Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) - Phạm Văn Toản

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ 
VÀ CÁC EM HỌC SINH 
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN LƯƠNG BẰNG 
MÔN LỊCH SỬ 7 
GIÁO VIÊN: PHẠM VĂN TOẢN 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
- Trả lời câu đố sau :  ''Ai người phá Tống , bình Chiêm  Ba ngày phá vỡ Khâm , Liêm hai thành  Ung Châu đổ nát tan tành  Mở đầu Bắc phạt uy danh lẫy lừng " 
( Thái úy Lý Thường Kiệt ) 
BÀI 11 CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077) 
 II- GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077) 
1. Kháng chiến bùng nổ : 
a. Chuẩn bị của ta : 
- Cho các địa phương ráo riết chuẩn bị bố phòng: 
+ Các tù trưởng miền núi đóng quân giáp biên giới 
+ Lý Kế Nguyên đóng quân ở Đông Kênh 
+ Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến sông Như Nguyệt để chặn giặc . 
b. Diễn biến 
 Địch : : Cuối năm 1076, hơn 30 vạn quân Tống do Quách Quỳ, Triệu Tiết, Hoà Mâu chia làm hai đường thuỷ bộ tiến vào nước ta 
Ta: + Đường bộ: Nhà Lý đánh nhiều trận nhỏ cản bước tiến quân giặc . 
 + Đường thuỷ: Lý Kế Nguyên chặn bước tiến quân thủy . 
c. Kết quả : 
- Quách Quỳ phải đóng quân bên bờ Bắc sông Như Nguyệt . 
2. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt : 
a. Diễn biến : 
- Địch : Quách Quỳ cho quân vượt sông đánh phòng tuyến của ta nhưng bị quân ta phản công quyết liệt . 
- Ta: Cuối xuân 1077, nhà Lý cho quân vượt sông bất ngờ đánh vào đồn giặc . 
b. Kết quả : 
- Quân Tống “mười phần chết năm sáu phần”. 
Quách Quỳ chấp nhận giảng hoà rút quân 
về nước. 
c. Nguyên nhân thắng lợi . Ý nghĩa lịch sử : 
- Tinh thần đoàn kết dân tộc . 
- Nhà Lý có chính sách đúng đắn . 
- Tài mưu lược của Lý Thường Kiệt . 
* Ý nghĩa : 
- Bảo vệ vững chắc nền độc lập của Đại Việt . 
-Nhà Tống từ bỏ âm mưu xâm lược nước ta. 
* Nguyên nhân thắng lợi . 
- Lý Thường Kiệt cho ngâm bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà” 
Sông Cầu 
S. Thái Bình 
Sông Hồng 
Sông Lô 
Sông Đà 
Sông Mã 
Lý Thường Kiệt 
 LƯỢC ĐỒ: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077) 
GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077 ) 
Các tù trưởng dân tộc ít người 
Các tù trưởng dân tộc ít i 
Các tù trưởng dân tộc ít người 
Lý Kế Nguyên 
Sông Cầu 
S. Thái Bình 
Sông Hồng 
Sông Lô 
Sông Đà 
Sông Mã 
Lý Thường Kiệt 
 LƯỢC ĐỒ: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1075-1077) 
GIAI ĐOẠN THỨ HAI (1076-1077 ) 
Các tù trưởng dân tộc ít người 
Các tù trưởng dân tộc ít i 
Các tù trưởng dân tộc ít người 
Lý Kế Nguyên 
? Em có nhận xét gì về cách bố trí quân phòng thủ của Nhà Lý ? 
Cách bố trí quân phòng thủ của Nhà Lý rất chu đáo , kĩ lưỡng . 
BẮC GIANG 
LẠNG GIANG 
HIỆP HÒA 
BẮC NINH 
VẠN XUÂN 
TỪ SƠN 
VIỆT YÊN 
YÊN PHONG 
Dãy núi Tam Đảo 
Sông Hồng 
Sông Đuống 
Sông Thái Bình 
Sông Lục Nam 
Sông Thương 
Bến Ngọt 
Can Vang 
Đa Phúc 
THĂNG LONG 
S. Như Nguyệt 
Lý Thường Kiệt 
Hoằng Chân 
Chiêu Văn 
Nhà Lý Phòng ngự 
Quân nhà Lý chặn đánh 
Phòng tuyến sông Như Nguyệt 
Trận tuyến của quân Tống 
Quân Tống tiến công 
Quân Tống rút chạy 
PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT 
Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt 
Phòng tuyến trên sông Như Nguyệt 
Phòng tuyến dµi kho¶ng 100km, ®­ îc ®¾p b»ng ® Êt cao , v÷ng ch¾c, cã nhiÒu líp giËu tre dµy ® Æc , d­íi s«ng cã nh÷ng hè ch«ng . S«ng réng , ch«ng ngÇm , giËu dµy , lòy cao kÕt hîp víi nhau t¹o thµnh mét phßng tuyÕn rÊt ch¾c ch¾n và lîi h¹i”. 
 (Theo “T­ liÖu lÞch sö 7” – NXB Gi¸o dôc – 2005). 
Cuối năm 1076, 10 vạn bộ binh tinh nhuệ , một vạn ngựa chiến , 20 vạn dân phu do Quách Quỳ , Triệu Tiết chỉ huy tiến vào nước ta . Một đạo quân do Hoà Mâu dẫn đầu tiếp ứng theo đường biển. 
Sông Cầu 
S. Thái Bình 
Sông Hồng 
Sông Lô 
Sông Đà 
Sông Mã 
Lý Thường Kiệt 
Cuối năm 1076 
 1-1077 
LƯỢC ĐỒ CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG (1076-1077) 
Lý Kế Nguyên 
 Quân ta phòng thủ 
Quân Tống tiến công 
Quân ta chặn đánh 
Phòng tuyến Như Nguyệt 
BẮC GIANG 
LẠNG GIANG 
HIỆP HÒA 
BẮC NINH 
VẠN XUÂN 
TỪ SƠN 
VIỆT YÊN 
Dãy núi Tam Đảo 
Sông Hồng 
Sông Đuống 
Sông Thái Bình 
Sông Lục Nam 
Sông Thương 
Bến Ngọt 
Can Vang 
Đa Phúc 
THĂNG LONG 
Quách Quỳ 
Triệu Tiết 
Lý Thường Kiệt 
Hoằng Chân 
Chiêu Văn 
S. Như Nguyệt 
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT 
Trận tuyến quân Tống 
Quân Tống tiến đánh 
Quân ta chặn đánh 
Nhà Lý phòng thủ 
Phòng tuyến Như Nguyệt 
YÊN PHONG 
Được coi là bản Tuyên ngôn độc lập đầu tiên . Để khích lệ tinh thần chiến đấu của quân ta , đồng thời làm khiếp đảm tinh thần quân Tống . 
BẮC GIANG 
LẠNG GIANG 
HIỆP HÒA 
BẮC NINH 
VẠN XUÂN 
TỪ SƠN 
VIỆT YÊN 
YÊN PHONG 
Dãy núi Tam Đảo 
Sông Hồng 
Sông Đuống 
Sông Thái Bình 
Sông Lục Nam 
Sông Thương 
Bến Ngót 
Can Vang 
Đa Phúc 
THĂNG LONG 
Lý Thường Kiệt 
Hoằng Chân 
Chiêu Văn 
Quách Quỳ 
Triệu Tiết 
LƯỢC ĐỒ TRẬN ĐÁNH TRÊN PHÒNG TUYẾN SÔNG NHƯ NGUYỆT 
Trận tuyến quânTống 
Quân nhà Lý phòng ngự 
Phòng tuyến Như Nguyệt 
Quân ta tiến công 
Quân Tống rút chạy 
Đền thờ Lý Thường Kiệt 
Tượng đài Lý Thường Kiệt 
Tại sao nhân dân ta xây dựng tượng đài và đền thờ Lý Thường Kiệt ở nhiều nơi ? 
Bài tập 1: 
Nối các sự kiện lịch sử với các mốc thời gian sao cho chính xác : 
Sự kiện lịch sử 
1. Lý Thườg Kiệt tiến đánh Châu Ung , châu Khâm , châu Liêm 
2. Quân Tống do Quách Quỳ , Triệu Tiết cầm đầu chuẩn bị tiến vào nước ta 
3. Quân Tống vượt ản Nam Quan , qua Lạng Sơn tiến vào nước ta . 
4. Quân Tống rút về nước . 
Thời gian 
a. Cuối xuân 1077 
b. Tháng 1-1077 
c. Cuối 1076 
d. Tháng 10-1075 
Á 
H 
 Q 
C 
Q 
U 
Ù 
Y 
T 
 Ờ 
G 
N 
K 
I 
Ư 
H 
Ệ 
L 
T 
Ý 
H 
N 
G 
 
C 
U 
U 
G 
Ô 
N 
T 
Đ 
Ả 
N 
N 
L 
K 
Ế 
G 
U 
Y 
Ê 
N 
Ý 
P 
Ụ 
Ê 
N 
H 
Y 
H 
P 
Ê 
N 
O 
N 
G 
Y 
Ệ 
V 
 I 
T 
 I 
Ạ 
Đ 
N 
N 
G 
T 
 Ă 
H 
G 
L 
O 
2 
8 
3 
4 
5 
6 
9 
1 
7 
Tên gọi vị tướng của ta chỉ huy thủy binh đóng ở Đông Kênh ( Quảng Ninh)?(10 chữ ) 
Vị tướng của giặc chỉ huy đạo quân lớn tiến vào nước ta ? (8 chữ cái ) 
Ông là 1 vị tướng tài , mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc ta ? (12 chữ ) 
Sau 42 ngày chiến đấu quân nhà Lý hạ được thành nào ? (7 chữ ) 
Lý Thường Kiệt cùng ai chỉ huy 10 vạn quân thuỷ - bộ ? (7 chữ ) 
Đội quân chủ lực của Lý Thường Kiệt trú tại khu vực nào ? (6 chữ ) 
Khu vực Yên Phụ thuộc nơi nào của Bắc Ninh ? (8 chữ ) 
Thời Lý nước ta có tên gọi là gì ? (7 chữ ) 
Ư 
G 
Ụ 
H 
N 
Y 
Ệ 
T 
 N 
BÀI TẬP 2: TRÒ CHƠI Ô CHỮ 
Lý Công Uẩn dời đô về Đại La đổi tên là gì ? (9 chữ )