøng tieâu dieät quaân chuû löïc cuûa ta vaø baét soáng toaøn boä ñaàu naõo khaùng chieán. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Traàn Quoác Tuaán ruùt lui thaät taøi tình, oâng cho quaân xuoáng phía ñoâng caùc loä ven bieån roài vöôït bieån vaøo Thanh Hoùa ñeå cuûng coá löïc löôïng, chuaån bò cho cuoäc phaûn coâng tieâu dieät ñòch. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Bò thaát baïi trong aâm möu baét soáng vua Traàn vaø tieâu dieät quaân chuû löïc cuûa ta, Thoaùt Hoan ruùt veà Thaêng Long chôø tieáp vieän, quaân giaëc rôi vaøo tình theá bò ñoäng laïi thieáu löông thöïc traàm troïng. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
5/1285 lôïi duïng thôøi cô, quaân Traàn toå chöùc phaûn coâng ñaùnh baïi quaân giaëc ôû nhieàu nôi... Vaø tieán vaøo giaûi phoùng Thaêng Long. 
TÂY KẾT 
HÀM TỬ 
CHƯƠNG DƯƠNG 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Quaân giaëc hoát hoaûng thaùo chaïy, bò quaân Traàn phuïc kích chaën ñaùnh, nhieàu teân bò gieát. 
Thoaùt Hoan chui vaøo oáng ñoàng baét lính khieâng vaø chaïy thoaùt veà nöôùc. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Töôùng Naxi ruùt Ñin cuõng tìm ñöôøng chaïy veà Vaân Nam, qua huyeän Phuø Ninh thì bò quaân Haø Ñaëc chaën ñaùnh. 
Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên (1285) 
Quân Trần chặn đánh 
Quân Trần rút lui 
Quân Trần tiến công 
Quân Nguyên tiến đánh 
Quân Nguyên rút chạy 
Taïi Taây Keát 24/61285 vua Traàn ñem quaân chaën ñaùnh gieát cheát haøng vaïn quaân giaëc, töôùng Toa Ñoâ bò cheùm ñaàu 
3. DIEÃN BIEÁN VAØ KEÁT QUAÛ CUOÄC KHAÙNG CHIEÁN. 
- Dieãn bieán: 
- Kết quả: 
Caâu hoûi: 
Em coù nhaän xeùt gì veà 
 keát quaû cuoäc khaùng chieán 
laàn thöù hai choáng quaân Nguyeân? 
Câu hỏi: 
Cho bieát caùch ñaùnh giaëc cuûa nhaø traàn trong cuoäc khaùng chieán 
laàn thöù hai choáng quaân Nguyeân? 
Cách đánh giặc đúng đắn sáng tạo của nhà Trần: 
Tröôùc theá giaëc maïnh, ta chuû ñoäng vöøa chaën giaëc vöøa 
ruùt lui ñeå baûo toaøn löïc löôïng vaø thöïc hieän keá hoaïch 
‘’vöôøn khoâng nhaø troáng‘’chôø thôøi cô ñeå phaûn coâng 
tieâu dieät giaëc. 
Hướng dẫn học ở nhà 
- Hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi trong SGK. 
 Chuaån bò baøi 14 Ba laàn khaùng chieán choáng quaân xaâm löôïc Moâng – Nguyeân ( theá kæ XIII ). 
Phaàn III cuoäc khaùng chieán laàn thöù ba choáng quaân xaâm löôïc Nguyeân ( 1287-1288 ) 
+ Nhaø Nguyeân xaâm löôïc Ñaïi Vieät. 
+ Traän Vaân Ñoàn tieâu dieät ñoaøn thuyeàn löông cuûa Tröông Vaên Hoå. 
+ Chieán thaéng Baïch Ñaèng. 
 CHÚC CÁC EM SỨC KHOẺ 
 HỌC GIỎI